گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) متعلق به تیره نعنا است و اغلب به‌عنوان آنتی‌اکسیدان، ضدباکتری و مسکن در درمان عفونت‌های دیابتی استفاده می‌شود. در این تحقیق به‌منظور بررسی فیتوشیمیایی اسانس، گیاه در مراحل مختلف رشد از زیستگاه طبیعی و سپس مقایسه آن با شرایط گلخانه ای، برگ‌های گیاه در مراحل مختلف رویشی، گلدهی و رسیدگی بذر در بهار 1391 از منطقه آبخوان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی برداشت گردید و همزمان برگ‌های کشت شده همین گیاه در شرایط گلخانه‌ای جمع‌آوری و خشک گردید.اسانس نمونه‌ها به روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) استخراج و توسط دستگاه GC و GC/MS آنالیز شد. نتایج نشان داد در فاز گلدهی، گیاه از بیشترین میزان اسانس (04/1 درصد) و به ترتیب کامفور (85/23 درصد)، بتا-پینن (8/9 درصد)، 1و8-سینئول (04/8 درصد) و آلفا-پینن (87/6 درصد) از بیشترین مقدار در فاز گلدهی برخوردار بودند و اینکه که در هر دو رویشگاه به‌ترتیب کامفور ، بتا-پینن و آلفا- پینن از بیشترین مقدار در اسانس برخوردار بودند و این در صورتی است که در فاز رسیدگی بذر کمترین میزان اسانس (65/0 درصد) رسیده و کامفور گزارش نشده است و میزان کامفور گزارش شده که در فاز گلدهی گیاه و مخصوصاً در رویشگاه طبیعی به بالاترین مقدار خود (85/23 درصد) رسیده است Manuscript profile

گیاه چویل متعلق به تیره چتریان و با نام علمی .(Schlecht.) Boiss.Ferulago angulata شناخته می شود. با توجه به وﺟﻮد ﻣﻮﻧﻮﺗﺮپن‌های ﻫﻴﺪروﻛﺮﺑنی ﻣﺜﻞ آﻟﻔﺎ-ﭘﻴﻨﻦ و ﺑﺘﺎ-ﭘﻴﻨﻦ، این گیاه در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻋﻄﺮﺳﺎزی و داروسازی کاربرد وسیعی دارد. به‌منظور ازریابی و مقایسه کمیت و کیفیت مواد موثره فیتوشیمیایی اسانس، گیاه مورد نظر از ارتفاعات مختلف (2500، 3000 و 3500 متر) و مراحل فنولوژیکی مختلف رویشی، گلدهی و بذردهی جمع‌آوری گردید. مواد متشکله اسانس گیاه با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و توسط دستگاه گاز گروماتوگرافی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی مورد آنالیز قرار گرفتند. برای اندازه‌گیری فعالیت آنتی اکسیدانی کل از روش DPPH و اسپکتروفتومتر در طول موج 570 نانومتر استفاده گردید. نتایج آنالیز اسانس نشان داد با افزایش ارتفاع به ویژه در مرحله تشکیل میوه، گیاه از بیشترین میزان استراگول و کیفیت برخوردار بود و به‌ترتیب مواد موثره استراگول (43/33 درصد)، توجن (19/21 درصد)، سیس– بتا– اوسیمن (91/15 درصد)، ترپینن–4–ال (49/14 درصد) و بتا-پینن (67/12 درصد)، بالاترین میزان مواد اسانس را تشکیل دادند. میزان استراگول در مراحل مختلف رشدی و ارتفاعات مختلف در محدوده 4/33-0 درصد بدست آمد. ترکیب توجن فقط در گیاهان جمع آوری شده در ارتفاع 2500 متری یافت شد و در محدوده 19/21-67/2 درصد مشاهده گردید. درصد سیس-بتا اوسیمن در گیاهان جمع آوری شده در مراحل رشدی مختلف و از ارتفاعات متفاوت در محدوده بین 91/15–92/2 درصد مشاهده گردید. نتایج نشان داد که فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه در ارتفاع 2500 متری و مرحله گلدهی دارای بیشترین عملکرد آنتی‌اکسیدان می باشد. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی در مرحله گلدهی و در ارتفاع 3000 متری بدست آمد. می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که حداکثر فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه چویل در مرحله گلدهی و در ارتفاع 3000 متری مشاهده گردید. Manuscript profile

در این تحقیق برگ تعداد 28 ژنوتیپ از گیاه زرشک در اردیبهشت 1395 از شمال غرب کشور جمع آوری گردید. نمونه ها پس از عصاره گیری با دستگاه اولتراسونیک، از نظر صفات فیتوشیمیایی فنول کل (روش فولین سیوکالتیو)، فلاونوئید کل (روش کلرید آلمینیوم)، کلروفیل a، b و کارتنوئید (روش لیچن تالر) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (روش FRAP و DPPH) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان فنول کل به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های 8Z و 19Z به میزان 96/75 و 59/13(میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک) می‌باشد. بیشترین و کمترین میزان فلاونوئید کل به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های 20 Z و 19Z به میزان 99/14 و 10/2 (میلی گرم کوئرستین بر صد گرم ماده خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان کلروفیلa، b و کارتنوئید به‌ترتیب در ژنوتیپ های 3Z، 26Z، 8Z به میزان32/26، 37/5 و 86/18 (میلی گرم بر صد گرم ماده خشک) گزارش شد. بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در روش FRAP به‌ترتیب مربوط به ژنوتیپ‌ 8Z به میزان 14/4 (میکرومول آهن بر گرم ماده خشک گیاه) بود. بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی در روش DPPH نیز متعلق به ژنوتیپ‌ 6Z به میزان 30/92 درصد بود و این که میزان فعالیت آنتی اکسیدانی با میزان فنول و فلاونوئید کل در عصاره‌های گیاه ارتباط مستقیم دارد و می توان از خواص آنتی اکسیدانی ژنوتیپ های 20Z و 8Z گیاه زرشک که از بیشترین میزان فنول و فلاونوئید کل برخوردارند، در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد. Manuscript profile

Taxus baccata belongs to the Taxaceae family. Taxol is one of the most important natural anti-cancer compounds in the world, which is obtained from different taxus species. But due to the very small concentrations of this drug in the plant, suitable alternative methods should be used to produce this drug from the plant. Plant tissue callus and cell culture can be one of the most effective methods for producing the anticancer drug Taxol. In this research, callus formation and phenolic and flavonoid compounds of four different types of Taxus baccata L. tissues (stem, leaf, shoot tip and leaf + node) were investigated. For the induction of callus, four types of explants were placed in Gemburg culture medium with 6 mg/L 2,4-D, 0.5 mg/L kinetin and 30 g/L sucrose. After 4 weeks, the fresh weight and dry weight of callus, total phenols, and total flavonoids were measured in four types of tissue. The results showed that the highest fresh and dry weight of callus belonged to the shoot tip tissue while the lowest fresh and dry weight of callus belonged to the leaf tissue. Also, the total phenol and flavonoid contents of the four tissues under study showed that the lowest values of total phenol and total flavonoid belonged to the shoot tip tissue and other tissues were not different from each other. Manuscript profile