Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda)
,
Issue5,Year,
Winter
2022
نمادها و سمبل ها بخشی از زبان عرفانی و جایگاه ظهور حقایق اشراقی و باطنی هستند که در گذر زمان و پهنۀ مکان، تغییر یافته اند و مطالعۀ آنها برای شناخت صحیح عرفان ضروری است. سرپوش های عارفان و صوفیان در اشکال و رنگ های مختلف، نمونۀ کاملی از این نمادپردازی های عارفانه بو More
نمادها و سمبل ها بخشی از زبان عرفانی و جایگاه ظهور حقایق اشراقی و باطنی هستند که در گذر زمان و پهنۀ مکان، تغییر یافته اند و مطالعۀ آنها برای شناخت صحیح عرفان ضروری است. سرپوش های عارفان و صوفیان در اشکال و رنگ های مختلف، نمونۀ کاملی از این نمادپردازی های عارفانه بوده اند، آن ها را تاج فقر نامیده اند و در رنگ سفید تقدس و صفا، در رنگ سیاه استهلاک در فقر، در رنگ سرخ قدرت و شهادت و در رنگ ارزق، امتزاج احوال را می دیده اند. در کلاه های ترک دار، هر ترک را نشانه ترک یکی از رذائل و طلب یکی از فضایل می دانسته اند. عرفا و صوفیه غالباً ساده ترین سرپوش ها را که بیشتر از نمد، پشم یا کرباس تهیه می شده برای نشان دادن بی اعتنایی خود به دنیا و پشت پا زدن به زرق و برق مادی استفاده می کرده اند. در این پژوهش که از نوع کتابخانه ای است به روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع دست اول و متون معتبر عرفانی به تفسیر و تحلیل داده ها پرداخته شده است.
Manuscript profile
اگرعرفان را به معنای شناخت ودریافت شهودی خدا واسماءوصفات او بدانیم، همة اسماءالهی به طورعام و برخی مانندمصور، خالق، بدیع، باریءوجمیل به طورخاص با هنر، زیبائی وآفرینندگی پیوند دارد.«رنگ» نمادینترین تمثیل تجلیکثرت دروحدت است، زیرا ذات مجرد بیرنگ نورکه خود نماد کامل وحدت More
اگرعرفان را به معنای شناخت ودریافت شهودی خدا واسماءوصفات او بدانیم، همة اسماءالهی به طورعام و برخی مانندمصور، خالق، بدیع، باریءوجمیل به طورخاص با هنر، زیبائی وآفرینندگی پیوند دارد.«رنگ» نمادینترین تمثیل تجلیکثرت دروحدت است، زیرا ذات مجرد بیرنگ نورکه خود نماد کامل وحدت است، با رنگ تجسم مییابد ونوربدون تعین مادی، با رنگ تعین مییابد وعاملی برای ظهور ومحل رویت آن میشود.
رنگ ها درهنر، جنبة کیمیائی داشته وهررنگ، دارای تمثیلی خاص ورابطه با یکی ازاحوالات درونی انسان است.درهنراسلامی، نورورنگ نموددیگری پیدا میکند، به عنوان مثال: رنگ سفید، نماد وجود مطلق وگواهی بروحدت درکثرت است که جامع رنگ هاست.رنگ سیاه، نماد اصل تعالی ودست نایافتنی است که با رنگ خانة کعبه تناسب دارد ومجمع رنگ هاوگسترة پربسامد مفهومهاست.معماری اسلامی به دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روائی درتلاش است تا فضای روحانی واحدی را خلق کند که عالم ملکوت و ناسوت را به هم قرین سازد ونقوش، اشکال و رنگها نشانة بارزی برای القای معانی پنهان هستند و مخاطب ازطریق حضوردرفضای معماری به درک شهودیآن معانی نایل میشود.
دغدغة اصلی این پژوهشکه به روش تحلیلی ارائه میگردد، چگونگی وکارکرد بازتاب وجود رنگ ها وترکیبات آنهادرهنر ومعماری ایرانی است. به نظرمیرسد هنرو معماری اسلامی سعی دارد تا احدیت خداوند را لابهلای رنگ ها، فرم ها، انوار واصوات و به تعبیری معنا را درصورت متجلی سازد.
Manuscript profile
جامی در عرفان اسلامی به نظریة وحدت وجود اعتقاد دارد و از ارادتمندان اهل بیت(ع) در میان طریقت نقشبندیه است که در این نظریه از ابنعربی پیروی مینماید. بر اساس این نظریه حقیقتِ وجود، یکی است و اصالت با وحدت میباشد. کثرتهای ظاهری جهان، اموری اعتباری و جلوههای مختلف آن ح More
جامی در عرفان اسلامی به نظریة وحدت وجود اعتقاد دارد و از ارادتمندان اهل بیت(ع) در میان طریقت نقشبندیه است که در این نظریه از ابنعربی پیروی مینماید. بر اساس این نظریه حقیقتِ وجود، یکی است و اصالت با وحدت میباشد. کثرتهای ظاهری جهان، اموری اعتباری و جلوههای مختلف آن حقیقت واحد هستند. به بیانی دیگر این کثرتها از جنس خواب و خیال و یا سایه و تصویرهای داخل آینهاند. هستی کتاب حقّتعالی است و موجودات اسماءالله و کلمات الهی هستند. در این مقاله با روش تاریخی یا سندی و بررسی منابع دست اول به موضوع پرداخته میشود و جنبة نوآوری آن معرفی دیدگاه خاص جامی در نظریة وحدت وجود استکه پرداخت جدیدیرا با دستهبندی خاص خود از موضوع ارائه میدهد و در بیان تمثیلها در مضمون و در قالب بیانی، از خود ابتکار نشان میدهد
Manuscript profile
باس و خرقه در عرفان اسلامی از مستحسنات شمرده می شود و از سرپوش تا پاپوش به عنوان رمز و نماد سیر و سلوک در معانی مختلف استفاده می شده است و به ادبیات عرفانی در بخش منظوم و منثور جلوههای خاصی داده است. در این مقاله نمونه های لباس عارفان و صوفیان با توجه به نمادهای آنها و More
باس و خرقه در عرفان اسلامی از مستحسنات شمرده می شود و از سرپوش تا پاپوش به عنوان رمز و نماد سیر و سلوک در معانی مختلف استفاده می شده است و به ادبیات عرفانی در بخش منظوم و منثور جلوههای خاصی داده است. در این مقاله نمونه های لباس عارفان و صوفیان با توجه به نمادهای آنها و انعکاس آن در ادبیات عرفانی بررسی شده است. خرقه پوشی مهمترین بخش از پوشش صوفیان را در بر میگیرد که نشانة ارتباط معنوی با مرشد و پیر معنوی به شمار آمده است و نماد ریاضت و بی توجهی به دنیا و سیر و سلوک است. لباس هزار بخیه به هزار اسم الهی، قاسمی جامه گریبان چاک و نماد دوری از کثرت و شهادت امام حسین(ع) و به همین ترتیب دیگر لباس ها نمادهای معنوی هستند. مهمترین ویژگی لباس عارفان رنگ و شکل آن بوده است که نمادسازی رنگ های سفید، سیاه، ازرق و ملمع بیش از دیگر رنگهاست و شکل ساده و جامة کوتاه و وصله دار و کهنه نیز رایج بوده است و نماد بی اعتنایی به دنیا شمرده می شود.
Manuscript profile
معرفت نفس، یکی از نیازهای مهم بشر است؛ مکاتب مختلف به نوعی، به آن پرداخته اند. در عرفان اسلامی، توجه ویژه ای به این مسئله شده است؛ به نظر عرفا، انسان در پرتو معرفت نفس، به رشد و کمال می رسد و نیل به معرفت خداوند، تنها از طریق معرفت نفس امکان پذیر می شود. عطار نیشابوری ا More
معرفت نفس، یکی از نیازهای مهم بشر است؛ مکاتب مختلف به نوعی، به آن پرداخته اند. در عرفان اسلامی، توجه ویژه ای به این مسئله شده است؛ به نظر عرفا، انسان در پرتو معرفت نفس، به رشد و کمال می رسد و نیل به معرفت خداوند، تنها از طریق معرفت نفس امکان پذیر می شود. عطار نیشابوری از جمله اندیشمندانی است که تلاش کرده معرفت نفس را درونمایه آثار ادبی- عرفانی خود قراردهد. فهم نوع نگاه این عارف مسلمان به مقوله معرفت نفس می تواند از یک سو، راهگشای پژوهش های بعدی در این زمینه باشد، از سوی دیگر، به پرسش های مطرح در این زمینه پاسخ مناسب ارائه دهد. این پژوهش، مقوله معرفت نفس را از دیدگاه عارف بزرگ مسلمان، عطار نیشابوری، در منطقالطیر بررسی کرده است؛ برای این بررسی، روش توصیفی با تحلیل محتوا اختیارشده است. برای گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانهای استفادهشده است. از روشهای توصیفی و استدلال عقلی، برای تحلیل یافته ها، بهره گرفتهشده است. ابتدا، مروری کوتاه بر کتاب منطق الطیر و اهمیت و جایگاه معرفت نفس در این اثر انجام شده است، انواع خود از دیدگاه عطار، رابطه معرفت نفس و معرفت الله، شیوه سلوک، کسب معرفت و وادی های هفتگانه، خاصیت آینگی متقابل انسان و خدا، نفس امّاره و شیوه مقابله با آن در منطق الطیرمورد بحث قرارگرفته است.
Manuscript profile
دعا و مناجات با پروردگار، از روحانی ترین لحظات زندگی هر انسان خداشناس و دین مدار است و مثنوی معنوی نیز به عنوان شاهکار عرفانی زبان فارسی سرشار از دعا و مناجات هایی است که مولانا گاه از زبان خود و گاه از زبان شخصیت های مثنوی بیان نموده است. دعا و مناجات های مثنوی ، دارای More
دعا و مناجات با پروردگار، از روحانی ترین لحظات زندگی هر انسان خداشناس و دین مدار است و مثنوی معنوی نیز به عنوان شاهکار عرفانی زبان فارسی سرشار از دعا و مناجات هایی است که مولانا گاه از زبان خود و گاه از زبان شخصیت های مثنوی بیان نموده است. دعا و مناجات های مثنوی ، دارای کنش های گفتاری خاصی است که نشانگر معنی ثانوی آن هاست. نظریه کنش گفتاری به عنوان یکی از مباحث مهم تحلیل گفتمان در حوزه دانش زبان شناسی در آغاز توسط آستین مطرح شد و سپس، سرل طبقه بندی پنج گانه ای را برای آن ارائه داد. پایۀ نظریه کنش گفتاری سرل بر این استوار است که نقش های فعل و به دنبال آن جمله را در فرایند گفتمان می توان به پنج دسته کنش های اظهاری، عاطفی، ترغیبی، تعهّدی و اعلامی تقسیم بندی کرد. در پژوهش حاضر تلاش شده است به شیوۀ تحلیل محتوایی و برمبنای تئوری کنش های گفتاری سرل، به تحلیل دعاها و مناجات های مثنوی پرداخته شود. نتایج به دست آمده از پژوهش نشان می دهد، هریک از دعاها و مناجات های مولانا دارای کنش گفتاری خاصی است و از میان طبقه بندی پنجگانه سرل، کنش ترغیبی نسبت به دیگر کنش های گفتاری بسامد بالایی دارد و کنش اعلامی در آن ها به کارنرفته است.
Manuscript profile
امام خمینی ، قائل به پوشیده بودن مفهوم عشق به اقتضای پوشیدگی ذات الهی است. وی از سویی بر این عقیده است که عالم هستی همگی سایه حضرت محبوبند حتی عشق جبلی و فطری نیز متعلق به محبوب است و از سویی دیگر آن محبوب مطلق را در نهایت خفا وصف کرده است، تا جایی که حتی به کاربردن واژ More
امام خمینی ، قائل به پوشیده بودن مفهوم عشق به اقتضای پوشیدگی ذات الهی است. وی از سویی بر این عقیده است که عالم هستی همگی سایه حضرت محبوبند حتی عشق جبلی و فطری نیز متعلق به محبوب است و از سویی دیگر آن محبوب مطلق را در نهایت خفا وصف کرده است، تا جایی که حتی به کاربردن واژگان غیب باطن را نیز در باب ذات الهی از سر ناچار و اضطرار می داند. زبان غزل و مطلع های شورانگیز و مضامین عاشقانه و عبارات بی پروا، مجالی برایدرس و بحث عرفان نمی گذارد و اگر اثری و ثمری از عرفان هست، لُبّ و عصارۀ آن استکه چون حلقه بر درِ عشق، سر می کوبد و حاجت می گوید. وصل عبارت است از وحدت حقیقت، چون سرّ به حق متصل گشت جز حق نبیند و نفس را از خود به طوری غایب گرداند که از کس خبر ندارد. امام با همه عظمتی که برای ارباب عرفان قائل است، ولی شخصیت عرفانی او از همه آنان ممتاز است. حضرت امام(ره) در آثار عرفانی خود به مقام وصل با موضوعات مختلف اشاره کرده است. امام معتقد است که چشم پوشی از لذت های دنیوی نه تنها حجاب های ظلمانی را کنارمی زند بلکه پرده های نور را یکی پس از دیگری از میان برمی دارد. روحیۀ ملامت گری در مکتب عرفانی امام در شعرشان مشهود است. همچنین غزل هایشان در کلام و محتوا متناقض نماست.
Manuscript profile
در فلسفۀ تعلیم و تربیت معاصر به تربیت عرفانی جایگاه اندکی داده شده است و یکی از نظریهپردازان آن علامه طباطبایی (1360-1281 ش) در رساله لب اللباب و آثار دیگر خود به معرفی تعلیم و تربیت عرفانی میپردازد و در رسالهالولایه این تربیت را در قالب سیر و سلوک علمی و عملی به صور More
در فلسفۀ تعلیم و تربیت معاصر به تربیت عرفانی جایگاه اندکی داده شده است و یکی از نظریهپردازان آن علامه طباطبایی (1360-1281 ش) در رساله لب اللباب و آثار دیگر خود به معرفی تعلیم و تربیت عرفانی میپردازد و در رسالهالولایه این تربیت را در قالب سیر و سلوک علمی و عملی به صورت تطبیقی مطرح مینماید. در طرح نظر خود از عرفان نظری و هستیشناسی عرفانی و آشنایی با حقایق دین آغاز میکند و در عرفان عملی به تأثیر دعاها، مراقبه، ذکر و فکر، خلوت و طهارت، نیت و ارادات و مانند آن میپردازد و کلیدهای تربیت عرفانی را در منازل و مقامات سلوکی دنبال میکند و طرحی جامع برای برنامهریزی در تدوین یک الگوی تربیتی ارائه میدهد که در این مقاله تلاش میگردد عناصر اصلی آن شناسایی و معرفی شوند.
Manuscript profile
اشو یکی از عرفای نوظهور هندی است که به اصطلاح جزء عرفانهای سکولار میباشد و تعلیمات وی شامل مبانی: نفی خدای ادیان و در مقابل معرفی خدای متشّتت، نفی مذاهب و شرایع پیشین است، عرفان اشو دارای شاخصههایی است که از جمله میتوان به: مراقبه، نسبیگرایی و تکّثر، اصالت درون، تن More
اشو یکی از عرفای نوظهور هندی است که به اصطلاح جزء عرفانهای سکولار میباشد و تعلیمات وی شامل مبانی: نفی خدای ادیان و در مقابل معرفی خدای متشّتت، نفی مذاهب و شرایع پیشین است، عرفان اشو دارای شاخصههایی است که از جمله میتوان به: مراقبه، نسبیگرایی و تکّثر، اصالت درون، تناسخ و نفی عقل و ذهن اشاره کرد، این عرفان انسان را به خودخواهی و منفعتجویی میرساند تا جایی که همه چیز حتّی خدا وسیله کسب منفعت و لذت نفس میشود که توجه تمام و کمال انسان به سوی لذایذ دنیای مادی و بیتوجهی به واقعیات اجتماعی است. در این مقاله، مبانی عرفانی امام(ره): توحید، انسان و آزادی، شریعت، معاد، مراقبه، غایت (فناء فی الله) و ویژگیهای عرفانی امام خمینی(ره) بیان گردیده، که در واقع عرفان امام دارای شاخصههای اصیلی است که از یک سو راه ایشان را از عرفانهای نوظهور امروزی متمایز میکند و از سویی دیگر، تفسیر ایشان از جهان هستی با اتکا بر قرآن کریم و سنت معصومین- علیهمالسلام- علاوه بر توجه به معنویت در جنبههای فردی، جنبههای اجتماعی را هم دربر میگیرد به طوری که منشأ ایجاد نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران گردید.
Manuscript profile
Woman Cultural Psychology
,
Issue14,Year,
Winter
2012
یکی از نقش های جهانی و معنوی زنان، حضور مؤثر در زندگیپیامبران الهی است که از این طریق بر گسترش توحید و پیشبردادیان آسمانی نقش با ارزش ایفا نمودهاند. نه تنها در پرورش وحمایت های مادی از این رسولان تلاش نموده اند که با طهارت وپاکدامنی زمینهی مناسب جهت پیدایش این رحمت های More
یکی از نقش های جهانی و معنوی زنان، حضور مؤثر در زندگیپیامبران الهی است که از این طریق بر گسترش توحید و پیشبردادیان آسمانی نقش با ارزش ایفا نمودهاند. نه تنها در پرورش وحمایت های مادی از این رسولان تلاش نموده اند که با طهارت وپاکدامنی زمینهی مناسب جهت پیدایش این رحمت های الهی رافراهم کرده اند. در مطالعه ی تاریخ پیامبران از آدم (ع) تا خاتماین امر مشاهده می شود. حضرت حوا، مادر، خواهر حضرتموسی (ع)، آسیه همسر فرعون، مادرحضرت مریم، مادر حضرتیحیی و حضرت مریم تا حضرت خدیجه و حضرت زهرا (ع)نمونه هایی از این زنان سرنوشت ساز در ادیان الهی هستند.
Manuscript profile
فصلنامه زبان و ادب فارسی
,
Issue5,Year,
Winter
2023
فراواقعگرایی یا سوررئالیسم دارای اصولی مشابه و مشترک با مبانی عرفان است که این اشتراک در اندیشههای برخی از عارفان ظهور چشمگیرتری یافته است و فخرالدین عراقی شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم ایرانی از آن جمله است که تاکنون از این دیدگاه به نظم و نثر او نگریسته نشده و در قالب ن More
فراواقعگرایی یا سوررئالیسم دارای اصولی مشابه و مشترک با مبانی عرفان است که این اشتراک در اندیشههای برخی از عارفان ظهور چشمگیرتری یافته است و فخرالدین عراقی شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم ایرانی از آن جمله است که تاکنون از این دیدگاه به نظم و نثر او نگریسته نشده و در قالب نقد ادبی جدید مورد مطالعه و مقایسه قرار نگرفته است. در این مقاله که از نوع کتابخانهای و به روش توصیفی- تحلیلی است، پس از خوانشی جدید از رابطة عرفان با سوررئالیسم موارد اشتراک آنها در آثار عراقی ترسیم و دنبال میشود. او پیرو مکتب جمال است که به زیبایی و عشق اصالت میدهد و عنصر خیال را مرز فراواقعیت و زیباییآفرین میداند، با گریز از عقل به کشف و شهود روی میآورد و از دنیای درون شبیه به ضمیر ناخودآگاه سخن میگوید و با شطح و الهام از دنیای خیال بهره میگیرد که در حقیقت تصویرهایی سوررئالیستی ارائه میدهد. در این پژوهش آموزههای عرفانی فخرالدین عراقی قابل مقایسه با این مکتب نشان داده میشود.
Manuscript profile
Irano-Islamic Research in Politics
,
Issue5,Year,
Winter
2023
با هجوم وحشیانه و بی امان مغولان، مردم ایران به سراغ رهبران معنوی و عارفی چون شیخ خلیفه مازندرانی و سید قوام الدین مرعشی رفتند و با سرکوب آنها به گرد سید فضل الله استرآبادی (796-740 ق) جمع آمدند که عارف و شاعر و انقلابی شیعی در عصر خود بود و او نیز نهضتی را بر پا کرد که More
با هجوم وحشیانه و بی امان مغولان، مردم ایران به سراغ رهبران معنوی و عارفی چون شیخ خلیفه مازندرانی و سید قوام الدین مرعشی رفتند و با سرکوب آنها به گرد سید فضل الله استرآبادی (796-740 ق) جمع آمدند که عارف و شاعر و انقلابی شیعی در عصر خود بود و او نیز نهضتی را بر پا کرد که قرن ها ادامه یافت و حروفیه خوانده شد. اندیشه های سیاسی او در قالب اشعار، حروف و اعدادی رمزی بیان می گردید که برای مهاجمان قابل درک نبود و در عین حال چتری فکری ایجاد می کرد که مشتاقان را به خود جذب می نمود.در مبانی تفکر سیاسی وی بر اساس انسان مداری به نمایندگی از اقشار پیشه ور و هنرمند و اندیشه ورز آن عصر است که در میدان سیاسی به مقابله با ویرانگری های تیمور به میدان می آید و حاکمیت را دچار بحران جدی می سازد. مکتب فکری جدیدی را ارائه می دهد که پس از خودش هم در عرصه سیاسی تا آناتولی و بالکان و شام حادثه آفرینی می کند و قرن ها در قالب یک مکتب سیاسی طرفدارانی پیدا می کند.
Manuscript profile
Didactic Literature Review
,
Issue4,Year,
Winter
2021
ادبیات تعلیمی در سبک عراقی به یکی از آموزه های اصلی تبدیل می شود و شایسته است تا اندیشه های تعلیمی شاعران این سبک با نگاهی دقیق تر مطالعه شود. در شرح و بیان این موضوع، پرسش تحقیق دربارة چگونگی جایگاه آموزه های تعلیمی در نزد شاعران این سبک است. از آنجا که با این رویکرد ب More
ادبیات تعلیمی در سبک عراقی به یکی از آموزه های اصلی تبدیل می شود و شایسته است تا اندیشه های تعلیمی شاعران این سبک با نگاهی دقیق تر مطالعه شود. در شرح و بیان این موضوع، پرسش تحقیق دربارة چگونگی جایگاه آموزه های تعلیمی در نزد شاعران این سبک است. از آنجا که با این رویکرد به اندیشة تعلیمی گیسودراز پرداخته نشده است، نویسندگان در این پژوهش با روش تحلیل موضوعی و با استناد به منابع دست اول می کوشند تا آموزه های گیسودراز در حوزه های مختلف را ارائه دهند؛ اعتراض به ناملایمات هستی، تعلیم مهرورزی و جایگاه محبت در آموزش انسان و تعلیم کتاب و کتابخوانی از آن جمله است. این موارد با زبانی ساده و روان به پیروی از سعدی بیان شده است. درواقع آموزش و تعلیم از مضامین تأثیرگذار در دیوان اشعار او به شمار می آید.
Manuscript profile
Didactic Literature Review
,
Issue4,Year,
Winter
2022
راه وصول به حضرت حق یک مسیر طولانی و پرپیچ و خم است. برای عبور موفق از این گردنه ی صعب العبور، باید موانع راه را به خوبی شناخت. هدف این پژوهش، بررسی موانع کمال انسان و راه مواجهه با این موانع در منطق الطیر عطارنیشابوری است. نگارنده از روش توصیفی با شیوهی تحلیل محتوا بر More
راه وصول به حضرت حق یک مسیر طولانی و پرپیچ و خم است. برای عبور موفق از این گردنه ی صعب العبور، باید موانع راه را به خوبی شناخت. هدف این پژوهش، بررسی موانع کمال انسان و راه مواجهه با این موانع در منطق الطیر عطارنیشابوری است. نگارنده از روش توصیفی با شیوهی تحلیل محتوا برای نگارش استفاده کرده و از شیوه ی استدلال توصیفی و عقلی، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بهره برده است. انجام این تحقیق از آن جهت ضروری است که عطار در منطق الطیر، ازشیوه ی خاصی برای بیان موانع کمال و نحوه ی برخورد با آن ها، استفاده کرده است که قطعاً میزان تاثیرگذاری آن، نسبت به سایرین بیشتر است. در این پژوهش، به هرگونه عاملی که از دیدگاه عطار، انسان را از نیل به تقرب خداوند، باز می دارد، مانع اطلاق شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، عواملی مثل: دنیا طلبی، نفس امّاره، مقام پرستی، جهل و... مانع تقرب الهی و کمال انسان هستند و سالک الی الله، باید این موانع و طرق مواجهه با آن ها را بشناسد؛ تا بتواند به کمال حقیقی دست پیدا کند.
Manuscript profile
Didactic Literature Review
,
Issue5,Year,
Winter
2013
در ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوههایی هنرمندانه آموزش داده میشود.صبر و شکیبایییکی از نمونههای صفاتِ نیک انسانی است که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمونپردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاوم More
در ادبیات تعلیمی، فضایل اخلاقی به شیوههایی هنرمندانه آموزش داده میشود.صبر و شکیبایییکی از نمونههای صفاتِ نیک انسانی است که در ادب منظوم و منثور فارسی مطرح و در قالبهایی زیبا و با مضمونپردازیهایی ظریف بیان گردیده است. بردباری، برای رسیدن به هدف، نوعی انتظار و مقاومت برای گشایش است که در آموزههای دینی سابقه داشته و در نزد بزرگان ادب فارسی با سه گرایشِ اخلاق دینی و انسانی در آثار شاعرانی چون فردوسی و سعدی و با گرایش اخلاق فیلسوفانه در آثار خواجه نصیرالدین طوسی و دیگران و بالاخره با گرایش اخلاق عرفانی در نوشتههای سنایی،عطار،مولوی، عزالدینکاشانی،حافظ و جامی آمده که تفاوتهایی با هم دارند. در این نوشتار نمونههایی از نظم و نثر آنها در مورد صبر بررسی میشود.
Manuscript profile
Two quarterly scientific commentary of the revelation texts
,
Issue1,Year,
Winter
2022
یکی از نیازمندی های مهم بشر،نیاز به شناخت خویشتن است.زیرا انسان در سایه ی دستیابی به این علم،می تواند به رشد و کمال حقیقی دست پیدا کند. به دلیل اهمیت این موضوع،افراد و مکاتب گوناگون در این زمینه، نظریه پردازی نموده اند.قرآن کریم، کامل ترین کتاب آسمانی و بهترین منبع در ب More
یکی از نیازمندی های مهم بشر،نیاز به شناخت خویشتن است.زیرا انسان در سایه ی دستیابی به این علم،می تواند به رشد و کمال حقیقی دست پیدا کند. به دلیل اهمیت این موضوع،افراد و مکاتب گوناگون در این زمینه، نظریه پردازی نموده اند.قرآن کریم، کامل ترین کتاب آسمانی و بهترین منبع در باب معرفت نفس است.هدف از این پژوهش،بررسی معرفت نفس از دیدگاه قرآن کریم است. روش تحقیقی پژوهش مذکور،روش توصیفی با تحلیل محتوا می باشد.برای گردآوری اطلاعات،از روش کتابخانه ای استفاده شده است.در تحلیل داده ها از روش های توصیفی و استدلال عقلی، بهره گرفته شده است.در پژوهش مذکور،به موضوعاتی از جمله :نظر قرآن کریم در مورد معرفت نفس،رابطه ی معرفت نفس و معرفت الله،ابعاد وجودی انسان،آثار معرفت نفس،مراتب نفس و امتیازات و نقاط ضعف انسان، پرداخته شده است.بر اساس یافته های این نوشتار،قرآن کریم،دعوت به معرفت نفس نموده است.از نظر قرآن،یکی از دو طریق شناخت خداوند،معرفت نفس است.انسان به دلیل ماهیت دو بعدی،امتیازات و ضعف هایی دارد. قرآن کریم،این نقاط قوت و ضعف را ، برای انسان بیان کرده است؛تا در مسیر معرفت نفس،یاری گر وی باشد.
Manuscript profile
چکیده
علم سبک شناسی، در سالیان اخیر بسیار مورد توجّه قرار گرفته است و شاعران دورۀ بازگشت، نخستین سبک شناسان ایران هستند یا نخستین کسانی اند که بدون آن که خود بدانند به مطالعات سبک شناسی اشتغال ورزیدند و به تتبّع در آثار قدما پرداختند. زیرا برای تقلید درست، مجبور بودند More
چکیده
علم سبک شناسی، در سالیان اخیر بسیار مورد توجّه قرار گرفته است و شاعران دورۀ بازگشت، نخستین سبک شناسان ایران هستند یا نخستین کسانی اند که بدون آن که خود بدانند به مطالعات سبک شناسی اشتغال ورزیدند و به تتبّع در آثار قدما پرداختند. زیرا برای تقلید درست، مجبور بودند که به همۀ جنبههای زبانی، فکری و ادبی آثار قدما دقیق شده و آنها را بیاموزند. هر چند که این شاعران دارای سبک شخصی نیستند و تنها سبک شاعران کهن را تقلید کردهاند، یعنی روش آنان را آموخته بودند، ولی گاه با همان شیوه، آثار بدیعی آفریدند و تامّل در چگونگی اقتفاهای آنان از شاعران پیشین می تواند نتایجی را برای ما به ارمغان آورد. شاعران دورۀ بازگشت که عندلیب کاشانی یکی از مشهورترین آن ها است، از آنجا که توانست زبان فارسی را از سستی و کاستی برهاند، خدمت بزرگی به حفظ زبان و ادبیّات کهن ایران انجام داده است. هدف این پژوهش، تحلیل اندیشة شعری عندلیب کاشانی است و نویسنده در پژوهش خود به اشعار دیوان عندلیب از قبیل پیوند زبان و اندیشه، سادگی زبان و اندیشه در شعر (مدح، پند، وصف و عشق) میپردازد.
Manuscript profile
اندیشه های فلسفی و کلامی
,
Issue1,Year,
Winter
1402
موضوع فطرت یکی از مباحث اساسی و مهم بین علما و اندیشمندان است. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی آراء و دیدگاههای سلوک عرفانی آیت الله شاه آبادی(ره) با تاکید بر فطرت است. روش پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان میدهد شاه آبادی با استناد More
موضوع فطرت یکی از مباحث اساسی و مهم بین علما و اندیشمندان است. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی آراء و دیدگاههای سلوک عرفانی آیت الله شاه آبادی(ره) با تاکید بر فطرت است. روش پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی بر اساس منابع کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان میدهد شاه آبادی با استناد به هفت امر فطری و مجموعا در قالب ده برهان، به اثبات واجب پرداخته است. وی از دو طریق، با استناد به فطرت، به اثبات نبوت و امامت عامه می پردازد که این هم از نوآوریهای اوست. شاه آبادی پای نظریه فطرت را به مباحث نفس شناسی و حکمت عملی نیز گشوده و برای تجرد نفس و ارائه راهکار عملی برای سیر و سلوک، به مقتضیات فطرت تمسک کرده است. در مجموع رهیافت آیت الله شاه آبادی در مسئله فطرت بیشتر دورن دینی و احیانا آمیخته با رویکرد ذوقی و عرفانی است و به همین دلیل بیشتر بر مویدات قرآنی تمسک جسته است.
Manuscript profile
بدون تردید مباحث عرفانی و تجربه¬های مکاشفه¬ای بر محور ایجاز و رمزگونگی، تأویل و چند معنایی، فراهنجاری زبان، تعلیق و تعویق در حوزة معنایی می¬چرخد. به همین دلیل زبانی گنگ و غیرمستقیم است و مانند زبان علم، روشن و صریح و منطقی نیست، بلکه پر از تعلیق¬های معنایی است. ایجاز و More
بدون تردید مباحث عرفانی و تجربه¬های مکاشفه¬ای بر محور ایجاز و رمزگونگی، تأویل و چند معنایی، فراهنجاری زبان، تعلیق و تعویق در حوزة معنایی می¬چرخد. به همین دلیل زبانی گنگ و غیرمستقیم است و مانند زبان علم، روشن و صریح و منطقی نیست، بلکه پر از تعلیق¬های معنایی است. ایجاز و ابهام در کلام شمس می¬تواند متاثر از ویژگی¬های روحی و شخصیتی وی باشد. مخاطب شمس اگر اهل نیاز باشد، کلام موجز او را درمی¬یابد. شمس اهل بحث و جدل نیست، بلکه اهل اشارت است. مخاطب شمس باید اهل رمزخوانی و تأویل کلام باشد. ظرفیت زبان از نظر شمس، بسیار محدود و تنگ است. و گنجایش وسعت معانی و مفاهیم روحانی را ندارد؛ همین امر یکی از دلایل مهم بیان¬ناپذیری معانی عرفانی از دیدگاه شمس است. نتیجه این نگرش، پارادوکس یا متناقض¬نمایی است. نفی متافیزیک حضور یکی از عناصر شالوده¬شکنی در دیدگاه دریدا است. تفکر دریدایی می¬گوید: متن می¬خواهد تکثر معنایی را در خدشه¬دار کردن انگاره¬های متافیزیکی بازسازی-کند و به معناهای تازه از متن دست¬یابد. مقالات شمس تبریزی، نمونه¬هایی از شکستن عناصر فلسفة غرب (متافیزیک حضور)، در درون خود دارد که گوینده در تلاش است این انگاره¬های متافیزیکی را در هم بشکند و با تعلیق¬های پیاپی معنایی، دال¬ها و نشانه¬های بی¬شماری را برای معناهای متکثر حاصل¬کند.
کلیدواژه¬ها: شمس تبریزی، مقالات شمس، نفی متافیزیک حضور، تعلیق¬ معنایی، سلوک.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications