جستار پیش‌رو با استناد به متونِ نظم‌روایی ادبیات فارسی تا قرن هفتم، می‌کوشد به بررسی شراب‌اَفشانی بر خاک بپردازد. نتایج این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی نشان از آن دارد که: شراب‌اَفشاندن بر زمین (خاک) و آسمان، نوعی جادوی تقلیدی در جوامع کشاورزی  و دامداری بوده و به منظور جلب‌ رضایت خدایان، تقویتِ روانِ درگذشتگان و حاصل‌خیزی زمین انجام می‌شده است؛ برخلاف نظر برخی پژوهشگران که هر کدام این آیین را مختص به قومی می‌دانند، این رسم، ریشه در آیینِ کهنِ ریختن خون قربانی بر خاک در جوامع کشاورزی دارد که به منظور باروری طبیعت و حیات جانوری ـ گیاهی انجام می‌شده و در فرهنگ‌های مختلف رایج بوده و شکل تعدیل‌یافتۀ آن به صورت باده‌اَفشاندن یا ریختن انواع مایعات (شیر، عسل، آب) بر خاک و مزارِ مردگان نمود یافته است. نمودِ این آیین در متون حماسی، جنبۀ حقیقی داشته و اشاره به رسمی مرسوم است، امّا در متون غنایی، اشاره به این رسم، جنبۀ مضمون‌سازی دارد و برای توصیف میدان نبرد، چگونگی خون ریختن پهلوانان و توصیف طلوع خورشید به کار می‌رود. انعکاسِ این آیین در متون عرفانی، تحوّل مفهومی برجسته‌ای می‌یابد و با توجه به تحریم شراب، اشارۀ شاعران به این رسم، صرفاً جنبۀ مجازی و عرفانی پیدا می‌کند و باده در این متون، استعاره از محبت‌الهی است و برای بیان محبتِ حقّ و جلوۀ آن به مخلوقات به کار می‌رود.