زمینه و هدف: اهمیت و ضرورت کشف منابع انرژی تجدید پذیر و سرمایه گذاری بر روی روشهای استحصال انرژی الکتریکی یکی از بزرگترین اهداف کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه است. توان گرادیان شوری همان استفاده از پتانسیل موجود در اختلاف غلظت میان دو محلول نظیر آب شور دریا و آب شیرین رودخانه یکی از راههای استحصال انرژی الکتریکی است.انرژی الکتریکی حاصل شده از فرایند توان گرادیان شوری میتواند جایگزین خوبی جهت تولید انرژی الکتریکی باشد، که از اهداف این تحقیق است و با موضوع تاثیر غشانانوساختار بر عملکرد مدل های فیزیکی استحصال انرژی از گرادیان شوری در رودخانه اروند مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: ابتدا با بررسی منطقه مورد مطالعه و محاسبه انرژی گیبس، مقدار آن منفی شد. پس نشان میدهد که فرایند استحصال انرژی از گرادیان شوری خود به خودی است.یک مدل فیزیکی مبتنی بر روش فشار اسمز تاخیری (PRO)، طراحی وارزیابی شد. مدل فیزیکی طراحی شده با غشاء TFC نانو ساختار است که در آن با استفاده از آب رودخانه و آب دریا در شرایط آزمایشگاهی با غلظت های متفاوت، اختلاف ارتفاع ایجاد کرد.پس از طراحی PRO و دریافت خروجی از مدل فیزیکی، نتایج با مدل فرایند فشار اسمز معکوس(RED ) مقایسه شد.این تحقیق در سال ۲۰۲۰ با استفاده از داده های مورد نیاز از سال ۲۰۱۰ تا۲۰۱۸ انجام شده است.یافته ها: با محاسبه انرژی گیبس درهر دو فرایند فشار اسمز معکوس(RED ) و فشار اسمز تاخیری (PRO) مقدار آن منفی شد .مدل فیزیکی طراحی شده مبتنی بر روش PRO با غشاء TFC نانو ساختار طراحی شد که در آن با استفاده از آب رودخانه ppm10و آب دریا ppm50 در شرایط آزمایشگاهی، بیشترین میزان جریان را ایجاد کرد. مقدار اختلاف پتانسیل ایجاد شده میان دو سر هر سلول در سیستم الکترودیالیز معکوس ، با توجه به نسبت غلظت آب دریا به آب رودخانه برای هر ایستگاه هیدرومتری محاسبه شد و بیشترین مقدار مربوط به ایستگاه خرمشهر مقدار mV80 است. . این مقدار به واسطه ی استفاده از تکنیک نانو بر روی غشاء مورد استفاده در این سیستم و طراحی مناسب سلول بدست آمد که راندمان دستگاه را در مقایسه با غشاهای غیر نانو 11 در صد افزایش داد.بحث و نتیجه گیری: با بررسی و مقایسه این دو روش به این نتیجه میرسیم که با به دست آوردن انرژی گیبس در هر دو فرایند به صورت خود به خودی انجام میپذیرد .هر دو روش ایستگاه خرمشهر بهترین بازدهی را دارد. مزیت RED نسبت به PRO این است انرژی الکتریکی تولید شده در گرادیان شوری پایین تری اتفاق میفتد در صورتی که در فرایند PROاختلاف گرادیان شوری بالاتری مورد نیاز است. با محاسبه پتانسیل تولید انرژی ایستگاه خرمشهر بالاترین بازدهی رادارد . استفاده از غشا نانو ساختار نیز در هر دو روش تاثیر مستقیمی در عملکرد دستگاه داشته است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: تنگه هرمز در قسمت شمال‌غربی اقیانوس هند قرار گرفته و محل اتصال خلیج فارس به دریای عمان است. رژیم جزر و مدی نیم روزانه و بادهای فصلی در تنگه هرمز به همراه نیروهای شناوری ناشی از اختلاف چگالی آب های خلیج فارس نسبت به دریای عمان باعث شده است که تبادل آب در تنگه هرمز صورت گیرد .جریان های دریایی نیز عامل اصلی و اساسی انتقال آلودگی‌های زیست محیطی دریاها ،حرکت لکه های نفتی و اجسام شناور در تنگه هرمز می‌باشند. هدف از این تحقیق مطالعه میدانی جریان ها در شمال تنگه هرمز به روش اویلری ، بررسی تغییرات فصلی جریان ها و نقش عوامل به وجود آورنده‌ی این جریان ها در تنگه هرمز می‌باشد. روش تحقیق: در این تحقیق، جریان سنجی به وسیله جریان سنج های مکانیکی با دقت cm/s 1± در سه نقطه شمالی تنگه هرمز در گذر زمانی دی ماه 85 تا اردیبهشت ماه 86 جمعا به مدت 8 روز انجام شد.دراین اندازه گیری ها از دو جریان سنج مکانیکی، فلومتر و GPS استفاده شد . از جریان‌سنج مکانیکی مدل A101 ، ساخت کشور انگلستان استفاده شد. دقت اندازه‌گیری سرعت این دستگاه cm/s 1 و دقت جهت آن 5 درجه است، این دستگاه هر 5 دقیقه اطلاعات را ثبت می کند. فلومتر مدل Z30 دستگاه بسیار ساده ای است که از یک پره، چند میله و سیم و یک نشانگر جریان تشکیل شده است. این دستگاه می‌تواند تا عمق 5/3 متر سرعت حرکت آب را اندازه‌گیری کند. با قرار دادن این دستگاه در جهت حرکت آب می‌توان سرعت حرکت آب را به دست آورد. بحث: جزر و مد عامل اساسی در حرکت جریان ای شمالی تنگه هرمز می باشد و سرعت جریان های عمقی 30-40 (cm/s) و سرعت جریان های سطحی cm/s 112به دست آمد. با حذف فرکانس های روزانه و نیمه روزانه سرعت جریان های ناشی از باد و اختلاف چگالی تا عمق متوسط 25 متر بین 5/4 6/7 (cm/s) حاصل شد. درایستگاه های مورد مطالعه اندازه سرعت جریان های باقی مانده در فصل زمستان با سرعت cm/s5 نسبت به فصل بهار با سرعتcm/s8 کمتراست. نتایچ: اثرات جزر و مد در جریان های مکان های جریان سنجی شده در تنگه هرمز مشهود است. با حرکت از مرکز تنگه هرمز به سمت نقاط ساحلی شمال تنگه بر سرعت جریان های جزر و مدی منطقه افزوده می‌شود. جریان های باقی مانده تحت تاثیر باد و اختلاف چگالی است و از شمال تنگه هرمز به سوی خلیج فارس حرکت می نمایند .سرعت حرکت این جریان ها در فصل زمستان نسبت به بهار کمتر است. نتایج به دست آمده با مدل لردنر و همکاران نیز مطابقت دارد که جریان ناشی از رانش میانگین ماهیانه‌ی باد و گرادیان چگالی را برای سطح و بستر خلیج فارس بررسی و جریان های نزدیک سواحل ایران را برای سطح 05/0 متر بر ثانیه و برای بستر حدود 04/0 ثانیه برآورد کردند. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: یکی از پیامدهای احتمالی گرمایش زمین بالا آمدن سطح آب دریاهای آزاد می باشد. دانشمندان افزایش میزان گازهای گلخانه ای (کنترل کننده ی دمای زمین ) را دلیل این گرمایش جهانی دانسته و با اندازه گیری های ماهواره ای به طور متوسط سالیانه 1 تا 2 میلی متر برای افزایش سطح تراز آب دریاهای آزاد پیش بینی نموده اند. روش بررسی: این پژوهش با جمع آوری و آنالیز داده های دراز مدت میانگین سالانه دمای هوای جهان (Gtemp) ، میانگین سالانه دمای هوای استان هرمزگانTemp))، میانگین سالانه دمای سطحی آب(SST) و همچنین میانگین سالانه سطح تراز آب دریا(MSL) مربوط به این سواحل، ابتدا معنی داری تغییرات آن ها را در گروه بندی های 5 ساله طی 20 سال اخیر با یک گروه دراز مدت از هر متغیر به عنوان شاهد، از طریق آزمون دانکن مورد مقایسه قرار می دهد، سپس با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین گروه های مربوط به سال های اخیر، مابین سه متغیر اول (Gtemp ،Temp و SST )به عنوان متغیرهای مستقل با متغیر آخر (MSL) به عنوان متغیر وابسته از طریق رگرسیون چند متغیره به استخراج معادله رگرسیون، نحوه و میزان تاثیر هر یک از آنها را در پارامتر MSL می پردازد و از این طریق پیش بینی های لازم را در این خصوص ارایه می کند. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که روند افزایشی میانگین سالانه مقادیر گروه های آزمایشی منتهی به سال 2008(یعنی سال های اخیر) در هر 4 متغیر ذکر شده تفاوت معنی داری با گروه های قبل از خود (طی 20 ساله اخیر) وهمچنین با گروه شاهد (میانگین دراز مدت هر یک از گروه ها) داشته است. همچنین سه متغیرGtemp ،Temp و SST در معادله رگرسیون چند متغیره برای محاسبه ی MSL به ترتیب دارای ضرایب 54/4 ،713/1 و 798/0 می باشن تفاصيل المقالة

نور مرئی ترکیبی از رنگ های مختلف است. نور در یک محیط بر اثر عواملی مانند پراکندگی و جذب تضعیف می شود. میزان جذب و پراکندگی نور در محیط های مختلف، بستگی به نوع محیط و طول موج نور تابشی دارد. یکی از محیط هایی که باعث تضعیف شدید نور مرئی می شود، آب دریا است. در این تحقیق، روشی برای محاسبه ضریب جذب نور مرئی در آب های جنوبی دریای خزر در دو ایستگاه چالوس و کپورچال ارایه شده است. از هر ایستگاه یک نمونه آب از عمق نیم متری نمونه برداری شده و درآزمایشگاه تحت تابش پرتوهای لیزر با طول موج های مختلف قرار گرفته و سپس ضریب تضعیف نور را به دست آورده و با استفاده از جداول مربوطه، ضریب جذب نور در آب در ایستگاه های مورد نظر محاسبه شده است. در این دو ایستگاه به دلیل پایین بودن شوری آب دریا پراکندگی هم کم تر می باشد. هم چنین به دلیل این که نمونه برداری در لایه سطحی از آب انجام شده است، میزان نفوذ نور مرئی در طول موج های مختلف تقریبا یکسان می باشد. طول موج های کوتاه تر بیش تر پراکنده و طول موج های بلند تر بیش تر جذب می شوند. تفاصيل المقالة

در تحقیق حاضر، مطالعه جامعی بر روی تغییرات تراز دریا در ایستگاه های جزر و مدی خلیج فارس که ثبت دراز مدت داده های جزر و مدی بیش از یک سال را داشته اند، انجام شده است. میانگین تراز دریا با استفاده از داده های جزر و مدی محاسبه و اثرات بارومتری، نیروی باد و دما بر روی میانگین تراز دریا محاسبه شده است. توسط مدل های آماری، اثرهای مختلف جوی بر روی نوسان های تراز دریا مورد بررسی و مدل های غالب مربوط به نوسانات تراز دریا معرفی و مورد تجزیه و تحلیل فیزیکی قرار گرفته است. سپس میانگین تراز دریا در ایستگاه های بندرعباس و بوشهر در یک دوره 11 ساله (2000 الی 2010) محاسبه شد. میانگین تراز دریا در این ایستگاه ها، روندی افزایشی به ترتیب 5 سانتی متر و 4 سانتی متر در طی دوره مربوطه نشان می دهد. در دوره های اشاره شده نوسان های میانگین تراز دریا حدود 35 سانتی متر در بندر عباس و حدود 50 سانتی متر در بوشهر می باشد. در تحلیل رگرسیون، روش های همزمان واثرات پارامترهای مستقل فشار، دما و تنش باد بر پارامتر وابسته میانگین تراز دریا مورد مطالعه قرار گرفته و مدل های ریاضی استخراج گردید. نتیجه مدل ها با نتیجه داده ها مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که بین میانگین های ماهانه پارامترهای تراز دریا، دما و فشار جو همبستگی بالایی وجود دارد. تفاصيل المقالة

برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می‎باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد توسط ماهواره QuikSCAT در سال های 2008- 1999 در سواحل استان هرمزگان گردآوری شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای دمای سطح دریا و سرعت باد، تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا معنی داری تغییرات دمای سطح دریا و سرعت باد در طی سال های 2008- 1985 در یک گروه دراز مدت به عنوان گروه شاهد بررسی شد و سپس با آزمون آنالیز واریانس و دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین سالانه دمای سطحی و کاهشی سرعت باد، ضریب همبستگی بین دمای سطح آب و سرعت باد بدست آمد. پس از رسم سری زمانی دمای سطحی در طول دوره آماری مشخص شد که کمترین مقدار دما 11/21 درجه سانتی گراد در سال 2008 و بیشترین دما 12/33 درجه سانتی گراد مربوط به سال 2002 بوده است. در فصل تابستان بین مناطق غربی و شرقی ساحل مقدار 2/4 درجه سانتی گراد اختلاف دما مشاهده شد و در زمستان گرادیان دما به 3 درجه سانتی گراد رسید. نتایج نشان می دهد که برای فصل تابستان 75درصد و برای فصل زمستان 33درصد موارد با افزایش ( کاهش) انحراف از میانگین دمای سطحی، انحراف از میانگین سرعت باد نیز افزایش ( کاهش ) می یابد. تفاصيل المقالة