چکیده ویروس برونشیت عفونی (IBV) عامل بیماری ویروسی حاد تنفسی در طیور همراه با رال‌های تنفسی و سرفه و عطسه می‌باشد. کرونا ویروس‌ها طیف گسترده‌ای از بیماری‌های تنفسی، روده‌ای، کبدی، عصبی با حدت‌های مختلف در گربه‌ها، سگ‌ها، خوک‌ها، جوندگان، گاو، پرندگان و انسان ایجاد می‌کنند. ویروس برونشیت عفونی عامل بسیار واگیردار بیماری برونشیت عفونی در طیور می‌باشد. کرونا ویروس‌ها توانایی نوترکیبی و جهش زیادی دارند. توالی‌یابی ژنS1 برای مطالعات اپیدمیولوژی مولکولی و مشخصات ژنوتیپی ویروس برونشیت عفونی کاربرد دارد. به منظور فراهم شدن درک بهتری از اپیدمیولوژی مولکولی ویروس برونشیت عفونی در ایران جدایه‌های ژن S1 ویروس برونشیت عفونی طیور که در مزارع گوشتی در استان اردبیل جمع‌آوری شده بود، در این مطالعه توالی یابی شد. در سال 1395 در محدوده استان اردبیل 30 عدد سواب نای از گله‌های گوشتی به صورت تصادفی برای ردیابی و تعیین ژنوتیپ ویروس جمع‌آوری گردید. سپس RNA آنها با استفاده از کیت تخلیص RNA استخراج گردید. ساخت cDNA با روش RT-PCR صورت گرفت و محصول RT-PCR با روش Nested- PCR با پرایمرهای کد کننده5'UTR، تکثیر شد. این کار جهت شناسایی ویروس برونشیت عفونی صورت گرفت.برای تعیین ژنوتیپ نمونه‌های مثبت (توالی یابی ژن گلیکوپروتئین S) با ارسال به شرکت کره‌ای انجام شد. 70 درصد نمونه‌های نایی مثبت بودند که در ادامه شناسایی سروتیپ‌ها بر اساس پروتکل‌های موجود انجام شد. در این مطالعه مراحل استخراج و RT-PCR بر روی نمونه‌های مشکوک مثبت چندین بار تکرار شد. می‌توان نتیجه گرفت که کرونا ویروس در بین گله‌های گوشتی کشور در حال چرخش است. در طول مراحل آزمایش از دو کنترل منفی شامل کنترل منفی استخراج و کنترل منفی واکنش RT-PCR استفاده گردید. آنالیز ژنتیکی بر اساس توالی نوکلئوتیدی بخش بسیار تغییر پذیر ژن S1 نشان داد که میزان کلی عفونت 65-70% بود و این ژنوتیپ‌ها با این درصد مشخص شد: (واریانت2 (IS/1494), 52.3%، 793/B 33.5% , MASS 9.5%، QX 4.7% ) Manuscript profile

بیماری لمپی اسکین یک بیماری ویروسی در گاو و گاومیش است و عامل برآمدگی پوستی می باشد. مهمترین اهرم مبارزه با بیماری ویروسی لمپی اسکین در کشورهای اندمیک اجرای عملیات واکسیناسیون عمومی می باشد. واکسن مورد استفاده در مطالعه حاضر واکسنی تولید داخل و حاوی ویروس زنده تخفیف حدت یافته سویه نیتلینگ بود. در این کارآزمایی بالینی 11 رأس گوساله نر با سن شش تا نه ماه، با وزن تقریبی 150 تا 250 کیلوگرم و فاقد آنتی بادی علیه لمپی اسکین مورد استفاده قرار گرفت. دام ها به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول ده برابر دز واکسن را دریافت نمودند، گروه دوم یک دز از واکسن را در دریافت کردند و گروه سوم که حلال واکسن را دریافت نمودند. در روز 21 پس از واکسیناسیون، گوساله های مورد مطالعه با یک سویه پاتوژن ویروس لمپی اسکین از طریق تلقیح همزمان داخل وریدی و داخل پوستی به چالش کشیده شدند. کلیه دام ها در طی 14 روز پس از چالش به طور روزانه مورد معاینه بالینی قرار گرفته و کلیه علائم بالینی در آن ها مورد ثبت قرار گرفت. در طی 14 روز بررسی دام های مورد چالش، در هیچ یک از دام‌های واکسینه (اعم از ده برابر دز و یک دز واکسن) پس از چالش با ویروس پاتوژن علائم بالینی لمپی اسکین از جمله ندول جلدی و تب مشاهده نشد در حالی که تمام دام های گروه شاهد (غیر واکسینه) درجاتی از علائم بالینی بیماری شامل ندول جلدی را نشان دادند. بنابراین این واکسن کارایی لازم بر محافظت در برابر سویه وحشی لمپی اسکین را داشت. Manuscript profile

پرندگان دستگاه تنفسی گسترده‌ای دارند و به دلیل همین گستردگی عوامل عفونی متعددی می‌توانند آن‌ها را مورد تأثیر قرار دهند. طیور صنعتی نیز از این مسئله مستثنی نبوده و بیماری‌های بسیار مهمی باعث درگیری این دستگاه در پرندگان می‌شوند.عوامل ویروسی به طور عمده تخریب گسترده‌‌تری نسبت به عوامل دیگر دارند و همچنین شیوع و واگیری بالای آن‌ها باعث شده که از مهم‌ترین عوامل تهدیدکننده‌ی این صنعت به حساب بیایند. از میان تمام عوامل ویروسی، ویروس‌های آنفلوانزا و نیوکاسل به دلیل کشندگی و شیوع بالا از عوامل بحرانی مرغداری‌های صنعتی در ایران و جهان به شمار می‌آیند. برای پیشگیری از این موارد از واکسیناسیون گسترده در تمامی انواع طیور استفاده می‌شود ولی به دلیل جهش در محتوای ژنومی و شکست در واکسیناسیون، همچنان بروز بیماری مشاهده می شود. در این راستا دراین مطالعه شیوع مولکولی ویروس‌های آنفلوانزا و نیوکاسل را در گله‌های گوشتی هشت استان کشور بررسی شد. ما از 90 مزرعه طیور گوشتی در بازه‌ی زمانی شهریور 1399 تا پایان دی ماه 1399 نمونه‌برداری کردیم و آن‌ها با آزمون RT-PCR مورد مطاله قرار دادیم. نتایج ما نشان داد که استان خراسان رضوی (50%) و کرمان (30%) به ترتیب بیشترین شیوع نیوکاسل و آنفلوانزا را در کل هشت استان داشتند. پایش دائمی موارد رخ داده و بررسی برنامه‌های واکسیناسیون گله‌های مبتلا در هر سال از اقدامات لازم برای کنترل استراتژیک سندرم تنفسی در جوجه‌های گوشتی است. قابل ذکر است که انجام مطلعات اپیدمیولوژیک بر روی عوامل موثر در شیوع این سندرم و شکست استراتژی واکسیناسیون ضروری به نظر میرسد.

Manuscript profile