زمینه : طبق آمار های سازمان ملل متحدد ، کشور ایران یکی از سریعترین کشورهای جهان در زمینه رشد سالمندی جمعیت است و در سال 2050 جزو پیرترین کشورها خواهد بود و به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی، افزایش جمعیت سالمندی در کشورمان را به عنوان سونامی خاموش در ایران نام برده است و توجه مسئولان را به ضرورت برنامه ریزی برای برخورداری از زندگی سالم برای سالمندان جلب کرده است. هدف : هدف این تحقیق آینده نگری روند سالمندی جمعیت ایران در مناطق و گروه های مختلف جمعیت تا سال 1420 است. روش تحقیق : روش تحقیق ترکیبی از روش اسنادی و روش های پیش بینی جمعیت بوده، در "بخش کمی، جمعیت سالمندان در گروهها و مناطق مختلف، با استفاده از نتایج سرشماری سال های 95-1365 از طریق روش ترکیبی و کاربرد جداول ضرایب بقاء سازمان ملل و برآوردهای انجام شده توسط مرکز آمار ایران" مورد پیش بینی قرار گرفت. یافته ها : یافته های بخش کمی و محاسبات به روش ترکیبی نشان داد که تعداد سالمندان با 151 درصد افزایش، در سال 1420، به 18 میلیون نفر خواهد رسید که از افزایش 26 درصدی جمعیت کل کشور تا 101 میلیون نفر بیشتر خواهد بود .نتیجه گیری : با افزایش توسعه یافتگی کشور، سالمندی جمعیت در نتیجه کاهش باروری و افزایش امید زندگی درحال وقوع است و برای آنکه بتوان، آینده ای بهتر برای سالمندی جمعیت ایران ترسیم نمود بایستی تغییرات بنیادی در سیستم نظام آموزشی، بازسازی اقتصادی، حمایت مالی از سالمندان صورت پذیرد. Manuscript profile

فرهنگ فقر از مفاهیم مهم انسان شناختی است که به حوزه‌های مختلف علوم اجتماعی، اقتصاد، توسعه، جامعه‌شناسی و همچنین گفتمان عمومی و رسانه‌ها نیز نفوذ کرده است. این مفهوم که ابتدا توسط اسکار لوئیس ابداع شد؛ عبارت است از: نظام معنایی، ذهنی و هنجاری_ ارزشی که به ایجاد و گسترش احساس فقر در بین افراد منجر شده و درصورت درونی شدن، این فرآیند به‌طور مداوم بازتولید می‌شود. بازتولید فرهنگ فقر یکی از موانع عمده توسعۀ پایدار محسوب می‌شود. مطالعه حاضر با رویکرد کیفی و به شیوه تحلیل محتوا به شناسایی و واکاوی مشخصه‌ها و مؤلفه‌های فرهنگ فقر در بین زنان شهرستان کرمانشاه می‌پردازد. مشارکت‌کنندگان شامل 16 زن 15 تا 59 ساله هستندکه به روش نمونه‌گیری هدفمند وارد مطالعه شدند و مورد مصاحبه چهره به چهره و نیمه ساختارمند قرار گرفتند. براساس یافته‌ها و نتایج به دست آمده، پنج مؤلفۀ اصلی فرهنگ فقر استخراج شدند که عبارت اند از: نابسامانی اقتصادی، تعلق محلی، بی‌تفاوتی خانوادگی، بی‌تفاوتی اجتماعی و ناامیدی. Manuscript profile

هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر اعتماد اجتماعی زرتشتیان شهر تهران، می‌باشد. در این پژوهش، نظریه پاتنام، گیدنز، کلمن، اینگلهارت، زتومکا، اوفه و جانسون به عنوان چارچوب نظری تحقیق انتخاب شده‌است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی، نمونه گیری از نوع خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه می باشد. جامعه‌آماری تحقیق را کلیه زرتشتیان ساکن در شهر تهران تشکیل می‌دهند که برابر آمار انجمن زرتشتیان تهران حدود 7000 نفر است. در این تحقیق حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر با 210 نفر می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد میزان اعتماد اجتماعی 9/20 درصد پاسخ دهندگان در سطح پایین، 4/52 درصد در سطح متوسط و 7/26 درصد در سطح بالا قرار دارد. در این تحقیق رابطه متغیرهای پایگاه اجتماعی اقتصادی، احساس امنیت اجتماعی، رضایت از زندگی، احساس تبعیض و طرد اجتماعی با اعتماد اجتماعی معنادار و عوامل احساس تبعیض و طرد اجتماعی دارای بیشترین تاثیر بر اعتماد اجتماعی شناخته شدند، اما وجود رابطه بین متغیرهای ویژگی های فردی (بجز سن) با اعتماد اجتماعی رد شده است. نتایج آزمون رگرسیون این تحقیق نشان می دهد که 5/33 درصد تغییرات متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل این تحقیق تبیین می گردد. Manuscript profile

این مطالعه با هدف بررسی مدل نظری رابطه تنهایی ، هویت دینی و انزوای اجتماعی سالمندی بر ابعاد مفهومی از خود بیگانگی اجتماعی آنها در جامعه آماری مربوط به آسایشگاه های شهر رشت در سال 1398 انجام گرفته است.روش آماری بر مبنای مدل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر است. جامعه آماری شامل شش آسایشگاه بود که عبارتند از: معلولین، کوثر، شالیزار، مریم، رنگین کمان زندگی و ماندگارکه بصورت شبانه روزی اداره می شد.بطور کلی تعداد 603 سالمند در آن آسایشگاه ها ساکن بودند که بر اساس جدول نمونه گیری مورگان و کریسی تعداد 235 انتخاب شدند. در نتیجه متغیر انزوای اجتماعی دارای بیشترین تأثیر در گرایش سالمندان به طرف از خود بیگانگی اجتماعی بود و شاخص هویت دینی دارای کمترین تأثیر بود. درنتیجه سالمندان به دلیل تمایل اندک به دو شاخص تنهایی و انزوای اجتماعی بیشتر به طرف متغیر تابع از خود بیگانگی اجتماعی میل داشتند بر عکس تأثیر هویت دینی سالمندان که عمیق و اساسی بود. Manuscript profile

مقاله ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش تنظیم شده است که آیا سواد اجتماعی با مصرف مادی جوانان دارای برخورداری اقتصادی (بچه پولدارهای تهرانی) رابطه دارد؟ در واقع مسأله اقتصادی- اجتماعی مصرف مادیِ طبقه ی اقتصادی بچه پولدارها در ارتباط با مفهوم جامعه‌شناختی سواد اجتماعی قرار گرفته است. سواد اجتماعی به عنوان متغیر مستقل با شاخص‌های مهارت‌های زندگی اجتماعی، تعهدات اجتماعی و ارزش‌های انسانی و مصرف مادی به ‌عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. روش اصلی تحقیق در این مقاله، پیمایشی، ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه و روش نمونه‌گیری تصادفی بوده است. البته برای تکمیل داده‌های پرسشنامه از روش کیفی مصاحبه نیز بهره گرفته شده است. بر طبق یافته‌های مقاله؛ بین سطح سواد اجتماعی جوانان دارای برخورداری اقتصادی و مصرف مادی آن‌ها رابطه ی معنادار و معکوس به میزان 0.63- وجود دارد همچنین نتایج مصاحبه با برخی از افراد جامعه ی آماری مقاله نشان داده است این جوانان برخوردار به لحاظ اقتصادی سبک زندگی خاصی دارند که با ویژگی‌های تن‌آسایی، مصرف تظاهری، غیریت‌سازی، مدگرایی، رویکرد مادی به خانواده شناخته می‌شود. براساس یافته‌های مصاحبه با جامعه ی آماری شاخص‌های جدیدی در ارتباط با متغیر سواد اجتماعی به ‌دست آمد که از آن جمله می‌توان به آینده‌نگری، تعلق اجتماعی، حفظ ارزش‌های جمعی، امید اجتماعی و همبستگی خانوادگی اشاره کرد که البته اکثریت جامعه ی هدف این مقاله از آن‌ها بی‌بهره بودند. Manuscript profile

دنیای جدید را عصر جهانی شدن نامیده‌اند؛ پدیده‌ای فراگیر با ابعاد متعدد که مرزهای جغرافیایی را درنوردیده و همه کشورها را درگیر نموده است. بنابراین، بررسی آثار و پیامدهای این پدیده از ضروریات علوم اجتماعی است. بر این اساس، هدف مقاله حاضر بررسی جامعه شناختی ابعاد اجتماعی و فرهنگی جهانی شدن و تاثیر آن برفرهنگ شهروندی شهروندان تهرانی به عنوان ساکنین پایتخت است. بدین منظور 400 نفر از شهروندان 18 تا 65 ساله‌ی ساکن در مناطق 22 گانه شهرتهران با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده و داده‌های تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع‌آوری شده است. جهانی شدن از منظر اجتماعی-فرهنگی بررسی شده و فرهنگ شهروندی نیز با مولفه‌هایی نظیر قانون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مشارکت اجتماعی سنجیده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهند که رابطه‌ی معنی‌داری میان ابعاد اجتماعی و فرهنگی جهانی شدن و فرهنگ شهروندی شهروندان ساکن شهر تهران وجود دارد. طبق نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره، رسانه‌های ارتباط جمعی در بین ابعاد اجتماعی و فرهنگی جهانی شدن بیشترین تاثیر را بر فرهنگ شهروندی این شهروندان دارد. Manuscript profile

بررسی رابطه بین مصرف فرهنگی و سلامت اجتماعی (مطالعه موردی: شهروندان تهرانی 15-65 ساله) چکیده: تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه مصرف فرهنگی با سلامت اجتماعی صورت گرفت. روش تحقیق، پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه بود که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر از شهروندان 65-15 تهرانی به عنوان نمونه به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای ارزیابی ابزار پژوهش از روایی صوری و برای پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد؛ بین مطالعه روزانه با سلامت اجتماعی پاسخگویان رابطه معنی‌دار و مثبتی وجود دارد (sig=0/000 , r=0/729). بین فراغت هنری با سلامت اجتماعی پاسخگویان رابطه معنی‌دار و مثبتی وجود دارد (sig=0/000 , r=0/779). بین مصرف رسانه‌ای با سلامت اجتماعی پاسخگویان رابطه معنی‌دار و مثبتی وجود دارد (sig=0/000 , r=0/729). در نهایت، بین مصرف فرهنگی با سلامت اجتماعی پاسخگویان رابطه معنی‌دار و مثبتی وجود دارد (sig=0/010 , r=0/639). واژگان کلیدی: مصرف فرهنگی، سلامت اجتماعی، اوقات فراغت، مصرف رسانه‌ای. Manuscript profile

این مطالعه با هدف بررسی مدل نظری رابطه سالمندی با از خود بیگانگی در بین سالمندان در سال 1398 انجام گرفته است. مطالعه حاضر یک بررسی مقطعی از روش آماری بر مبنای مدل رگرسیون چندگانه است. جامعه آماری این تحقیق نیز شامل سالمندان زن و مرد ساکن در آسایشگاه های شهر رشت می باشد که شامل شش آسایشگاه، معلولین، کوثر شالیزار، مریم، رنگین کمان زندگی و ماندگار بود،که بصورت شبانه روزی اداره می شوند. بطور کلی تعداد 603 سالمند در این آسایشگاه ها ساکن بودند که بر اساس نمونه گیری مورگان و کریسی تعداد 235 نفر به نمونه انتخاب شده و مورد پرسشگری قرار گرفتند. پس از توزیع پرسشنامه استاندارد سالمندی، داده های مورد نظر در مورد متغیرهای مستقل و شاخص های تأثیرگذار بر متغیر وابسته ، جمع آوری و بر اساس روش رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از آزمون متغیرهای فرضیه های تحقیق و کاربرد روش های آماری مناسب به این نتیجه رسیدیم که متغیر انزوای اجتماعی دارای بیشترین تأثیر در گرایش سالمندان به طرف از خود بیگانگی اجتماعی بود و شاخص هویت دینی دارای کمترین تأثیر بوده است. شاخص های مربوط به تنهایی و افسردگی از نظر تأثیر بر خود بیگانگی در مرتبه دوم و سوم قرار گرفتند. درنتیجه اگر چه سالمندان به دلیل تمایل آنها انزوای اجتماعی، تنهایی و سرانجام افسردگی به طرف از خودبیگانگی اجتماعی گرایش بیشتری دارند، اما هویت دینی سالمندان و اعتقاد آنها به خدا، مرگ و قیامت تأثیر بسیار کمتری بر از خود بیگانگی اجتماعی سالمندان مورد مطالعه داشته است. این نتیجه در حالی حاصل شد که اعضای جامعه آماری از سطح تحصیلات بالایی نیز برخوردار بودند و از لحاظ جنسیت در سطح تعادل بودند. Manuscript profile

هدف تحقیق حاضر سنجش رابطه کیفیت زندگی زناشویی با عوامل جمعیت شناختی، می باشد. این پژوهش با توجه به ماهیت توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری کلیه ی زنان متاهل 15 تا 65 سال شهر کرج هستند که با توجه به فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 465 نفر بدست آمد و نمونه آماری به روش خوشه ای و سپس تصادفی ساده تعیین شدند. در مبانی نظری از نظریه های کیفیت زندگی، پارسونز، صافی، همسان همسری و ... استفاده شده و در پایان مدل نظری تحقیق، طراحی گردیده است. این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ برای تمامی ابعاد پرسشنامه بالاتر از 0/7 بدست آمد که قابل قبول می باشد. پس از گردآوری داده‌ها، بر‌اساس آمارهای توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم افزار spss، داده‌ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته‌اند. نتیجه آزمون فرضیه ها نشان می دهد که بین کیفیت زندگی و سن، سن ازدواج، فاصله سنی با همسر، مدت ازدواج، درآمد، تحصیلات و سن باروری رابطه معناداری وجود دارد. و طبق آزمون رگرسیون و تحلیل مسیر در بیشترین و قوی‌ترین تأثیرِ بر کیفیت زندگی زناشویی، می‌توان به ترتیب به تاثیر مستقیم متغیرهای مدت ازدواج(0/572)، فاصله سنی با همسر(0/381)، سن ازدواج(0/404) اشاره نمود. Manuscript profile

یکی از مهم‌ترین سرمایه های هر کشوری، نیروی انسانی متخصص است و بی شک در این میان نقش اساتید دانشگاه بیش از دیگران در توسعه و پیشرفت کشور مهم است. هدف از این تحقیق، مطالعه عوامل مداخله‌گر و پیامدی مهاجرت بازگشتی اساتید دانشگاه ازخارج کشور می باشد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و بطور خاص رویکرد روشی داده بنیاد (گراندد تئوری) می باشد. جامعه هدف مورد مطالعه پژوهش شامل کلیه اساتید دانشگاه‌های دولتی شهر تهران که از بازه زمانی 1390 تاکنون مهاجرت بازگشتی داشته اند. حجم نمونه، 30 نفر براساس اشباع نظری تعیین و اعتبار یافته ها از طریق تأیید و تطبیق با نظر داوران متخصص و مطلعین موضوعی و روشی تامین گردیده است. در این پژوهش اطلاعات از طریق مصاحبه ژرفانگر و به صورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد. تحلیل مصاحبه های فارغ التحصیلان، به شکل گیری چهارچوب مفهومی در قالب تعریف و برداشت اساتید از، شرایط و عوامل مداخله گر و در قالب عدم بنیه مالی، سیاستگذاری های حاکم، فعالیت رسانه و شرایط پیامدی در قالب ‌اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی ، روانشناختی انجامید. با در نظر گرفتن ارتباط بین مقوله‌های ذکر شده، در نهایت مقوله کنشگری جمعی، عملکرد و ساختار به عنوان مقوله هسته انتخاب شد. Manuscript profile

جوامع امروز با یک تحول عظیم در فناوری، دچار دگرگونی بی‌حدوحصری در زندگی افراد شده اند. زندگی بسیاری تحت تأثیر نفوذ این شبکه‌ها قرارگرفته و بعد سیاسی در جوامع و آگاهی سیاسی شهروندان به‌گونه‌ای دیگر جریان دارد. هدف از این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی عوامل نفوذ شبکه‌های اجتماعی و بررسی تبادلات فرهنگی ناشی نفوذ شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام بر میزان آگاهی سیاسی دانشجویان است. روش تحقیق بکار گرفته‌شده در این پژوهش ترکیبی بوده و در شناسایی ابعاد نفوذ شبکه‌های اجتماعی از روش دلفی و برای بررسی تأثیر نفوذ شبکه‌های موردنظر در آگاهی سیاسی دانشجویان و مقایسه نفوذ آن‌ها در آگاهی سیاسی از روش پیمایشی استفاده‌ شده است. یافته های حاصل از تحلیل کیفی تحقیق نشان می دهد پنج بعد تعاملی بودن، خصوصیات ساختی، خصوصیات کاربردی ، مخاطب‌شماری و سیاست گذاری در حوزه مدیریت بر تبادلات فرهنگی ناشی نفوذ شبکه های اجتماعی مؤثر هستند. تفاوت معناداری میان این دو شبکه تلگرام و اینستاگرام در آگاهی سیاسی گزارش نشده است. محبوبیت تلگرام و اینستاگرام در ایران غیرقابل‌انکار بوده و هیچ جای رقابتی با اپلیکیشن های داخلی وجود ندارد. فراگیری این دو ابزار با ویژگی فرازمانی و فرامکانی بودن آن نقش زیادی در آگاهی سیاسی افراد به‌ویژه قشر دانشجو کار بلد به استفاده از این ابزار دارد. Manuscript profile

کشور ایران در زمره کشورهای ناهمگون و متکثر دینی و مذهبی است و ساختار جمعیتی در ایران با پدیده کثرتگرایی قومی، دینی و مذهبی مواجه است و عدم توجه به نیاز‌های اقلیت‌ها در سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و توسعه‌ای دولت، ضمن ایجاد نگرش اقلیت‌گرایانه در افراد، به تضعیف اعتماد آنان نسبت به دولت و دیگر افراد منجر می‌گردد. از اینرو هدف اصلی این تحقیق بررسی جامعه شناختی تاثیر احساس تبعیض اجتماعی بر اعتماد اجتماعی در جامعه زرتشتیان شهر تهران میباشد. در پژوهش حاضر، نظریات پاتنام، گیدنز، زتومکا، اوفه، راجرز، اسلانر و کلمن به عنوان چارچوب نظری تحقیق انتخاب شده‌است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی، نمونهگیری از نوع خوشه‌ای چند مرحله‌ای و ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه میباشد. جامعه‌آماری تحقیق را کلیه زرتشتیان ساکن در شهر تهران تشکیل می‌دهند که برابر آمار انجمن زرتشتیان تهران حدود هفت هزار نفر می‌باشند و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، برابر با 191 است که برای اطمینان بیشتر 210 پرسشنامه جمعآوری شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد میزان اعتماد اجتماعی 9/20 درصد پاسخگویان در سطح پایین، 4/52 درصد در سطح متوسط و 7/26 درصد در سطح بالا قرار دارد. همچنین یافتههای تحقیق نشان می‌دهد در جامعه زرتشتیان شهر تهران، ویژگی های فردی پاسخگویان بر میزان اعتماد اجتماعی آنان موثر نبوده؛ اما متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی و احساس تبعیض بر میزان اعتماد اجتماعی زرتشتیان موثر بوده-اند Manuscript profile