به منظور ارزیابی اثر هورمون سیتوکینین و آهن بر درصد تجمع عناصر آهن، روی و منگنز در دانه‌ی ارقام نخود آزمایشی در دو سال زراعی 90-1389 و 91-1390 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در شهرستان خرم آباد انجام شد. در این تحقیق سه رقم آزاد،‌ هاشم و توده ‌محلی در چهار سطح مصرف آهن شامل 0 (شاهد)، 5، 10 و 15 میلی‌گرم در لیتر و چهار سطح مصرف هورمون سیتوکینین شامل 0 (شاهد)، 5، 10 و 15 میلی‌گرم در لیتر مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد برهمکنش مصرف آهن و سیتوکینین بر تجمع آهن در دانه مثبت بود و رقم‌هاشم در غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر آهن و 15 میلی‌گرم در لیتر سیتوکینین بالاترین مقدار تجمع آهن در دانه را داشت. در مقابل با افزایش مصرف آهن و سیتوکینین، میزان تجمع روی و منگنز در دانه کاهش یافت. ارقام ‌هاشم و آزاد در غلظت‌های 5 میلی‌گرم در لیتر آهن و سیتوکینین بیشترین درصد روی در دانه را داشتند، در حالی که رقم آزاد در تیمار عدم مصرف آهن و مصرف پنج میلی‌گرم در لیتر سیتوکینین بیشترین میزان تجمع منگنز را نشان داد. Manuscript profile