پیش‌انگاره نقد تاریخی این بود که کتاب مقدّس باید مانند‌ سایر منابع عرفی با‌ رویـکرد تـاریخی فـهم شود. جریان نقد تاریخی کتاب مقدّس ابتدا در میان پروتستان‌های لیبرال به وجود آمد و افزون بر این‌که پروتستان‌های محافظه‌کار را به تکاپو واداشت، کاتولیک ها را نیز با چالشی جدی مواجه نمود. مساله اصلی نوشتار حاضر چگونگی رویارویی کلیسای کاتولیک با چالش نقد تاریخی است. نگرانی کلیسای کاتولیک این بود که کاربست نقد تاریخی جنبه‌های بشری کتاب مقدس را پررنگ کند و از جنبه های الوهی آن بکاهد و در نتیجه با گذشت زمان حجیت کتاب مقدّس زیر سوال برود. از این رو، در ابتدا کلیسای کاتولیک کاربست نقد تاریخی را محکوم و پیشگامان این جریان را تکفیر کرد. نکته شایان ذکر این است که کلیسای کاتولیک به رغم مخالفت شدید و محکوم کردن روش نقد تاریخی، سرانجام به این نتیجه رسید که نسبت به تحولات دوره مدرن انعطاف بیش‌تری از خود نشان بدهد و تعامل الاهیات و فرهنگ و دستاوردهای بشری را به رسمیت بشناسد و روش نقد تاریخی را به عنوان یکی از روش‌های تفسیر کتاب مقدّس بپذیرد. Manuscript profile

فداء را یکی از تعالیم اساسی پولس می‌دانند که بیشتر در رساله‌های غلاطیان و رومیان به طورگسترده‌ای طرح و بسط یافته است. این تعلیم بنیادین به مرور زمان در اندیشه‌های آنسلم و آکویناس به شکل آموزه‌ای منسجم در کنار دیگر آموزه‌های اصلی قرار گرفت. در دورة حاضر و با توجه به چرخش‌های الهیاتی، و این که سخن از الهیات پولسی در مقام مفسر و بنیانگذار دوم مسیحیت مطرح شده است، متفکران معاصر به تبیین این آموزه پرداخته‌اند. در واقع پس از شکل‌گیری روش نقد تاریخی و اسطوره‌زدایی، فداء به مثابة یکی از اساسی‌ترین آموزه‌ها نزد متفکران مسیحی مورد بازخوانی قرار گرفت. این نوشتار می‌کوشد به شرح آرای آن دسته متألهانی بپردازد که در زمان معاصر با روش نقد تاریخی آرای خود را شرح داده‌اند. افزون برمتفکران مسیحی، متفکران مسلمان نیز در شرح و نقد این آموزه کوشیده‌اند. در این پژوهش بررسی فداء در الهیات پولسی، و نیز آرای توماس میشل، فیلیپ کویین و مایکل گولدر در جهان مسیحی به دلیل کاربرد روش نقد تاریخی، وعلامه طباطبایی و رشیدرضا دو متفکر معاصر مسلمان به سبب رجوع مستقیم به متون مسیحی، از موضوعات اساسی است. Manuscript profile