در تاریخ‌گذاری آیه‌ها و سوره‌های قرآن کریم روش‌های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان‌شناختی و ذوقی و سلیقه‌ای متداول است که هر یک با نقدهای جدّی مواجه است؛ برخی از روش‌ها، نظیر روان‌شناختی و ذوقی و سلیقه‌ای در تاریخ‌گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آمیخته‌ای از نقل و اجتهاد است. در این روش نخست روایات ترتیب نزول سوره‌ها، به اعتبار سند و متن مورد بررسی قرار می‌گیرد و مکی یا مدنی بودن هر سوره به دست می‌آید، آنگاه با توجه به روایت‌های سبب نزول و مباحث تاریخی و نقد و بررسی آن‌ها، محدوده زمانی هر سوره‌ای مشخص می‌شود؛ سپس با در نظر گرفتن ضوابط و خصائص اسلوبی و موضوعی سوره‌ها در دو دوره مکی و مدنی و حتی داده‌های آماری، تاریخ‌گذاری تقویت می‌شود. Manuscript profile

چکیده علوم قرآن، عنوان آثار اختصاصی بسیار و مجموعه های علوم قرآن و بخش هایی از مجموعه های حدیثی و تفسیری است. علوم و مباحث یادشده در این آثار، مختلف و متنوع است و گاهی از ده ها نوع، گذر می کند و چند جلد تألیف را به خود اختصاص می دهد، این آثار متعدد و این علوم متنوع را از آغاز تاکنون می توان، زیر دوازده عنوان قرار داد. این نوشتار بر آن است که علوم یادشده در مجموعه های علوم قرآن را در جدول تقسیم دوازده گانه، قرار دهد و این قابلیت را در همه آن آثار، فراگیر سازد. گذشته از این، آشنایی گذرا با فهرست علوم قرآن را در مجموعه های آن علوم، فراهم کند. Manuscript profile

نهج‌البلاغه که آن را فوق کلام مخلوق و دون کلام خالق دانسته‌اند، کتابی است گرانقدر شامل خطبه‌ها نامه‌ها و حکمت‌های علی علیه السلام است که آ‌ن را دانشمند صاحب نام امامی سیدرضی (م۴۰۶) گردآورده است. این کتاب که هم به لحاظ ادبی و هم به لحاظ اعتقادی و هم به لحاظ سیاسی و اجتماعی دارای اهمیت است، قرن‌ها است که در دسترس مسلمانان قرار دارد و از آن بهره‌های کثیر عاید شده است. از این کتاب ترجمه‌های چندی به زبان فارسی صورت پذیرفته است که شمار آن بالغ بر یکصد عنوان می‌گردد اما در این ترجمه‌ها علاوه بر نکات ارزشمند و مفیدی که در آنها هست، گاه اغلاطی به چشم می‌خورد که به فهم درست عبارت‌های نهج‌البلاغه آسیب می‌رساند به گونه‌ای که در بعضی موارد معنا و مقصود عبارت مولا علی علیه‌السلام با این ترجمه‌ها تطبیق ندارد. گاهی انتقال معنای صحیح فدای عبارت‌پردازی مترجم گردیده و گاه به تطور معنای لغوی الفاظ در طی قرون توجه نشده است. دسته‌بندی این اغلاط و معرفی آن‌ها تحت عنوان آسیب‌های ترجمه‌های نهج‌البلاغه موضوع این مقاله است. Manuscript profile