شناخت خصایص و ویژگی‌های ملل فرهیخته جهان از خلال آثار حماسی آنان، می‌تواند نقش عمده‌ای در بررسی فرآیند تکوین فرهنگی داشته ‌باشد. طبیعی و به جا خواهد بود که بگوییم دست‌یابی به گوهران ناب و زلال دریای بیکران نامور نامۀ باستان، شاهنامه فردوسی، چهره‌گشایی فرهنگ دیرپای ایران زمین است. فرهنگ هر قوم بازتاب عواطف و احساسات، آیین‌ها و نگرش‌ها، دین‌ها و باورها و سنن مردم آن قوم و دیار است، که عناصر و مؤلفه‌های فراوانی در سامان بخشیدن به آن‌ها موثرند، از طریق این عوامل می‌توان به وجود چاره‌گری‌ها در شاهنامه برای رویارویی با تندخویی‌های اهریمنانه و بهره‌گیری از تدابیر شایسته در جهت ساختن جهانی نیکوتر و برتر اشاره کرد. این مقاله در پی آن است که با پژوهشی گذرا در گرامی‌نامه سترگ حکیم بزرگوار توس راهی به سوی تدبیرها و دوراندیشی‌ها بگشاید و با شناخت این تدابیر و چاره‌گری‌ها، راز و رمزی دیگر را که در این اثر بزرگ حماسی وجود دارد آشکار سازد. Manuscript profile