پژوهش حاضر، به منظور مقایسه تأثیر دو روش تدریس استقرایی و قیاسی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی در سال تحصیلی 91 ـ 1390 در ناحیه دوشهر شیراز صورت گرفت. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمایشی بوده است. از میان مدارس راهنمایی ناحیه 2 شیراز، یک مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه به صورت تصادفی انتخاب و در هر مدرسه دو کلاس، یک کلاس به عنوان گروه آزمایشی استقرایی و یک کلاس به عنوان گروه آزمایشی روش قیاسی به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری یک آزمون 30 سؤالی در مورد درک مطلب و گرامر کلاس سوم راهنمایی بود. این آزمون از آزمون‌های استاندارد شده آموزش و پرورش استخراج شده است و روایی آن توسط گروهی از دبیران و اساتید دانشگاه و همچنین سر گروه‌های آموزشی سازمان آموزش و پرورش فارس مورد تأیید قرار گرفت. پایایی این آزمون با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار 76/0 به دست آمد. در این پژوهش، گروه‌های آزمایشی به شیوه استقرایی و قیاسی تحت آموزش قرار گرفتند. در پایان از هر چهار گروه پس آزمون به عمل آمد و داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تی گروه‌های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که میان گروه‌های آزمایشی تفاوت معنادار وجود دارد. بدین صورت که گروه‌های آزمایشی که با روش استقرایی آموزش دیده بودند، نمرات بهتری را در درک مطلب و دستور زبان انگلیسی نسبت به گروه‌های آزمایشی که با روش قیاسی آموزش دیده بودند، کسب کردند و بیشتر فرضیات این تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. به جز فرضیه آخر که بین نمرات پیشرفت تحصیلی دختران و پسران در روش استقرایی دردرک مطلب تفاوت معناداری مشاهده نشد و این بدان معنی است که در اکثر موارد تأثیر روش استقرایی بر دختران و پسران بیشتر از روش قیاسی بوده است و البته با توجه به فرضیات بعدی، تأثیر این روش بر دختران بیشتر بوده است و فقط در فرضیه آخر تفاوت بین آنها معنادار نبوده که تقریباً به یک اندازه بر هر دو جنس تأثیر گذار بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از روش تدریس استقرایی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زبان انگیسی به طور کلی مؤثرتر بوده است. تفاصيل المقالة