اثر زیان آور آلودگی هوا بر سلامت انسان بر هیچ کس پوشیده نیست. بی‌تردید یکی از مهم‌ترین مباحث در محیط‌زیست، آلودگی هوا می‌باشد که از عوامل مهم و اساسی در حیات موجودات زنده اعم از انسان، حیوان و نبات است و بدون آن لحظه‌ای زندگی ممکن نیست؛ لذا استفاده از شبکه حمل و نقل شهری خصوصاً اتوبوس از جمله راهکارهای مدیریتی کاهش آلودگی کلانشهر تهران بوده و توقفگاه های اتوبوس های درون شهری از جمله مکان هایی است که از نقطه نظر سنجش تولید آلاینده های اصلی هوا حایز اهمیت می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی مقطعی بوده و هدف آن تعیین میزان آلاینده های گازی و ذرات معلق (PM10) در هوای آزاد توقفگاه های اتوبوس های درون شهری در مناطقی از شرق، غرب و جنوب تهران می باشد، تا با تعیین میزان این آلاینده ها و شاخص استاندارد آلودگی(PSI)، وضعیت کیفی هوای آزاد این مناطق مورد ارزیابی قرار گیرد. با استفاده از آنالایزرهای دیجیتال سنجش آلاینده های گازی (SAAF22M،SAAC32M ، SACO12M، SAO3 42M)و دستگاه نمونه‌گیری PM10(Low Sampler Model:BGIPQ100)، نمونه گیری های لازم از تابستان 88 تا بهار 89 صورت پذیرفت.جهت نمونه گیری ذرات معلق در یک دورة 24 ساعته، 6 ایستگاه و به منظور نمونه گیری آلاینده های گازی هوا در هر دورة 8 ساعته (4 نمونه از هر ایستگاه در ساعات 4،5،9و11)، مجموعاً 6 نمونه جهت ذرات معلق و 144 نمونه نیز جهت گازها در هر فصل و نهایتاً 24 نمونه جهت ذرات معلق و 576 نمونه جهت گازها در یکسال اخذ شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد از نقطه نظر میزان تولید آلاینده های گازی در سایت مناطق انتخابی، میزان آلودگی در هیچ یک از سایت ها فراتر از حد استانداردهای مصوب مشاهده نگردید. در مورد ذرات معلق (PM10)نیز میزان آلودگی در تابستان و پائیز 88 در جنوب تهران به میزانµg/Nm3 9/152 و µg/Nm31/163، فراتر از حد استاندارد بوده است. با استفاده از نتایج این تحقیق می توان در تدبیر راهکارهای مدیریتی مناسب در جهت کنترل و کاهش آلاینده ها با هدف بهبود سیستم بهره گرفت. Manuscript profile