زمینه: خلاقیت نقش مهمی در زندگی افراد دارد و بدون آن پیشرفت و تغییر در زندگی معنایی ندارد. توانایی خلاق افراد به ویژه در دنیای متغییر کنونی ضرورتی انکار ناپذیر است. هدف: تلاش های زیادی برای پرورش خلاقیت صورت گرفته و نتایج متفاوتی حاصل شده است. تعیین میزان اثر کلی این آموزش ها و در صورت لزوم بررسی زیر مؤلفه ها و سایر متغیرهای اثرگذار در این روند، در پژوهش حاضر بررسی می شود. این مطالعه به فراتحلیل برنامه های مداخلاتی جهت پرورش خلاقیت پرداخته است. روش پژوهش: در راستای هدف پژوهش، با واژۀ خلاقیت و تکنیک های پرورش آن، به جستجوی بانک های اطلاعاتی و مجلات و پایان نامه ها پرداخته شد و با توجه به ملاک های خاصی، تعداد 28 مقاله مورد بررسی قرار گرفت و اطلاعات لازم از آنها استخراج شد و با نرم افزار CMV.2 مورد فراتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: در کل اندازه اثر بر مبنای مدل تصادفی به دست آمدکه نشان از اثربخشی زیاد مداخلات خلاقیت دارد. همچنین نتایج بدست آمده در تحقیق، دلالت بر عدم یکسانی پژوهش ها و وجود متغیرهای تعدیل گر دارد، بر همین اساس متغیرهای مختلفی چون سن، جنس، مدت زمان آموزش، تکنیک آموزشی، نوع ابزار مورد استفاده و ... به کمک آزمون های آماری آنوا و رگرسیون مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه گیری: در مجموع می توان به اثر بخشی آموزش تکنیک های خلاقیت اطمینان حاصل کرد. اما در بررسی نقش تعدیلی متغیرهای مختلف، نتایج معناداری که بر اثر این متغیرها حاصل شده باشد به دست نیامد. Manuscript profile

زمینه: تفکر انتقادی، گرایش آن و تفکر خلاق، مهارت‌هایی هستند که همواره مدنظر عالمان تعلیم و تربیت بوده است. امروزه به دلیل تغییر و تحولات سریع در تمام عرصه‌ها، انفجار اطلاعات و آموزش ندادن مهارت‌های استفاده درست از آن‌ها، لزوم فراگیری این مهارت‌ها به‌عنوان خروجی آموزش‌وپرورش و به‌ویژه آموزش عالی، بیشتر احساس می‌شود. هدف: این مطالعه در پی آن است تا با کمک فن شش کلاه تفکر دوبونو، مهارت‌های تفکر انتقادی و خلاق را در دانش‌آموزان پرورش دهد. در این فن افراد با تصور پوشیدن کلاه‌هایی به رنگ‌های مختلف (شش رنگ) مسئله و موضوع بحث را از شش جنبهٔ مثبت، منفی، عاطفی، خلاقانه، بی‌طرفانه و کنترلی در نظر می‌گیرند. روش: برای بررسی نتیجه این امر از طرح آزمایشی پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل و پرسش‌نامه گرایش به تفکر انتقادی کالیفرنیا و پرسش‌نامه خلاقیت عابدی استفاده شد. به دلیل انتخاب طبیعی گروه‌ها (کلاس درس)، پس از مداخله، نتایج آزمون‌های اصلی و زیر مقیاس‌های آن‌ها با تحلیل کوواریانس بررسی شد. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان داد، تفاوت بین گرایش به تفکر انتقادی در گروه آزمایش و گواه معنی‌دار بوده است اما اختلاف معنی‌داری در خلاقیت دو گروه مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: با استفاده از فن‌های آموزشی چون شش کلاه تفکر دوبونو می‌توان مهارت‌های تفکر انتقادی و نه خلاقیت را در دانش‌آموزان ارتقا داد. Manuscript profile

هدف: این پژوهش به منظور بررسی تاثیر برنامه تلفیقی یادگیری اجتماعی – هیجانی بر شایستگی های روانی- اجتماعی دانش آموزان ابتدایی صورت گرفت. که در این مطالعه بر پنج شایستگی پیشنهادی موسسه ی کیسل تمرکز شد. روش: بر همین اساس تعداد 154 دانش آموز از بین دانش آموزان پایه های پنجم و ششم به صورت در دسترس و با در نظر گرفتن رویکرد کل مدرسه، به عنوان گروه های کنترل (62 نفر) و آزمایش (92 نفر) انتخاب شدند. و طی 14 جلسه مهارت های مربوط به شایستگی های روانی – اجتماعی ارائه گردید و برای بررسی نتیجه ی مداخله از پرسشنامه شایستگی های اجتماعی – هیجانی ژو و ای (2012) استفاده شد. یافته ها: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیره، تفاوت معناداری در مولفه های خودآگاهی و کنترل خود گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به دست آمد، اما در مورد آگاهی اجتماعی، روابط اجتماعی و تصمیم گیری مسئولانه، تفاوت ها معنادار نبودند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، امید می رود که با این برنامه بتوان شایستگی های روانی و اجتماعی دانش آموزان را توجه به مشکلات روانی آنان و نیز با در نظر داشتن رشد همه جانبه و بهزیستی در محیط مدرسه، بهبود بخشید. Manuscript profile

این پژوهش به منظـور بررسی تاثیر برنامه تلفیقی یادگیری اجتمـاعی– هیجانی بر شایستگی های روانی- اجتماعی دانش آموزان ابتدایی صورت گرفت. که در این مطالعه بر پنج شایستگی پیشنهادی موسسه ی کیسل تمرکز شد. بر همین اساس تعداد 154 دانش آموز از بین دانش آموزان پایه های پنجم و ششم به صورت در دسترس و با در نظر گرفتن رویکرد کل مدرسه، به عنوان گروه های کنترل (62 نفر) و آزمایش (92 نفر) انتخاب شدند. و طی 14 جلسه مهارت های مربوط به شایستگی های روانی – اجتماعی ارائه گردید و برای بررسی نتیجه ی مداخله از پرسشنامه شایستگی های اجتماعی – هیجانی ژو و ای (2012) استفاده شد. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل کواریانس چند متغیره، تفاوت معناداری در مولفه های خودآگاهی و کنترل خود گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل به دست آمد، اما در مورد آگاهی اجتماعی، روابط اجتماعی و تصمیم گیری مسئولانه، تفاوت ها معنادار نبودند. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، امید می رود که با این برنامه بتوان شایستگی های روانی و اجتماعی دانش آموزان را توجه به مشکلات روانی آنان و نیز با در نظر داشتن رشد همه جانبه و بهزیستی در محیط مدرسه، بهبود بخشید. Manuscript profile