سفید بالک پنبه Bemisia tabaci (Gennadius.) (Homoptera: Aleyrodidae) یکی از مهمترین آفات محصولات زراعی، گلخانه ها و گیاهان زینتی است. در این مطالعه اثر دز زیر کشندگی عصاره گیاهی کلپورهTeucrium polium(Lamark)(Lamiales:Lamiaceae) روی پارامترهای جدول زندگی سن - مرحله دو جنسی سفید بالک پنبه روی رقم حساس (ارگون) و رقم مقاوم ( کال جی ان تری) گوجه فرنگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نشاهای 4-2 برگی گوجه فرنگی از رقم های حساس و مقاوم گوجه فرنگی در عصاره متانولی کلپوره و آب+متانول (شاهد) غوطه ور شد و در قفس های لیوانی قرار داده شد. تعداد30 حشره کامل هم سن به داخل قفس لیوانی رها سازی شد و بعد از 24 ساعت حشرات کامل حذف گردید و تخم هایی که کمتر از24 ساعت از عمرشان می گذشت نگهداری شد. جنسیت حشرات کامل خارج شده از این تخم های در معرض گیاه آلوده تعیین شد و میزان تخمریزی حشرات ماده خارج شده تا پایان آخرین روز زندگی بطور روزانه ثبت شد. آزمایش در گلخانه شیشه ای و در شرایط دمایی ºc 2 ±27 و رطوبت نسبی 5± 50 درصد و شرایط نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین تیمارها در سطح یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ ناخالص تولید مثل و نرخ خالص تولید مثل روی رقم حساس (ارگون) و رقم مقاوم ( کال جی ان تری) گوجه فرنگی تیمار شده با عصاره کلپوره به ترتیب (069/0، 43/31 و 03/11) و ( 061/0، 51/18 و 66/6) بدست آمد. به طور کلی در این تحقیق کاربرد توام رقم مقاوم گیاهی و عصاره باعث تلفات بیشتر و کاهش قابل ملاحظه نرخ ذاتی افزایش جمعیت نسبت به بقیه تیمارها شد که در نتیجه باعث پایین آوردن جمعیت سفید بالک پنبه می شود. بنابراین کاربرد تلفیقی استفاده از رقم مقاوم و عصاره گیاهی در کنترل جمعیت این آفت در خور نگرش است. Manuscript profile

کارایی عصاره ‌های اتانولی گیاهان روناسRubia tinctorum L. (Rubiaceae)، باریجه Ferula gummosa Bioss (Apiaceae) و سن شکارگر Nesidiocoris tenuis Reuter (Miridae) روی سفید بالک پنبه Bemisia tabaci Gennadius (Aleyrodidae),در مقایسه با اسپیروتترامات در شرایط نیمه آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش ‌های زیست ‌ سنجی LC50 دو عصاره گیاهی و آفت ‌ کش روی سفید بالک پنبه محاسبه شد. سپس آفت ‌ کش و عصاره ‌های گیاهی با غلظت LC50 روی گلدان-‌های بوته‌ های گوجه ‌ فرنگی داخل قفس‌ با پوشش توری پاشیده شد. همچنین سن شکارگر داخل قفس های حاوی بوته ‌ های گوجه ‌ فرنگی رهاسازی شد. شمارش جمعیت سفید بالک پنبه در روزهای مختلف پس از اعمال روش ‌ های کنترل انجام گرفت. آزمایش‌ ها در دمای 5 ± 25 و رطوبت 5 ± 50 و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. غلظت LC50 عصاره ‌ های گیاهی روناس و باریجه و اسپیروتترامات به ترتیب 359/22، 641/42 و 404/0 میلی ‌ گرم بر میلی ‌ لیتر به دست آمد. درصد کاهش تراکم جمعیت سفید بالک پنبه توسط عصاره‌ های گیاهی روناس و باریجه، آفت ‌ کش اسپیروتترامات و سن شکارگر به ترتیب در مرحله تخم، 49/86، 52/83، 14/89 و 50/87 درصد در مرحله پورگی 02/79، 33/74، 65/82 و 04/79 درصد، در مجموع کل مراحل نابالغ 43/80، 88/73، 89/85 و 51/81 درصد و در مجموع کل مراحل پورگی 60/81، 38/78، 87/84 و 67/81 درصد بود. نتایج این تحقیق نشان داد که کارایی عصاره‌ گیاهی روناس و سن شکارگر به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در شرایط طبیعی می تواند امید بخش باشد. Manuscript profile

پروانه برگ ‌خوار سفید پسته (رائو)، Ocneria terebinthina Stgr. (Lep: Lymantriidae) یکی از آفات بالقوه پسته در ایران است. برخی از ویژگی های مورفولوژیکی و زیست شناسی آن در دو باغ در شهرستان انار (استان کرمان) بررسی شد. در این مطالعه 10 اصله درخت (15 الی 20 ساله) پسته و از هر درخت 60 برگ در جهات مختلف انتخاب شد و 2 بار در هفته مورد بازدید قرار گرفت. با شمارش تخم، لاروهای سنین مختلف و شفیره تغییرات جمعیت آن‌ها در تاریخ‌ های مختلف به دست آمد و روند خروج حشرات کامل آفت به وسیله تله نوری ثبت شد. پروانه برگ‌ خوار سفید پسته زمستان را به صورت لارو زیر پوستک ‌های درختان آلوده و یا برگ‌ های خشکیده سطح زمین سپری می کند. از اوایل فروردین ماه، لاروهای زمستان ‌گذران به تدریج از محل‌ های زمستان‌گذرانی خارج و روی برگ ‌ها شروع به تغذیه می کنند. لاروها پس از گذراندن دوره لاروی با تنیدن تار ابریشمی به دور خود به پیش شفیره تبدیل شده و از دهه سوم اردیبهشت ماه ابتدا حشرات کامل نر و بعد ماده ظاهر می شوند. حشرات ماده پس از جفت ‌گیری تخم‌ های خود را به طور دسته‌ای (75/4 تا 361) روی برگ ‌ها می گذارند. این آفت در منطقه مورد بررسی دارای 3 نسل می‌ باشد. لاروهای زمستان‌ گذران از نیمه دوم مهر ماه به تدریج به مکان‌های زمستان‌گذران می روند. همچنین دوره زندگی این آفت در دو دمای 2±25 و 2±30 درجه سلسیوس، با رطوبت 5±65 درصد و دوره‌ی نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی نشان داد بین مراحل مختلف رشدی آفت در دو دما در سطح 1 درصد تفاوت معنی دار وجود دارد و طولانی ‌ترین مرحله، لارو سن 7 و کوتاه‌ ترین مرحله، مرحله پیش شفیرگی در هر دو دما می ‌باشد. Manuscript profile

سفید بالک پنبه Bemisia tabaci (Genn.) (Hem; Aleyrodidae) از آفات مهم محصولات زراعی، سبزی و زینتی است. در این پژوهش اثر روش ‌های مختلف عصاره‌ گیری (پرکولاسیون، ماسراسیون، سونیکاسیون، بن‌ماری و سوکسله) بر کشندگی گیاه شاتره روی حشرات کامل سفید بالک پنبه به روش غوطه ‌وری برگ مورد بررسی قرار گرفت. متانول سه درصد به ‌عنوان شاهد و گوجه ‌فرنگی به عنوان میزبان در نظر گرفته شد. غلظت کشندگی 50% ( LC50 ) محاسبه شده برای عصاره استخراج شده به روش های بالا به ترتیب 78/54، 04/85، 18/85، 33/139، 69/344 ‌گرم بر ‌لیتر و شیب خط دز-پاسخ نیز برای روش ‌های فوق به ترتیب 30/0±34/1، 28/0±08/1، 26/0±0/1، 43/0±39/1 و 20/0±92/0 بود. چنین به نظر می ‌رسد که عصاره شاتره استخراج شده به روش پرکولاسیون به طور معنی داری اثر کشنده بیشتری داشته است و این روش برای استخراج مواد حشره‌ کش گیاه شاتره مناسب تر است و عصاره شاتره می تواند به عنوان راهکار مناسب علیه سفید بالک پنبه در برنامه ‌های IPM بررسی شود. Manuscript profile

تاثیر آفت کش ها بر میزان باروری دشمنان طبیعی، یکی از مهمترین اثرات غلظت های زیرکشنده آفت کش ها می باشد. در این پژوهش اثرات جانبی دو آفت کش هگزافلومورون، پی متروزین و کنه کش اسپیرودیکلوفن و چهار عصاره گیاهی استبرق Calotropis procera (Willd.) R. Br. (Asclepiadaceae)، کلپوره،Teucrium polium L. (Lamiaceae)، آویشن Thymus vulgaris L. (Labiatae) و شاه تره Fumaria parviflora Lam. (Fumariaceae) بر بقا و شاخص های تولید مثلی بالتوری سبز Chrysoperla carnea Stephens در دمای 2±26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره روشنایی 8: 16 بررسی شد. بدین منظور 154 تخم بالتوری به روش غوطه‌وری و 40 لارو سن سه با روش تماسی در معرض محلول سم و عصاره قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که طول دوره‌ زندگی در تیمار مرحله تخم در تیمار‌های آویشن، شاتره، هگزافلومورون، اسپیرودیکلوفن، پی متروزین، کلپوره، استبرق، آب و استون (شاهد) به ترتیب 69، 78، 97، 98، 100، 104، 105، 106 و 106 روز بود. همچنین حداکثر دوره بقای حشرات کامل 83 روز برای استبرق و حداقل آن 47 روز برای آویشن مشاهده شد. تاثیر تیمارها در مرحله تخم روی شاخص های تولید مثلی افراد ماده نیز نشان داد که بالاترین نرخ خالص بارآوری برای پی متروزین (59/519) و کمترین آن برای آویشن (10/231 عدد) تخم بود. بیشترین تعداد کل تخم به ازای هر ماده در روز برای پی متروزین (00/7) و کمترین مقدار برای آویشن (96/3 عدد) بود. همچنین، بیشترین مقدار تخم بارور به ازای هر ماده در روز برای اسپیرودیکلوفن (15/6) و کمترین مقدار برای آویشن (93/2) عدد بود. با توجه به فرضیه های پژوهش حاضر، اثبات شد که عصاره استبرق با مصونیت نسبی برای بالتوری سبز می تواند علیه آفات به کار رود. Manuscript profile

اناریکی از محصولات مهم باغی بوده و ایران سهم عمده ای از تولید جهانی را در برمی گیرد. کرم گلوگاه انار، (Ectomyelois ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae مهم‌ترین عامل کاهش کمی و کیفی درختان انار می باشد. جهت بررسی اثر عصاره صمغ آنغوزه و فرومون جنسی طبیعی در قالب راهبرد رانش-ربایش (push-pull) بر خسارت این آفت، این پژوهش در سال های 1389-1390 در باغ انار مرکز تحقیقات کشاورزی یزد روی رقم ملس یزدی در قالب طرح بلوک های‌ کامل تصادفی انجام شد. چهار تیمار شامل پاشش عصاره صمغ آنغوزه، استفاده از فرومون جنسی کرم گلوگاه انار، آنغوزه + فرومون جنسی و شاهد بوده و پنج نمونه (درخت) برای هر تیمار در نظر گرفته شد. جهت پیدا کردن فاصله بهینه تله ها، پنج تیمار شامل یک و دو تله با دوره آنغوزه گذاری 10 و 15 روز و شاهد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در تمام فراسنجه های برآورد خسارت، تیمار شاهد بیشترین و تیمار رانش-ربایش کمترین مقدار هستند. نتایج نشان داد که هر سه روش کنترلی توانسته اند نسبت به شاهد خسارت آفت را از دیدگاه تمام فراسنجه های اندازه گیری شده کاهش دهند. نتایج نشان داد که کاربرد یک تله در قطعه مورد آزمایش (600 متر حاوی 25 درخت) و آنغوزه‌ گذاری به فاصله 15 روز، بهترین نتیجه را داشته است. Manuscript profile