• Home
  • مجید عباس‌زاده مرزبالی

    List of Articles مجید عباس‌زاده مرزبالی


  • Article

    1 - فرایند جهانی‌شدن و ضرورت اتخاذ رویکرد فراگیر نسبت به هویت ملی ایران از سوی دولت جمهوری اسلامی
    Iranian Political Research , Issue 5 , Year , Winter 2021
    < p>هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تاثیر فرایند جهانی شدن در ایجاد تحول در نگرش‌‌های اعضای جامعه ایران نسبت به ارکان هویت ملی ایران و ارائه‌‌ی الگوی سیاست‌‌گذاری هویتی مناسب، جهت صیانت از این هویت می‌‌باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که با توجه به تاثیرات ه More
    < p>هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تاثیر فرایند جهانی شدن در ایجاد تحول در نگرش‌‌های اعضای جامعه ایران نسبت به ارکان هویت ملی ایران و ارائه‌‌ی الگوی سیاست‌‌گذاری هویتی مناسب، جهت صیانت از این هویت می‌‌باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این است که با توجه به تاثیرات هویتی فرایند جهانی شدن در ایران، دولت جمهوری اسلامی با اتخاذ چه رویکردی نسبت به هویت ملی ایران می‌‌تواند از این هویت صیانت نماید؟ مقاله بر این فرض استوار است که با توجه به تاثیر جهانی شدن بر نگرش‌‌های هویتی در ایران، دولت جمهوری اسلامی با اتخاذ رویکرد فراگیر نسبت به هویت ملی و تاکید هم‌‌زمان بر هر سه رُکن این هویت یعنی ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت، می‌تواند موجبات تقویت گرایش اعضای جامعه ایران نسبت به کلّیت هویت‌ ملی‌ ایران را فراهم نموده و بدین وسیله از این هویت صیانت نماید. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و یافته‌‌های تحقیق حاکی از آن است که در نتیجه‌ی نفوذ جهانی‌ شدن و گسترش فضای مجازی (به‌‌عنوان ابزار جهانی شدن) در ایران، نگرش‌‌های بسیاری از اعضای این جامعه نسبت به مبانی هویت ملی ایران دچار تحول شده است. به این صورت که در نتیجه این وضعیت، دلبستگی این افراد نسبت به مبانی قدیمی‌تر هویت مذکور یعنی ایرانیت و اسلامیت‌ کاهش یافته و در مقابل، بر گرایش آن‌‌ها نسبت به مبانی مدرنِ آن افزوده شده است، که این مسئله در صورت عدم اتخاذ رویکرد مناسب از سوی دولت جمهوری اسلامی نسبت به هویت ملی ایران، می‌‌تواند موجب تضعیف این هویت گردد. دولت جمهوری اسلامی به منظور صیانت از هویت ملی ایران، می‌‌بایست به تمامی ارکان آن به‌‌طور هم‌‌زمان توجه نماید. Manuscript profile

  • Article

    2 - تحولات هویت ملی ایران در دوره اسلامی (از ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی)
    Iranian Political Research , Issue 5 , Year , Winter 2021
    هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر More
    هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر پایه داشته‌‌های پیشین و تلفیق آن‌‌ها با مبانی اسلامی صورت گرفت. بعد از ورود اسلام به ایران، حکومت یا خلافت اسلامی جای حکومت ایرانی را گرفت و طی سه قرن نیز دین اسلام جایگزین دین زرتشت شد. ایرانشهر یا قلمرو پادشاهی فروریخت و کشور ایران حدود 9 قرن از وحدت سیاسی و ملی محروم ماند. اما هویت ملی ایران از جهت فکری و فرهنگی با استمرار دیگر عناصر هویتی تداوم یافت و کشور ایران به عنوان یک مفهوم همچنان زنده ماند و ایرانیان از لحاظ ملّیت و زبان و برخورداری از خاطرات مشترک تاریخی و آداب و رسوم خاص، از اعراب متمایز بودند. پس از چند قرن گسیختگی سیاسی در ایران نیز صفویان توانستند با تاکید بر عناصر فرهنگ ایرانی و مذهب تشیع و گسترش آن‌‌ها در کل کشور، وحدت را به ایران بازگردانیده و هویت ملی ایران را احیاء و تحکیم کنند. Manuscript profile

  • Article

    3 - جهانی‌شدن و ضرورت تحول در علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند توسعه در ایران
    Iranian Political Research , Issue 2 , Year , Autumn 2019
    هدف این مقاله، بررسی چگونگی رابطه علوم انسانی و فرایند توسعه‌ی ایران در عصر جهانی‌شدن و ارائه‌ی راه‌هکارهایی جهت تقویت علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند مذکور می‌باشد. بر این ‌اساس، سئوال اصلی پژوهش ایناست که، علوم انسانی چگونه می‌تواند در دستیابی ایرا More
    هدف این مقاله، بررسی چگونگی رابطه علوم انسانی و فرایند توسعه‌ی ایران در عصر جهانی‌شدن و ارائه‌ی راه‌هکارهایی جهت تقویت علوم انسانی به ‌منظور تاثیرگذاری مطلوب آن بر فرایند مذکور می‌باشد. بر این ‌اساس، سئوال اصلی پژوهش ایناست که، علوم انسانی چگونه می‌تواند در دستیابی ایران به توسعه در عصر جهانی‌شدن کمک نماید؟ در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به سئوال مذکور پاسخ داده شده است. فرضیه مقاله این است که علوم انسانی در ایران در صورت برطرف ‌نمودن نقاط ضعف خود و توجه به الزامات فرایند جهانی‌شدن و تعامل بهتر با مراکز علوم انسانی خارج از کشور، می‌تواند در دستیابی کشور به توسعه در عصر جهانی‌شدن کمک نماید. نتیجه‌ی کلی پژوهش عبارت از این است که با توجه به این‌که علوم انسانی در ایران با نارسایی‌های اساسی مواجه می‌باشد و این مسئله موجب شده‌ است تا این حوزه نتواند آن‌چنان که باید، در مسیر توسعه‌ی کشور نقش ایفا نماید، بنابراین برنامه‌ریزان و اصحاب علوم انسانی در کشور می‌بایست با درنظر گرفتن الزامات و تحولات ناشی از فرایند جهانی‌شدن در تربیت انسان‌های عقلانی و کارآمد، زمینه‌های دستیابی کشور به توسعه‌ را فراهم نمایند. Manuscript profile

  • Article

    4 - همزیستی تاریخی هویت ملی و هویت های قومی در ایران و ضرورت اتخاذ سیاست وحدت در کثرت در عصر کنونی
    Political and InternationalResearches Quarterly , Issue 1 , Year , Autumn 2021
    هدف این مقاله، بررسی چگونگی نسبت هویت ملی و هویت های قومی در ایران و معرفی الگوی سیاستگذرای هویتی مناسب، جهت تقویت رابطه هویت های مذکور و تحکیم همبستگی و هویت ملی در کشور می‌باشد. براین اساس، سئوال کلیدی پژوهش این است که در کشور چندقومی ایران، دولت جمهوری اسلامی به منظو More
    هدف این مقاله، بررسی چگونگی نسبت هویت ملی و هویت های قومی در ایران و معرفی الگوی سیاستگذرای هویتی مناسب، جهت تقویت رابطه هویت های مذکور و تحکیم همبستگی و هویت ملی در کشور می‌باشد. براین اساس، سئوال کلیدی پژوهش این است که در کشور چندقومی ایران، دولت جمهوری اسلامی به منظور تقویت رابطه هویت ملی و هویت های قومی و تحکیم همسبتگی و هویت ملی در ایران، چه نوع سیاست هویتی را می بایست اتخاذ نماید؟ فرضیه مقاله این است که با توجه به چندقومی بودنِ کشور ایران و همزیستی تاریخی هویت ملی و هویت های قومی در کشور، دولت جمهوری اسلامی به منظور تقویت رابطه هویت های مذکور و تحکیم همسبتگی و هویت ملی، می بایست سیاست هویتی وحدت در کثرت را اتخاذ نماید. این سیاست به طوکلی می تواند بیانگر یکپارچگی ملی در بستری از کثرت قومی در کشور باشد. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی– تحلیلی بهره برده شده است. Manuscript profile

  • Article

    5 - بررسی روابط ایران و آلمان در عصر پهلوی
    , Issue 5 , Year , Summer 2019
    این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناش More
    این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی اول در آلمان، روابط دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی گسترش یافت و با فراز و نشیب‌هایی تا پایان سلطنت محمدرضا شاه ادامه یافت. در این مقاله، ابتدا خلاصه‌ای از روابط ایران و آلمان تا قبل از به قدرت رسیدن رضاشاه بیان می‌شود و سپس این روابط در دوره رضاشاه و در دو مقطع 1304 تا 1312(دوره جمهوری وایمار) و 1313 تا 1318(دوره حکومت نازی) مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش بعدی مقاله مربوط است به روابط دو کشور در دوران جنگ جهانی دوم، که در نهایت قطع روابط را در پی داشت. در ادامه مقاله نیز روابط ایران و آلمان فدرال (که بعد از جنگ جهانی دوم تأسیس شده بود) در دوره محمدرضاشاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش پایانی نیز، جمع‌بندی‌‌ای از مقاله ارائه می‌گردد. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. Manuscript profile

  • Article

    6 - نهاد آموزش و پرورش و ضرورت اتخاذ سیاست هویتی جامع به‌منظور تقویت هویت ملی در ایران
    Political Science Quarterly , Issue 1 , Year , Summer 2020
    مقاله‌ی حاضر‌ درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه می‌تواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ به‌طورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و More
    مقاله‌ی حاضر‌ درصدد پاسخ به این پرسش است که نهاد آموزش و پرورش چگونه می‌تواند موجبات تقویت هویت ملی در ایران را فراهم نماید؟ به‌طورکلی به باور این پژوهش، نهاد آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل در انتقال، بسط و اعتلای فرهنگ، نقش اساسی در تقویت هویت ملی دارد و به‌همین‌خاطر هیچ کشوری ازجمله ایران نمی‌تواند بدون بهره‌مندی از این نهاد به تقویت هویت ملی بپردازد. اما نکته اساسی در این‌جا این است ‌که نهاد مذکور در دوره جمهوری اسلامی در زمینه سیاست‌گذاری‌ هویتی، دارای ضعف‌‌ها و نارسایی‌هایی است‌ که بر کارکرد آن در زمینه ترویج هویت ملی تاثیر منفی گذاشته است. به‌طورکلی الگوی سیاست‌گذاری هویتی در نهاد آموزش و پرورش در دوره مذکور به‌دلیل گزینشی‌بودن و تاکید یک‌سویه بر بُعد اسلامیِ هویت ملی، نتوانسته است آن‌چنان‌ که باید، به تقویت گرایش بسیاری از ایرانیان نسبت به هویت ملی خود و درنتیجه، استحکام هویت ملی ایران کمک نماید. این مسئله اتخاذ سیاست‌ هویتیِ جامع و مناسب در این نهاد را ضروری ساخته است. براین‌اساس، دولت جمهوری اسلامی به‌عنوان متولی امر تعلیم‌و‌تربیت در ایران، تنها با اتخاذ سیاست‌ هویتیِ غیرگزینشی در نهاد آموزش و پرورش که در آن به همه ارکان و مولفه‌های هویت ملی ایران توجه شده باشد، می‌تواند به افزایش تعلق‌خاطر ایرانیان به هویت ملی خود و درنتیجه تقویت هویت ملی ایران کمک نماید. لازم‌به‌ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی– تحلیلی بهره برده شده است. Manuscript profile

  • Article

    7 - تاثیر فضای مجازی در کاهش گرایش کاربران ایرانی به هویت ملی و ضرورت اتخاذ سیاست مناسب رسانه‌ای
    Political Science Quarterly , Issue 4 , Year , Autumn 2022
    فضای مجازی به‌عنوان واقعیتی نوظهور با کارکرد‌های خود و شکل‌دهی به تعاملات فرامرزی توانسته است بر جنبه‌های مختلف زندگی بشری تاثیر بگذارد که یکی مهم‌ترین از آن‌ها، عرصه هویت ملی می‌باشد. در اینجا استدلال این است که ارتباطات بدون‌مرز در فضای مجازی موجب بروز تحولاتی در نگرش More
    فضای مجازی به‌عنوان واقعیتی نوظهور با کارکرد‌های خود و شکل‌دهی به تعاملات فرامرزی توانسته است بر جنبه‌های مختلف زندگی بشری تاثیر بگذارد که یکی مهم‌ترین از آن‌ها، عرصه هویت ملی می‌باشد. در اینجا استدلال این است که ارتباطات بدون‌مرز در فضای مجازی موجب بروز تحولاتی در نگرش‌ افراد به هویت ملیِ‌ خود گشته و ازاین‌رو بسیاری از جوامع را با مسئله بحران هویت ملی مواجه ساخته است. نکته اساسی در اینجا این است که فضای مجازی بر گرایش‌های‌‌ به هویت ملی در ایران نیز تاثیر گذاشته است، به‌طوری‌که درنتیجه‌ی این تاثیرپذیری، بسیاری از ایرانیان درمعرض پرسش‌های اساسی در رابطه با هویت ملی‌‌ خود قرار گرفته‌اند. به‌عبارتی گسترش فضای مجازی و افزایش میزان به‌کارگیری آن در ایران، توانسته است موجب کاهش گرایش بسیاری از کاربران ایرانی به هویت ملی خود شود. این وضعیت اتخاذ سیاست‌های مناسب در عرصه‌های مختلف را ازسوی دولت جمهوری اسلامی، به‌منظور مقابله با چالش‌ مذکور ضروری ساخته است که یکی از مهم‌ترین حوزه‌ها، حوزه رسانه می‌باشد. پژوهش حاضر بر این باور است که دولت جمهوری اسلامی با اصلاح رویکردها و سیاست‌های خود در رابطه با رسانه صدا و ‌سیما و فضای مجازی، می‌تواند به تقویت گرایش اعضای جامعه ایران به هویت ملی خود و جلوگیری از بروز بحران هویت ملی در کشور کمک نماید. لازم‌به‌ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی–تحلیلی بهره برده شده است. Manuscript profile

  • Article

    8 - بررسی ماهیت و فراز و فرود دولت در اندیشه ابن خلدون
    Political Science Quarterly , Issue 2 , Year , Summer 1394
    ابن خلدون را می‌توان از جمله نخستین متفکرین اسلامی‌ای دانست که در قرن هشتم هجری قمری با روشی علمی به مطالعه و بررسی پدیده‌های اجتماعی و سیاسی پرداخت و سعی کرد تا علل، اسباب و قوانین حاکم بر آنها را کشف کند. او در پی علایق تاریخی‌اش، علم نوبنیادی تحت عنوان علم عمران را ب More
    ابن خلدون را می‌توان از جمله نخستین متفکرین اسلامی‌ای دانست که در قرن هشتم هجری قمری با روشی علمی به مطالعه و بررسی پدیده‌های اجتماعی و سیاسی پرداخت و سعی کرد تا علل، اسباب و قوانین حاکم بر آنها را کشف کند. او در پی علایق تاریخی‌اش، علم نوبنیادی تحت عنوان علم عمران را بنا نهاد که هدفش بحث و گفتگو درباره اجتماع انسان و تمدن بشری بود. اما نکته مهم در اینجا این است که ابن خلدون به‌طور کلی هیچ‌گاه در صدد تدوین کتاب مستقلی در فن سیاست بر نیامد و بر این اساس دیدگاه سیاسی‌اش را می‌بایست به‌عنوان بخشی از نظریه اجتماعی و تاریخی وی در نظر گرفت، که به تناوب در کتاب مقدمهاش آمده ست. ابن خلدون گرچه در امتداد اندیشه اسلامی حرکت می‌کرد اما درک او از مفهوم سیاست و دولت، که بر بنیاد دانش عمران و رویکرد طبیعی‌محور او قرار داشت، اندیشه سیاسی وی را از سایر نحله‌های اندیشه سیاسی نظیر فلسفه سیاسی، سیاست‌نامه‌نویسی و شریعت‌نامه‌نویسی متمایز ساخته بود. او با کنار زدن هرگونه ملاحظه دستوری یا عملی، به شیوه‌ای عینی به بررسی منشاء، تکامل، دوام و تجزیه دولت (قدرت سیاسی) در مناسباتش با همه پدیده‌های اجتماعی پرداخت. این مقاله به‌طور کلی به بررسی دیدگاههای ابن خلدون در مورد ریشه‌ها، ماهیت و فراز و فرود دولت و چگونگی ارتباط این نهاد با مواردی چون: سرشت انسان، عصبیت و عمران (اجتماع) بشری می‌پردازد. Manuscript profile