به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و صفات ریخت شناسی از جمله طول و عرض برگ، طول دم برگ و طول ریشه ارزیابی گردید. در بررسی صفات فیتوشیمیایی ژنوتیپ های مناطق ساری و کسوت دارای بالاترین میزان کلروفیل b و کلروفیل کل بوده و اکوتیب ساری از بالاترین میزان فلاونوئید بر خوردار بودند. از نظر میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی، دو اکوتیپ ساری و وری، با غلظت مهار 60 درصد رادیکال های آزاد بالاترین مقدار را نشان دادند. اکوتیب های مناطق زنگلاب، آق چشمه، تنگه چهل چای با ارتفاع از سطح دریای کمتر نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه، بالاترین میزان فنل کل را به میزان 25 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی ریخت شناسی نشان داد، بیشترین اندازه طول برگ را اکوتیب های وری، ساری و کسوت نشان دادند و اکوتیب های ازنی و وری بیشترین اندازه طول ریشه را دارا بودند. همچنین، اکوتیپ های وری، کسوت، چهل چای و زنگلاب بالاترین میزان طول دم برگ و اکوتیپ چهل چای بالاترین تعداد برگ را نشان دادند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا میزان طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، تعداد برگ، فلاونوئید برگ و فنل برگ گیاه بنفشه معطر کاهش می یابد. به‌طورکلی اکوتیب های ساری، وری وکسوت در استان مازندران در اکثر ویژگی های عملکردی دارای ژنوتیب های برتر جهت کارهای اصلاحی در آینده می باشد. Manuscript profile

عوامل محیطی به عنوان مهم ترین عامل موثر بر صفات مورفولوژیک و بیان ژن های بیوسنتزکننده ترکیبات شیمیایی در گیاهان می باشند. پامچال وحشی دارای ترکیباتی مانند سلیجیلین، بیزابولول، کوئینولن و تیمول می‌باشد. درطب سنتی از این گیاه جهت درمان ناراحتی گوارشی و زخم عفونی استفاده می‌شود. این تحقیق به منظور ارزیابی دو اختلاف ارتفاع از سطح دریا در استان مازندران (منطقه ازنی با ارتفاع 1035متر، کسوت با ارتفاع 481 متر) بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه خودرو پامچال وحشیبه اجرا درآمد. صفات فیتوشیمیایی مورد بررسی شامل میزان فنل کل، فلاونوئیـد کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی نمونه ها نیـز بـا اسـتفاده از روش DPPH، محتوی کلرفیلa، کلرفیلb، کلرفیل کل بودند. صفات مورفولوژیکی طول برگ، عرض برگ، طول ریشه، طول دم گل، طول دم برگ، تعداد برگ در منطقه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا منطقه ازنی صفات طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، طول دم گل نسبت به منطقه کسوت کاهش یافت. همچنین منطقه ازنی دارای طول ریشه و تعداد برگ بیشتری بود.این در حالی است منطقه ازنی دارای فلاونوئید برگ و گل و فنل کل گل بیشتری نسبت به منطقه کسوت بوده ولی در صفت آنتی اکسیدانی و رنگدانه های فتوسنتزی منطقه کسوت برتری معنی‌داری را نشان داد. به‌طورکلی با افزایش ارتفاع از سطح دریا صفات مورفولوژیکی از نظر کمی دچار کاهش شد و صفات بیوشیمیایی مانند فنل و فلاونوئید افزایش یافت. Manuscript profile

عوامل محیطی مختلف شامل ارتفاع از سطح دریا و خصوصیات خاک بر رشد و تولیدات گیاهان در اکوسیستم‌های طبیعی موثر است. گیاه دارویی بنفشه‌معطر (Viola odoratata L.) از خانواده Violaceae، علفی و چند‌ساله بوده و به‌صورت خودرو در نواحی کوهستانی شمال ایران و در برخی از نواحی کشور رویش دارد. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی و مقایسه فیتوشیمایی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام‌های برگ، گل و ریشه گیاه در نه رویشگاه استان مازندارن در اسفند ماه سال 1398 صورت گرفت. پس از جمع‌آوری اندام‌های هوایی و زمینی گیاه در مرحله گلدهی و تهیه عصاره متانولی از طریق التراسونیک، محتوای فنلی و فلاونوئیدی بترتیب از روش‌های فولین سیکالتو و رنگ‌سنجی کلرید آلومینیوم، فعالیت آنتی اکسیدانی با آزمون مهار رادیکال‌های آزاد دی فنیل پیکریل هیدرازیل (DPPH) و آنتوسیانین گل از روش واگنر سنجیده شد. طبق نتایج بدست‌ آمده مقدار فنل گل و برگ به ترتیب با افزایش ارتفاع کاهش و افزایش و درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی گل افزایش یافتند، اما مقدار فلاونوئید‌ها تحت تاثیر ارتفاع رویشگاه قرار نگرفتند. در بررسی خصوصیات خاک، محتوای آنتوسیانین گل متاثر از کمبود فسفر قابل جذب در رویشگاه 3 فیروزجاه بابل و رویشگاه 6 محمدآباد بهشهر افزایش یافت. همچنین بطورکلی در بررسی مواد موثره، ناحیه 7 دارای درصد فعالیت آنتی‌اکسیدانی گل (95/67 درصد) و ریشه (18/86 درصد)، فنل برگ (32/142 میلی‌گرم/گرم) و ریشه (21/55 میلی‌گرم/گرم) و آنتوسیانین گل (52/6 میکرومول/گرم) در بنفشه معطر به مقدار بالایی بود، بنابراین می‌توان به عنوان ناحیه برتر انتخاب کرد و نمونه‌های این ناحیه را به عنوان بانک ژنی در تکثیر جنسی و غیر جنسی استفاده کرد. Manuscript profile

بنفشه معطر با داشتن مواد پپتیدی، فلاونوئیدها، گلیکوزیدهای، آلکالوئیدها، ساپونین و تانن در درمان برخی از بیماری-ها از جمله سرطان کاربرد دارد. با وجود رشد بنفشه ‌معطر به صورت خودرو در جنگل‌های ایران، تحقیقات زیادی بر روی شناسایی و اهلی کردن آن صورت نگرفته است. این تحقیق به منظور ارزیابی اثر اختلاف ارتفاع از سطح دریا سه منطقه ساری(56)، کسوت (481) و ازنی (1035) استان مازندران بر خصوصیات کمی و کیفی بنفشه معطر طراحی گردید. صفات مورفولوژیک(طول ‌برگ، ‌ریشه، ‌دم‌گل و تعداد‌برگ) و بیوشیمیایی (میزان فنل، فلاونوئیـد کل، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی) در منطقه و درقالب طرح کاملا تصادفی مورد اندازه گیری و بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد نمونه-های گیاهی منطقه ساری با کمترین ارتفاع از سطح دریا بیشترین طول برگ، تعداد برگ، طول دم گل، فنل برگ، فنل کل، فلاونوئید‌ کل و آنتی‌اکسیدان برگ را دارا بود. نتایج حاصل از اثرمتقابل مناطق برداشت و اندام گیاهی نشان داد بیشترین میزان فنل در نمونه‌های برگ و گل ازنی و بیشترین میزان فلاونوئید در گل نمونه‌های ازنی و گل و برگ نمونه‌های کسوت بود. در حالی که ریشه‌ گیاهان سه منطقه حاوی کمترین میزان فنل و فلاونوئید بود. به طور کلی نمونه‌ گیاهی جمع‌آوری شده از منطقه ازنی به سایر مناطق برای کشت و پرورش این گیاه دارای برتری نسبی می‌باشد. Manuscript profile

شوری یکی از‌مهم‌ترین تنش‌های غیر‌زیستی است که بر حسب نوع گیاه،‌باعث کاهش قابلیت تولید محصول می‌شود.‌به منظور بررسی تاثیرغلظت‌های مختلف ‌هیومیک‌اسید بر کاهش اثرات نامطلوب شوری در گیاه درمنه‌خزری،‌آزمایشی گلدانی مزرعه‌ای‌با سه تکرار به صورت فاکتوریل در قالب‌طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دانشگاه علوم‌کشاورزی و منابع‌طبیعی‌ساری انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل‌سه سطح هیومیک‌اسید‌(صفر،‌150و‌300‌میلی‌گرم بر‌لیتر)‌و سه سطح شوری(NaCl آزمایشگاهی:‌صفر،‌4 و 6 ‌گرم‌بر‌لیتر)‌بودند. بعد از اعمال تیمار‌ها و در مرحله رشد رویشی گیاه،‌نمونه‌هایی از اندام‌های‌هوایی تهیه و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی‌(DPPH)،‌میزان‌فنل(فولین‌سیوکالتو)،‌فلاونوئید‌(آلومینیوم‌کلرید)،‌رنگیزه فتوسنتزی‌، پرولین‌ و زیست توده‌ی گیاه اندازه‌گیری شد.‌نتایج نشان داد که کاربرد هیومیک‌اسید‌(در غلظت 300 میلی‌گرم بر لیتر) و شوری (به ویژه در غلظت 6 گرم بر لیتر) به ترتیب با میانگین 13/0، 39/0، 61/0 ، 18/6(میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر) و 92/20(میکرو‌گرم بر میلی‌لیتر) می‌تواند در افزایش رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاه درمنه‌خزری موثر واقع‌ شود. استفاده از هیومیک‌اسید با غلظت 300 میلی‌گرم بر لیتر و شوری (خصوصاً در غلظت 4 گرم بر لیتر) به ترتیب با میانگین 39/2 (میلی‌گرم گالیک اسید در 100 گرم) و 115/0 (میلی‌گرم کوئرستین در 100 گرم) در افزایش میزان فنل و فلاونوئید تاثیر گذار بود. بیش‌ترین زیست توده‌ی اندام‌هوایی نیز در تیمار 150 میلی‌گرم بر لیتر هیومیک‌اسید و عدم کاربرد شوری با میانگین5/15درصد‌ ‌مشاهده گردید. بنابراین در گیاه درمنه‌خزری هیومیک‌اسید تا حدودی می‌تواند اثرات تخریبی شوری را جبران کند، در واقع استفاده از تنش‌های غیر‌زیستی (‌تنش ‌شوری) ، کاربرد کود‌های آلی (هیومیک‌اسید) و کاربرد تلفیقی آن‌ها بر اساس غلظت مورد استفاده قادر به بهبود برخی خصوصیات مورفولوژی و بیوشیمایی در گیاه درمنه خزری بسته به هدف مورد نظر، می‌باشد. Manuscript profile