Journal of Water and Soil Resources Conservation
,
Issue5,Year,
Winter
2017
تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان More
تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری، با بافت خاک لومی، با استفاده از مدل فیزیکی و روابط تشابه ابعادی، در محدوده دبی های 40 تا 100 لیتر در ثانیه اندازه گیری شد. بدین منظور از معادلات تجربی موریتز، اینگهام، هندوستان، مولس ورس و ینی دومیا، آفنگندن و دیویس-ویلسون برای تخمین نشت و نفوذ استفاده شد. نتایج نشان داد پیش از اصلاح ضرایب معادلات، نتایج روش اینگهام بیشترین مقدار R2 (917/0) را با مقادیر اندازه گیری شده دارد. در این روش، متغیرهای مستقل، عمق آب، طول کانال و محیط خیس شده می باشند. ولی پس از واسنجی معادلات تجربی برای کانال مورد نظر و اصلاح ضرایب آنها نیز روش موریتز و اینگهام، با بیشترین مقدار R2 (> 90/0) و کمترین مقدار RMSE (< 2/3 لیتر) به عنوان روابط برتر تخمین نشت در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شدند. تمامی معادلات نشت، در ابتدا کم برآورد نشان دادند که اصلاح ضرایب، منجر به رفع این مشکل گردید. استفاده از تشابه ابعادی و انتقال شرایط کانال به آزمایشگاه سبب کاهش هزینه و صرفه جویی در وقت شد که با حصول نتایج قابل قبول و قابل مقایسه با مطالعات پیشین، می توان به کارگیری این روش را در شرایط کنتر ل شده ی آزمایشگاه برای مناطق مشابه نیز پیشنهاد نمود.
Manuscript profile
Journal of Water and Soil Resources Conservation
,
Issue4,Year,
Winter
2016
تجزیه و تحلیل عدم قطعیت پارامترهای مدلهای هیدرولوژیکی و تشخص ویژگیهای آماری آنها بر اساس روابط موجود بین پارامترها و ورودیهای مدل، از مهمترین موارد مدلسازی هیدرولوژیکی محسوب میشود. در این پژوهش واسنجی و تحلیل عدم قطعیت این مدل DWB در حوزههای رودخانههای اندرآب و More
تجزیه و تحلیل عدم قطعیت پارامترهای مدلهای هیدرولوژیکی و تشخص ویژگیهای آماری آنها بر اساس روابط موجود بین پارامترها و ورودیهای مدل، از مهمترین موارد مدلسازی هیدرولوژیکی محسوب میشود. در این پژوهش واسنجی و تحلیل عدم قطعیت این مدل DWB در حوزههای رودخانههای اندرآب و فاروب رمان از سرشاخههای رودخانه کالشور (حوزه آبخیز نیشابور) به ترتیب در محل ایستگاههای آب سنجی زرنده و عیشآباد، با استفاده از روش عمومی عدم قطعیت تشابهات ( GLUE) مورد توجه قرار گرفت. نتایج نشان داد که از منظر قابلیت شناسایی، از بین چهار پارامتر این مدل، پارامتر اثر بخشی نگهداشت (ω_1) و ظرفیت ذخیره رطوبتی حوزه ( [s_max [mm) در روند واسنجی، از قابلیت شناسایی کمتر برخوردار بوده (نمیتوان دامنه بهینه مشخص برای آنها یافت) و در عدم قطعیت رواناب شبیهسازی شده به وسیله این مدل، نقش بیشتری دارند. در این راستا، پارامتر اثر بخشی تبخیر و تعرق (ω_2) و جریان تدریجی (d)، رفتار مقاومی در خصوص بروز خطا در رواناب مشاهداتی از خود نشان میدهد و به اصطلاح پایستار هستند. بررسی عدم قطعیت رواناب شبیهسازی شده نشان داد که در حالت کلی روش GLUE به خوبی توانسته است که میزان رواناب خروجی از حوزههای آبخیز مورد مطالعه را واسنجی کند، بطوریکه اغلب دادههای رواناب ثبت شده (بیش از 55 درصد) در محدوده اطمینان 95 درصد قرار گرفتند.
Manuscript profile
Water Resources Engineering
,
Issue2,Year,
Winter
2018
امروزه تامین نیازهای آبی برای مصارف مختلف در بسیاری از نقاط دنیا و بویژه ایران از اساسی ترین چالش های پیش روی برنامه-ریزان است. بر این اساس تامین آب از نقاط مختلف و اجرای گزینه های گوناگون، از راهکارهای جاری جهت رفع این چالش در کنار مدیریت غیر سازه ای بوده و میزان زیادی More
امروزه تامین نیازهای آبی برای مصارف مختلف در بسیاری از نقاط دنیا و بویژه ایران از اساسی ترین چالش های پیش روی برنامه-ریزان است. بر این اساس تامین آب از نقاط مختلف و اجرای گزینه های گوناگون، از راهکارهای جاری جهت رفع این چالش در کنار مدیریت غیر سازه ای بوده و میزان زیادی از اعتبارات و بودجه های ملی را به خود اختصاص داده است. در این مقاله به صورت موردی به چالش ها و فرصت های طرح های تامین آب مشهد پرداخته شده است و همچنین روش منسجمی جهت ارزیابی ریسک ارائه شده است. به همین منظور در بخش اول مقاله، بر اساس روش بارش افکار، عوامل مخاطره آمیز در گزینه های تامین آب مشهد بررسی و متوسط ریسک هر کدام از گزینه ها محاسبه شده است. سپس در بخش دوم بر اساس دامنه امکان بروز مخاطرات ریسک تمام گزینه ها محاسبه شده است. نتایج نشان داد، گرچه کمترین مقدار متوسط ریسک مربوط به گزینه انتقال آب از هزار مسجد می باشد؛ اما از دیدِ کارشناسان گزینه انتقال پساب از غرب مشهد است دامنه امکان بروز ریسک کمتری را نسبت به سایر گزینه ها دارا است. در واقع این نتایج نشان می دهد، استفاده از دامنه امکان ریسک برای اولویتبندی گزینه ها (اتخاذ تصمیمات مدیریتی) می تواند بسیار مفید واقع شود. همچنین در انتهای مقاله گزینه های مختلف بر اساس پارامتر قیمت تمام شده پروژه، حجم انتقال آب هر پروژه، ریسک و ضریب بازچرخانی آب مجددا اولویت بندی شده اند.
Manuscript profile
Water Resources Engineering
,
Issue2,Year,
Autumn
2021
هدف: طبیعت پیچیده محیط های متخلخل، هرگونه پیش بینی خصوصیات هیدرولیکی مرتبط را نیز پیچیده می سازد. برای نشان دادن کاستیهای مدلها در پیشبینی هدایت هیدرولیکی، مفهوم اعوجاج معرفی شد. از آنجاییکه برای ضریب اعوجاج دادههای اندازهگیری شده وجود ندارد و اع More
هدف: طبیعت پیچیده محیط های متخلخل، هرگونه پیش بینی خصوصیات هیدرولیکی مرتبط را نیز پیچیده می سازد. برای نشان دادن کاستیهای مدلها در پیشبینی هدایت هیدرولیکی، مفهوم اعوجاج معرفی شد. از آنجاییکه برای ضریب اعوجاج دادههای اندازهگیری شده وجود ندارد و اعوجاج با هدایت هیدرولیکی ارتباط مستقیمی دارد، از اینرو در این مطالعه به توسعه یک معادله ریاضی کلی بهمنظور تعیین ضریب اعوجاج پرداخته شده است. روش: در این راستا یک کد بهینهسازی در محیط MATLAB R2014a با استفاده از الگوریتم جستجوی مونتکارلو با هدف حداقلسازی ریشه میانگین مربعات خطای لگاریتمی (RMSLD) میان مقادیر هدایت هیدرولیکی پیشبینی شده بر اساس مدلهای شپارد (1993) و ونگنختن (1980)، بهمنظور تعیین ضریب اعوجاج در ظرفیتهای مختلف رطوبتی، برای 69 نمونه خاک از بانک UNSODA در دامنهای از بافتهای متفاوت، توسعه داده شد. سپس با تکیه بر مفاهیم فرکتالی، یک معادله خطی تجربی برای تعیین اعوجاج هیدرولیکی بهعنوان تابعی از درجه اشباع مؤثر، بعد فرکتالی منفذی، تخلخل، عکس آستانه فشار ورود هوا و مقدار رطوبت حجمی خاک، در دامنه وسیعی از درجه اشباع، استخراج شد. یافتهها: طبق نتایج، مقادیر اعوجاج محاسبه شده، از مقادیر پیشنهادی شپارد در حدود 30% بیشتر است. بهمنظور ارزیابی معادله، از پارامترهای آماری ریشه میانگین مربعات خطای لگاریتمی (RMSLD) و معیار اطلاعاتی آکائیک (AICc) برای 17 نمونه خاک مختلف، استفاده شد. مطابق با پارامترهای آماری محاسبه شده، مقادیر اعوجاج تخمین زده شده بر اساس معادله پیشنهادی، نتایج معادله شپارد را بهطور معناداری بهبود داد. بهطور کلی نتایج نشان داد بهرغم اینکه معادله پیشنهادی دارای ساختار نسبتاً پیچیدهای است، اما از عملکرد قابل قبولی برخوردار است.
Manuscript profile
Water Resources Engineering
,
Issue5,Year,
Winter
1393
کمیت و کیفیت آب عاملهای بسیار مهمی در توزیع گونه های گیاهی در سطح زمین میباشند. توان آبی کشور بیانگر محدودیت شدید منابع آبی است. از طرف دیگر، افزایش تولید نیز عمدتاً در گرو توسعهی کشتزارهای آبیانه میباشد، در نتیجه، بایستی آب با کیفیت پایین را به عنوان یک More
کمیت و کیفیت آب عاملهای بسیار مهمی در توزیع گونه های گیاهی در سطح زمین میباشند. توان آبی کشور بیانگر محدودیت شدید منابع آبی است. از طرف دیگر، افزایش تولید نیز عمدتاً در گرو توسعهی کشتزارهای آبیانه میباشد، در نتیجه، بایستی آب با کیفیت پایین را به عنوان یک منبع آب آبیاری به شماره آورده و در برنامهی آیندهی توسعهی کشتزارهای آبیانه با اعمال روشهای مدیریتی صحیح جهت تداوم پایداری کشاورزی، و نیل به عملکرد معقول آن را، مورد توجه جدی قرار داد. این تحقیق در مزرعهای در فاصله 25 کیلومتری از مرکز شهر مشهد، در دو سال زراعی 91-1390 و 92-1392 اجرا گردید. طرح آزمایشی مورد نظر به صورت کرتهای دوبار خرده شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی بود که در آن چهار عامل مقدار شوری آب آبیاری (در چهار سطح 5/0، 5، 8 و 11 دسی زیمنس بر متر) به عنوان کرتهای اصلی، چهار سطح آبیاری به عنوان عامل فرعی (تامین 125، 100، 80 و 50 درصد نیاز آبی) و دو رقم کلزا (هایولا 401 و آرجی اس 003) به عنوان عامل فرعی فرعی بودند که در سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان دادند که در کلیهی سطوح تیمارهای مختلف، کارایی مصرف آب برای رقم هایولا بیشتر از رقم آرجی اس میباشد، که نشان میدهد که در شرایط محدودیت آب و شوری آب آبیاری با اعمال مدیریت در آبیاری ارقام کلزا، رقم هایولا، با توجه به WUE بیشتر از الویت بالاتری برای کشت در منطقهی مورد مطالعه برخوردار است. بطور کلی، افزایش شوری برای هر دو رقم کلزا باعث کاهش نسبی کارایی مصرف آب شده است. با افزایش میزان مصرف آب رقم هایولا تا حدود cm 40 مقدار WUE با شیب نسبتا تندی افزایش یافته و به میزان (mm-1. Kg.ha-1) 4/5 میرسد. با افزایش میزان آب مصرفی بیشتر از cm 40 نه تنها مقدار WUE افزایش نمییابد، بلکه با شیب ملایمتری شروع به کاهش می کند. جهت ثابت نگهداشتن عملکرد با افزایش شوری آب آبیاری، میبایست عمق آبیاری افزایش یابد، اما در این قسمت به این نتیجه رسیدیم که افزایش عمق آب آبیاری تا حدی باعث افزایش کارایی مصرف آب گردیده و از آن پس از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نخواهد بود. البته در شوریهای خیلی زیاد افزایش آبیاری باعث فزونی گرفتن جزئی در کارایی مصرف آب میشود. بنابراین، ملاحظه میگردد که می توان از آبهای زیر زمینی شور منطقه به نحوی مطلوب برای کشت استفاده مفید برده، و آب شور صرفه جویی شده را در مناطق دیگر به کار گرفت. البته جامعیت و فراگیری آن مختص شرایط مشابه اقلیمی منطقهی مورد مطالعه میباشد.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications