همزمان با رشد و توسعه اقتصادی کشورها، پدیده شهرنشینی و به تبع آن سیستم حمل و نقل شهری، مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای در نواحی شهری افزایش یافت. با افزایش انتشار گازهای گلخانه ای با منبع کربن در سطح شهرها و پیامدهای ناگوار آن، ایده شهرهای کم کربن و کم کربن سازی شهرها در سطح بین المللی مطرح شد. استفاده بهینه از سیستم حمل و نقل، استفاده بهینه از انرژی، بهبود سیستم بازیافت و افزایش آگاهی عمومی از عوامل مهم در دستیابی به شهرهای کم کربن است. در این راستا، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از مدل تحلیل ساختاری و به روش MICMAC درصدد ارزیابی و رتبه بندی متغیرهای موثر (با تاکید بر سیستم حمل و نقل) در کم کربن سازی شهرهای جلفا و جانانلو در منطقه آزاد ارس است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای سیاست‌های کلان مدیریتی (در سطح کشوری، منطقه ای و شهری)، زیرساخت‌های شهری در زمینه‌های مختلف از جمله حمل ‌و نقل شهری، به‌کارگیری تکنولوژی های حمل‌ و نقل الکترونیکی، بهبود شبکه راه‌های داخل شهری و متصل به بیرون شهر دارای بالاترین اثرگذاری در کم‌کربن سازی شهرهای جلفا و جانانلو در منطقه آزاد ارس هستند. Manuscript profile