تکنولوژی ذخیره سازی در شرایط فراسرد (Cryopreservation)(نیتروژن مایع) یکی از مناسب‌ترین ابزار جهت حفظ ژرم پلاسم گونه های گیاهی شامل از جمله بذور گیاهان می‌باشد. در این درجه از سرما فرایندهای متابولیکی و فعالیت‌های فیزیولوژیک بذر یا اندام گیاهی تقریبا متوقف و بذور قادر به زنده‌مانی در دوره‌های نامحدود زمانی می باشند. طی این پژوهش به منظور نگه داری بذور گیاه دارویی خار مریمSilybum marianum از خانواده Asteraceae در شرایط فراسرد از سه پیش‌ تیمار گلیسرول 30% و محلول ویتریفیکاسیون گیاهی PVS2) ( وآب گیری (Desiccation) بذور استفاده شد. کلیه تیمارها پس از گذشت یک هفته از ازت مایع خارج و در حمام اب گرم 42 درجه ذوب و سپس بذرها به ژرمیناتور با دمای 24 درجه سانتی گراد و رژیم نوری 8/16 ساعت منتقل شدند. نتایج مورد تجزیه و تحلیل اماری قرار گرفتند. مطابق نتایج، قدرت زنده مانی بذور گیاه خار مریم (۹۳ درصد)در تیمار آب گیری نسبت به شاهد ( 70 درصد) مشاهده شد. میانگین طول دانه رست هادر تیمار ویتریفیکاسیون بیشترین و برابر با 13/101 میلی متر و در شاهد 38/47 میلی متر مشاهده شد. بنابراین تیمار کاهش رطوبت بذر جهت نگه داری طولانی مدت بذور این گیاه و سایر بذور ارتودکس ( با درصد رطوبت کم ) در مراکز نگه داری ذخایر ژرم پلاسم گیاهی پیشنهاد می شود. Manuscript profile

ذخیره سازی در شرایط فرا سرد(Cryopreservation)در دمای 196-درجه سانتی گراد روشی منحصر به فردوابزاری قدرتمند برای حفاظت خارج از محل (exstitu) ژرم پلاسم گونه های گیاهی به شمار می رود. در این درجه از سرما فرایندهای متابولیکی و فعالیت های فیزیولوژیکی بذورشدیدا کاهش یافته و بذور قادر به زنده مانی در دوره های بسیار طولانی می شوند. دراین پژوهش جهت ذخیره سازی بذور گیاه دارویی رازیانه با نام علمیL. Foeniculum vulgare متعلق به خانواده چتریان در شرایط فراسرد، قبل از نگه داری نمونه ها در ازت مایع از سه پیش تیمار مختلف شامل گلیسرول 30%، محلول ویتریفیکاسیون گیاهی (PVS2) و کاهش رطوبت بذر ( Dessication) استفاده شد. بذرهای تیمار شده به مدت یک هفته در ازت مایع نگهداری شدند. بذرهای تیمار شده پس از خروج از ازت در حمام آب گرم 42 درجه سانتی گراد قرار گرفتند. بذرها به همراه نمونه های شاهد در پتری دیش های حاوی کاغذ صافی استریل قرار گرفته و در ژرمیناتور با دمای 24 درجه سانتی گراد و رژیم نوری 8/16 منتقل شدند. نتایج نشان داد زنده مانی بذور تیمار شده تحت سه روش حفظ شده و دانه رست های حاصل رشد عادی نشان دادند. درصد جوانه زنی در تیمار گلیسرول با 65% بیشترین مقدار وسپس تیمار دسیکاتور 53%و pvs215% در مقایسه باشاهد (83%)مشاهده گردید. بنابراین نگهداری بذور این گیاه با به کار گیری پیش تیمار گلیسرول 30% به عنوان روشی ساده و مطمئن جهت نگهداری طولانی مدت ژرم پلاسم این گیاه در مراکز نگه داری ذخایر ژرم پلاسم گیاهی پیشنهاد می شود. Manuscript profile

مقدمه: اصطلاح ذخیره سازی در فراسرد (Cryopreservation) به ذخیره سازی یاخته ها،اندام ها و بافت ها دردمای نیتروژن مایع (ºC 196-) اشاره دارد. در این دما، یاخته ها به حالت سکون وارد شده و واکنش های فیزیکی و بیوشیمیایی عملا متوقف می شوند. در این شرایط خاص، زمان حفاظت نامحدود می شود. ذخیره سازی بذرها کارآمدترین روش برای حفاظت از خزانه ژنی گیاهان است. هزینه های ذخیره سازی پایین و بازسازی کل گیاه از ژنوم کامل، مزایای مشخصی برای ذخیره سازی بذر در مقایسه با انواع دیگر بافت های گیاهی را ارائه می دهد (1). مواد و روش ها: بذرهای گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare (Apiaceae) با استفاده از پیش تیمار کاهش رطوبت بذرDessication) ) تیمار شده و به مدت یک هفته در ازت مایع نگهداری شدند. سپس بذرها در معرض شوک حرارتی قرار گرفتند. بذرهای تیمار و شاهد پس از کشت به ژرمیناتور با دمای ºC24 و رژیم نوری 8/16 منتقل شدند. اسانس با روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر استخراج و ترکیبات موجود دراسانس توسطGC/MS آنالیز و مورد بررسی قرار گرفت. اثرات آنتی اکسیدانی عصاره هیدرو الکلی بذرتوسط معرف DPPH بررسی شد. نتایج: درصد زنده مانی در بذرهای شاهد (83%) ودرتیمار کاهش رطوبت بذر( 53%) مشاهده گردید. اصلی ترین ترکیب موجود در اسانس مربوط به آنتول (6/78 %) شناسایی شد که در مقایسه با نمونه های تیمار شده آنتول (04/80 %) تفاوت معنی داری مشاهده نشد. نتایج نشان داد که نگه داری بذر در شرایط فراسرد تاثیر منفی بر خواص آنتی اکسیدانی وترکیبات اسانس آنها ندارد. Manuscript profile

تکنولوژی (Cryopreservation) نگه داری در دمای oC 196- (نیتروژن مایع) یکی از مناسب‌ترین و ابزار برای حفظ ژرم پلاسم گونه های گیاهی شامل بذر وبافت ها و یاخته‌های گیاهی می‌باشد. در این درجه از سرما فرایندهای متابولیکی و فعالیت‌های فیزیولوژیک بذر یا اندام گیاهی تقریبا متوقف و بذر و اندام گیاهی قادر به زنده‌مانی در دوره‌های نامحدود زمانی می باشند. طی این پژوهش به منظور نگه داری بذور گیاه دارویی کنگر فرنگی (Cynara scoolymus L.) از خانواده Asteraceae در شرایط فراسرد از پیش‌ تیمارهای گلیسرول 30% و محلول ویتریفیکاسیون گیاهی Plant Vitrification Solution 2) ( وآب گیری (Desiccation) بذور استفاده شد. کلیه تیمارها پس از یک هفته از ازت مایع خارج و در حمام اب گرم 42 درجه قرار گرفتند.. بذرها به ژرمیناتور با دمای 24 درجه سانتی گراد و رژیم نوری 8/16 ساعت منتقل شدند. نتایج مورد تجزیه و تحلیل اماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که قدرت زنده مانی بذور گیاه کنگر فرنگی در ازت مایع در هر سه تیمار حفظ شده و بیشترین درصد زنده مانی (۹5 درصد) در تیمار آب گیری نسبت به شاهد ( 90 درصد) مشاهده شد. میانگین طول دانه رست ها درنمونه های شاهد برابر 53 میلی متر و درتیمار گلیسرول 30%، به 74/46 میلی متر رسید. بنابراین ذخیره سازی بذور گیاه کنگرفرنگی در ازت مایع از طریق کاهش رطوبت که روشی ساده ، با بیشترین بازدهی و بدون استفاده از مواد شیمیایی می باشد، در مقیاس کاربردی جهت نگه داری طولانی مدت بذوراین گیاه پیشنهاد می شود. Manuscript profile