شناسایی استراتژی‌های مناسب برای بهبود و توسعه نظام ترویج کشاورزی خصوصی: مورد مطالعه استان مازندران، ایران

Subject Areas : Decision-making

امیر احمدپور ¹ (دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران)
فاطمه ابوالقاسمی ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری،)
هادی مؤمنی هلالی ³ (دانش آموخته دکتری گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)

Received: 2020-01-27 Accepted : 2020-10-11 Published : 2021-03-01

Keywords: فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, سوات, خصوصی‌سازی ترویج کشاورزی, شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای, فنی و مهندسی کشاورزی,

Abstract :

در بسیاری از کشورها، خدمات ترویج کشاورزی خصوصی به عنوان عامل کلیدی در فرایند توسعه کشاورزی شناخته می‌شود. عدم توجه کافی به نظام ترویج کشاورزی خصوصی در ایران، علیرغم موفقیت نسبی آن، موجب شد تا موضوع بررسی و شناسایی راهبردهای مناسب به منظور بهبود و گسترش فعالیت این نظام مورد توجه و تاکید قرار گیرد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل 40 از خبرگان و فعالان مطلع و باتجربه در حوزه فعالیت شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی،  بعنوان نماد نظام­های ترویج خصوصی در ایران بود. در این تحقیق از روش­های SWOT و TOWS بعنوان پایه­ای برای تکنیک AHP استفاده شده است که به روش ترکیبی A'WOT معروف است. در گام اول تحقیق، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدات فعالیت این شرکت­ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از نتایج بدست آمده در گام اول و به کمک نمودار TOWS، 11 استراتژی شناسایی و تدوین گردید.در گام دوم، به منظور شناسایی مناسب­ترین استراتژی‌ها به منظور بهبود فعالیت شرکت‌های خصوصی ترویجی، 12 نفر از خبرگان با تجربه به روش گلوله برفی از بین 40 نفر شناسایی و مورد پرسش قرار گرفتند. ابزار تحقیق دو پرسشنامه بود که برای تعیین روایی، از روایی ظاهری و محتوایی و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ (برای پرسشنامه گام اول) و نرخ ناسازگاری (برای پرسشنامه گام دوم) استفاده شد. نتایج ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در گام اول نشان داد، بکارگیری کارشناسان تحصیل­کرده و فعال کشاورزی به عنوان مهم­ترین مزیت و عدم وجود نظام مناسب بیمه‌ای برای اعضای شرکت‌ها و نبود نظام مالی و تعرفه­ای  مناسب برای خدمات قابل ارائه به عنوان مهم­ترین نقاط ضعف شناسایی شدند. ایجاد انگیزه در جوانان بمنظور فعالیت در بخش کشاورزی نیز به عنوان مهم­ترین فرصت و عدم شفافیت سیاست‌های بلندمدت وزارت جهاد کشاورزی در مورد فعالیت ترویج خصوصی به عنوان مهم­ترین تهدید شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از TOWS، 11 استراتژی تدوین گردید. در گام دوم تحقیق، بمنظور شناسایی مناسب­ترین راهبردها از تکنیکAHP  استفاده شد. نتایج ارزیابی اولویت استراتژی‌ها در گام دوم نشان داد استراتژی‌های؛ پشتیبانی و حمایت مالی شرکت‌ها و کشاورزان در راستای فرهنگ­سازی و بستر سازی خصوصی­سازی فعالیت‌های کشاورزی، جهت‌‌دهی و اصلاح  نگرش سیاست­گزاران و مدیران دولتی نسبت به اهمیت و جایگاه فعالیت‌های ترویج خصوصی و اعطای امتیازات و سیاست‌های تشویقی و حمایتی در ابعاد مختلف مالی و فنی به دانش آموختگان کشاورزی بویژه جوانان روستایی در جهت ترغیب به تاسیس و مدیریت شرکت‌ها در فرآیند توسعه کشاورزی و روستایی بعنوان مهم­ترین راهبردهای بهبود و توسعه این شرکت­ها در استان مازندران  شناسایی شدند که می­بایست مورد توجه مسولین و دست اندکاران امر قرار گیرد.

References:

Ahmadpour, A. and Moumenihelali, H. (2011). Factors Influencing the Effectiveness of Rice Supervisor’s Technical Advice: The case of Mazandaran Province, Iran. African Journal of Agricultural Research, 6(22), 5168-5173.

Ahmadpour, A., & Soltani, Sh. (2014). The need for a strong public-private linkage in agricultural extension system (Case Study: Sari Township, Iran). International Journal of Agricultural Management and Development, 4(1), 41-50.

Ahmadpour, A., Moumenihelali, H., & Izadi Amiri, H. (2011). Evaluating rice supervisor extensionists' performance: The Case Study of Mazandaran Province, Iran. American-Eurasian Journal of Agricultural and Environmental Sciences, 11(1), 38-44.

Ahmadvand, M., & Mahdian Boroujeni, M. (2012). Evaluate the performance of successful consulting, technical and engineering services companies in Borujen city. Proceedings of the 4^th Iranian Congress on the Extension and Training of Agricultural Sciences and Natural Resources. September 18-19, University of Tehran, Iran.

Akbari, M., Asadi, A., Mosavi, S. S., & Sokhtanlo, M. (2009). Agricultural experts and administrators' attitude toward Wheat Advisor Engineers (WCEs) Project: Problems orientation of Zanjan Province. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 5(1). 61-71

Akbari, M., Asadi, A., Shabanali Fami, H., & Skandari, J. (2010). Analyzing challenges of wheat counsultant engineers project from view point of wheat counsultant engineers: A Case study of Isfahan Province. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 5(2). 71-78.

Ali, J. (2013). Farmers’ perspectives on quality of agricultural information delivery: A comparison between public and private Sources. Journal of Agricultural Science and Technology, 15 (4) ,685-696.

Alizadeh, N., Alipour, H., Nikooei, A., Hajimirrahimi, S., Bakhshi-Jahromi, A., & Hasanpour, B. (2019). Identification of challenges and requirements of the agricultural extension and pathology of the current status of the new agricultural extension system of Iran. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 14(2), 21-35.

Anderson, R. J., & Feder, G. (2007). Agricultural extension. In: Handbook of Agricultural Economics. Evenson, R.E. and P. Pingali (Eds.). Chapter 44, Volume 3 Agricultural Development: Farmers, Farm Production and Farm Markets, Elsevier, Amsterdam, 2343-2378.

Asadi, A., Akbari, M., Shabanali Fami, H., & Alambaigi, A. (2008). Improvement mechanisms of Wheat Consultant Engineers (WCES) Project in Iran. American Journal of Agricultural and Biological Science, 3 (4), 511-516.

Asadi, A., Sharifzadeh, A., Akbari, M., & Alam Beigi, A. (2009). An income an overview on a systemic approach to agricultural extension and development with an emphasis on the agricultural knowledge and information system . Tehran: Jihad Daneshgahi Publications, Tehran Branch.

Bijani, M., Malek Mohammadi, I., & Yazdani, S. (2009). Effectiveness evaluation and productivity of agricultural extension activities in wheat package project in Shiraz and Marvdasht counties of Fars Province. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 4(2). 67-79.

Birkhaeuser, D., Evenson, R.E., & Feder, G. (1991). The economic impact of agricultural extension: A review. Economic Development and Cultural Change, 39(3), 607-650.

Choobchian, S., & Moumenihelali, H. (2017). Multi-criteria decision-making - ahp and swot analysis. Tehran: Publications of University Jihad

Choobchian, S., kalantari, K., Asadi, A., & Taghavi Motlagh, S. (2015). Determining of best strategy for improvement of sustainable coastal fishery in the Guilan Province using AHP technique. Journal of Fisheries, 68(1), 41-59. doi: 10.22059/jfisheries.2015.53870

Eicher, C. K. (2007), Agricultural Extension in Africa and Asia. World Ag Info project, Cornell University, New York.

Elías Osuna, E., & Aranda, A. (2007). Combining SWOT and AHP techniques for strategic planning. In Proceedings of the 9^th International Symposium on the Analytic Hierarchy Process-ISAHP, August 2-7, Viña del Mar, Chile.

. In: Sharma, V. P. (2003). Enhancement of extension systems in agriculture: Country papers; Islamic Republic of Iran Hirakawacho, Chiyoda-Ku, Tokyo: Asian Productivity Organization: 116-126.

Feali, S., Pezeshki Rad, G., Sedighi, H., Shahbazi, E., & Ghoreish Abhari, S. (2015). External factors affecting the Iranian Agricultural Extension System (IAES) by 2025. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(1), 157-166. doi: 10.22059/ijaedr.2015.54488

Feder, G., Birner, R., & Anderson, J.R. (2011). The private sector's role in agricultural extension systems: Potential and limitations. Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, 1 (1), 31-54. https://doi.org/10.1108/20440831111131505

 Feli, S., Pezeshki Rad, Gh., & Chizari1, M. (2007). Effectiveness of advisory services given to wheat producer farmers through wheat farms’ advisors in Tehran Province. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 3(1).73-81

Ghiasvand Ghiasi, F., Hosseini, F H., & Hosseini, M. (2008). Factors affecting the Performance of wheat agricultural advisers in Qazvin Province. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 3(2),31-43

Ghodsipour, h. (2012). Analytical Hierarchy Process (AHP). Tehran: Amir Kabir University Press.

Ghorbani, M. (2008). Evaluation of agricultural advisory services effects on sugar beet in Razavi Khorasan Province. Journal of Applied Sciences, 8(20), 3733-3737.

Hansra, B.S., Suraj, P.T., Ananth, P. N. &Chandregowda, M.J.(2008). Agricultural extension system: Issues and Approaches. Concept Publishers, New Delhi

Hoffmann,w. (2009).  Governmental extension services, their generic problems and potential solutions. Linking Knowledge to Policy and Action: Innovations in Extension and Advisory Services for Food and Livelihoods, 15.-18. November in Nairobi, Kenya.

Kangas, J., Pesonen, M., Kurttila, M., & Kaganus, M., (2001). A’WOT: Integrating the AHP with SWOT Analysis. Proceedings – 6^th ISAHP  Berne, Switzerland, 189-198.

Karimi-Gougheri, H., Rezaei-Moghaddam, K., Zamani, G., Hayati, D., & Rezaei, A. (2018). Analysis of agricultural extension and education organizational network in Kerman Province: Social network analysis. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 13(2), 131-151.

Khazaie poi,. J., Jaberi, A., & Asadi,  H. (2014).Developing a model for sports leisure strategies and measuring its effectiveness using SWOT integrated approaches and fuzzy hierarchy process analysis and structural equation modeling  Journal of Operational Research and Its Applications, 10(4), 56-68.

Kurttila, M., Pesonen, M., Kangas, J., & Kajanus, M. (2000). Utilizing the analytic hierarchy process (AHP) in SWOT analysis-a hybrid method and its application to a forest- certification case. Forest Policy and Economics, 1(1), 41-52.

Mahboubi, M. R. & Najd Abbasi, M. (2012). Threatening factors for the establishment and operation of consulting, technical and engineering services companies Agriculture (Case study: Golestan province). Proceedings of the 4^th Iranian Congress on the Extension and Training of Agricultural Sciences and Natural Resources. September 18-19, University of Tehran, Iran.

Mahmoudi Karam Javan, J., & Mirdamadi, S.M.(2005). Decentralization for agricultural extension development. Jihad, 269, 3-12.

Mousavi, N., & Moghaddasi, A. (2017). Farmers’ perceptions and effective factors to accept privatization of livestock extension services. Agricultural Extension and Education Research, 9(3), 1-10.

Muyanga, M., & Jayne, T.S.  (2008). Private agricultural extension system in Kenya: Practice and policy lessons. Journal of Agricultural Education and Extension, 14(2), 111-124, DOI: 10.1080/13892240802019063

Naderi mahdei, K., Zanganeh, A., & Pouya, M. (2017). Pathology of agricultural engineering, technical and consulting companies: The Case of Hamedan and Malayer Counties. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 12(2), 137-149.

Naeem, M. R., & Hassan, M. Z. Y. (2014). Comparative analysis of public and NGO sector’s role in improving rural livelihoods in the Punjab, Pakistan. International Journal of Agricultural Extension, 02(01), 01–04.

Rahimi M., K., Zarafshani K., & Rostami, F.(2016). The impacts of establishing agricultural consulting, technical and engineering services companies on rural development of Kermanshah and Zanjan Provinces. Space Economy and Rural Development, 5(17). 103-115.

Rahimi, M., Zarafshani, K., Rostami, F., & Nori, M. (2014). Evaluation of the performance of Agricultural Development Service Firms (ADSF) in Zanjan Province using AHP. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 10(2), 153-163.

Rana, A., S., Reddy, G., . P., & Sontakki, B., . S. (2013). Perceived service quality of agricultural organizations comparative analysis of public & private sector. International Journal of Advanced Research in Management and Social Sciences, 2(1), 286–295.

Rezaei-Moghaddam, K., & Fatemi, M. (2019). Strategies for improvement of agricultural extension new approach of Iran. Iranian Agricultural Extension and Education Journal, 15(2), 223-251. doi: 10.22034/iaeej.2020.199832.1450

Shaviklo, N., Hosseini, S., & Pouratashi, M. (2015). Problems of agricultural engineering and technical advisory services companies, from viewpoints of companies administrators (Case study: Qazvin Province). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 46(1), 43-50. doi: 10.22059/ijaedr.2015.54478

Shekara, P. (2001). Private extension in India: Myth, realities, apprehension and approaches. Hyderabad (India): National Institute of Agricultural Extension Management (MANAGE), Hyderabad, India. Pp:81- 84.  Retrieved from http://www.researchgate.net

Sylla, A. Y., Al-Hassan, R. M., Egyir. I. S., & Somuah, H. A. (2019). Perceptions about quality of public and private agricultural extension in Africa: Evidence from farmers in Burkina Faso. Cogent Food & Agriculture, 5(1), 1-14. DOI: 10.1080/23311932.2019.1685861

Toudeh-Rusta, M. (2004). Privatization in the country, problems and solutions. Journal of Jihad, 261,23-26.

Weihrich, H. (1982). The TOWS Matrix-A tool for situational analysis. Long Range Planning, 15(2), 54-66.

Yazdanpanah, M., & Rahimifayzabad, F. (2019). Reasons for the failure of agricultural extension using grounded theory (Case Study: Lorestan Agricultural Jihad). Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 50(3), 549-575. doi: 10.22059/ijaedr.2019.269598.668674