به منظور بررسی درصد و میزان عناصر پر مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم در گیاه دارویی ختمی (Altheae officinalis L.) در واکنش به مصرف ورمی‌کمپوست و کود اوره، آزمایشی در سال 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و 15 تیمار انجام شد. تیمارهای آزمایش بر اساس ترکیبی از سه سطح کاربرد ورمی‌کمپوست (صفر، پنج و 10 تن در هکتار) و پنج سطح کاربرد کود شیمیایی اوره شامل صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد مصرف متداول کود اوره (معادل 200 کیلوگرم در هکتار) تعیین شدند. در هر یک از سطوح کاربرد کود اوره، مصرف کود ورمی‌کمپوست نقش موثری در افزایش معنی‌دار درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بذر، برگ و ریشه ختمی داشت. در شرایط عدم مصرف کود اوره، کاربرد 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست، درصد فسفر دانه را در مقایسه با شاهد (عدم مصرف ورمی‌کمپوست) تا 5/29 درصد افزایش داد. میزان نیتروژن، فسفر و پناسیم در دانه، برگ و ریشه گل ختمی (بر حسب گرم در متر مربع) نیز در نتیجه مصرف ورمی‌کمپوست به طور معنی‌داری افزایش یافت. همچنین نتایج آزمایش حاکی از نقش موثر کاربرد کود اوره در افزایش معنی‌دار درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بذر، برگ و ریشه گل ختمی بود. طبق نتایج این آزمایش، بین جذب نیتروژن با فسفر و پتاسیم رابطه مستقیمی وجود داشت. Manuscript profile

به منظور بررسی نقش افزایش حلالیت فسفر در تولید دانه و کارایی مصرف فسفر در سیاهدانه (Nigella sativa L.) در خاک آهکی، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. هفت تیمار کودی (شاهد، ورمی کمپوست، گوگرد، ورمی کمپوست + گوگرد، ورمی کمپوست + باکتری تیوباسیلوس، گوگرد + باکتری تیوباسیلوس و ورمی کمپوست + گوگرد + باکتری تیوباسیلوس) و سه سطح کاربرد فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب عامل اول و دوم آزمایش بودند. بر اساس نتایج آزمایش، اکسایش گوگرد ناشی از تیمارهای گوگرد + باکتری تیوباسیلوس و نیز ورمی کمپوست + گوگرد + باکتری تیوباسیلوس نسبت به شاهد نقش موثری در کاهش معنی‌دار pH (به ترتیب تا 85/0 و 80/0 واحد)، افزایش معنی‌دار EC و فسفر قابل جذب خاک (تا بیش از 5/2 برابر) داشت. در شرایط عدم مصرف کود فسفر، کاربرد گوگرد یا گوگرد + باکتری تیوباسیلوس نقش موثری در افزایش فسفر قابل جذب خاک داشت. در تیمار ورمی کمپوست + گوگرد + باکتری تیوباسیلوس نیز بیش‌ترین افزایش وزن خشک بوته و وزن دانه در بوته مشاهده شد. با این وجود، بیشترین کارایی جذب فسفر سیاهدانه (معادل 31/15 درصد) در تیمار شاهد مشاهده شد. به نظر می‌رسد که در خاک‌های آهکی، کاربرد گوگرد به تنهایی و یا همراه با ورمی کمپوست می‌تواند به عنوان راه‌کاری جهت کاهش مشکلات ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی فسفره شناخته شود. Manuscript profile