-
Article
1 - بررسی تأثیر مؤلفههای کاربردی مؤثر در طراحی پنجره کلاسهای دروس عملی با تاکید بر استفاده بهینه از بازتابش نور روز در تهرانHoviatshahr , Issue 4 , Year , Winter 2021کیفیت نور روز از مهمترین عوامل کیفی طراحی فضاهای آموزشی است که تأثیر بسیاری بر کارایی دانشآموزان دارد. هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر مؤلفههای کاربردی پنجره بر بهرهگیری مناسب از نور روز و کیفیت روشنایی در شرایط گوناگون میباشد. متغیرهای اصلی در این تحقیق؛ جهت، مساحت پنج Moreکیفیت نور روز از مهمترین عوامل کیفی طراحی فضاهای آموزشی است که تأثیر بسیاری بر کارایی دانشآموزان دارد. هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر مؤلفههای کاربردی پنجره بر بهرهگیری مناسب از نور روز و کیفیت روشنایی در شرایط گوناگون میباشد. متغیرهای اصلی در این تحقیق؛ جهت، مساحت پنجره و انعکاس مصالح هستند که بهعنوان عوامل مورد تحلیل در طرح خیرگی و کیفیت روشنایی مورد بررسی قرار گرفتهاند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر نوع تحقیق توصیفی - کمی میباشد. روش تحقیق تحلیلی - عددی بر مبنای مدلسازی رایانهای است. نمونه پایهای تحقیق یک کلاس متداول دروس عملی در تهران است، کیفیت روشنایی آن در جهات مختلف در اولین روز هر ماه بررسی شده و سپس تأثیر ابعاد پنجره کلاس توسط نرمافزار دیالوکس ارزیابی میگردد. نتایج تحقیق نشان میدهد رابطه دقیقى میان جهت استقرار پنجره، مساحت نور گذر و بافت مصالح وجود دارد که تأثیر عمدهای بر عمق نفوذ نور و ایجاد خیرگی و کیفیت روشنایی در کلاس میگذارد. Manuscript profile -
Article
2 - بررسی اقلیمی کاشان با رهیافت خانه همساز با اقلیمفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , Issue 1 , Year , Spring 1402مصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزی Moreمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزینی انرژی های تجدید پذیر گردد. محدوده مکانی پژوهش شهر کاشان و محدوده زمانی 2007 تا 2019 می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در انجام این تحقیق از منابع مکتوب و اطلاعات ماهواره ای و فایل اطلاعات Energy Plus Weather شهر کاشان استفاده گردیده است. ابتدا بر اساس بررسی اطلاعات اقلیمی آماری و محاسبه انرژی تابشی جدول مخلوط تهیه گردیده و بر اساس تحلیل اطلاعات جدول راهکارهای طراحی همسو با اقلیم ارایه گردیده است. این مطالعه از بابت تحلیل مولفه های اقلیمی برای کاشان و ارائه جدول کاربردی مخلوط و برخی راهکارها که ویژه کاشان است دارای نوآوری میباشد. نتایج این پژوهش در دو حوزه: تبیین مولفه های اقلیمی کاشان و مقایسه آن با گذشته، و راهکارهای عملی برای رسیدن به معماری همسو با اقلیم بیان شده است. Manuscript profile -
Article
3 - تبیین اجتماعپذیری و جذب مخاطب در فرآیند طراحی داخلی غرفههای نمایشگاهی با تحلیل مولفههای ادراک مکانSociological Researches , Issue 3 , Year , Autumn 2024فضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمانهای فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم میآورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود Moreفضای نمایشگاهی به عنوان بخشی از فضاهای عمومی، افراد را در درون سازمانهای فضایی گوناگون به صورت اختیاری و برای انجام فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و غیره گرد هم میآورند. چگونگی بهرهگیری از دانش معماری در تبیین ساختار کالبدی با هدف ایجاد تعاملات اجتماعی و نمود اجتماعپذیری از موارد مهم و مشترک در حوزه بین رشتهای جامعهشناختی، روانشناسی محیط و علوم رفتاری است که در ارتباط با برنامهریزی فضاست. این تحقیق بر آن است تا نقش معماری داخلی و ادراک فضای نمایشگاهی را بر نحوه اجتماعپذیری مورد تحلیل قرار دهد و در نهایت به ارایه الگویی بهینه دست یابد. نحوه ادراک فضاهای کالبدی به مثابه متغیری مستقل بر کیفیت اجتماعپذیری (جذب مخاطب) مؤثر واقع میشود. تحلیل محیط کالبدی غرفههای نمایشگاهی به عنوان واحد مطالعه در مفهوم مکانی جمعی– رفتاری، سامانهای جمعی– فضایی را تشکیل میدهد که عاملهای اصلی با روش کیفی و کمّی جهت تبیین نتایج، مورد مطالعه قرار گرفتهاند. بعد از غربال فاکتورهای اثرگذار تحلیل محتوای متون توسط پیمایشِ دلفی، ارزیابی کمّی با توجه به حرکت تعاملی کاربر در فضا توسط شبیهسازی و محاسبات با نرمافزار Mic Mac انجام گرفته و نتایج حاصله در Scenario Wizard برای سناریوی بهینه مورد سنجش قرار گرفته که موارد مهم با تأکید بر عوامل کالبدی و بصری، عوامل: شکل، ابعاد، رنگ، نور، حرکت، خوانایی و نفوذپذیری است: بیانگر شکلهای منتظم در فرم کلی غرفهها با تأکید بر نورپردازی مصنوعی، ابعاد در مقیاس داخلی با میانگین 60 تا 100 مترمربع، راهروهایی به صورت شطرنجی در حداقل عرض 8 متر با نور ملایم. Manuscript profile -
Article
4 - Evaluation of the correlation between the orientation and sides in Qajar houses of kashanCreative City Design , Issue 2 , Year , Spring 2022Climatically, the orientation of the courtyard effectively controls the receipt of renewable energy from wind and radiation. Thus, the type of activity on each side of the courtyard can be affected by the house's orientation. This study aimed to investigate the correlat MoreClimatically, the orientation of the courtyard effectively controls the receipt of renewable energy from wind and radiation. Thus, the type of activity on each side of the courtyard can be affected by the house's orientation. This study aimed to investigate the correlation between the orientation of the courtyard and the number and position of sides in K houses. The study area was the old fabric of Kashan, and its statistical population was Qajar houses in the area of Jalali fortification. The type of research is applied, and the research method is historical. In this study, 20 Qajar houses from the Kashan Cultural Heritage Organization were chosen, each with a distinct orientation, the number of sides, and elongation. Each research variable was investigated through field visits and written sources, and SPSS outputs based on Pearson correlation. This study is innovative in terms of subject matter. The results showed no significant correlation between gradual change of orientation and change in the number or position of sides or elongation, but there are relationships; all cases have a north and south side. In the southwest and southeast orientation, most cases had an east side. Manuscript profile -
Article
5 - Role of Environmental Simulation at the Early Stage of Design in Order to Achieve Outdoor Thermal Comfort: A Case Study of Ekbatan and Apadana Residential Complexes in Tehran, IranSpace Ontology International Journal , Issue 5 , Year , Autumn 2018Outdoor environment and its requirement are one of the crucial issues of the designer especially in the residential complexes .early stage simulation is a method which is considered in many studies and projects to demonstrate and predict the environmental performance of MoreOutdoor environment and its requirement are one of the crucial issues of the designer especially in the residential complexes .early stage simulation is a method which is considered in many studies and projects to demonstrate and predict the environmental performance of the buildings. Therefore in this study to assess the importance of the early-stage environmental consideration through simulation method using both simulation tools and experimental measurement of the environmental parameters. Thus Envi-met 4 is used for simulation purposes and data logger (Lutron LM-8000) is used for frequent measurements. In order to show the accuracy of the simulated Tmrt, the measured data are put into the formula of the Tmrt and all of the calculations are done via Grasshopper parametric tool. Ekbatan residential complex is more prone to have a comfortable environment in comparison with the Apadana residential complex but the best happens in the simulated residential complex. The finding of this study demonstrates that if at the earlystage of the design process, the environmental parameter takesinto consideration,the final real output will be more satisfactory in terms of outdoor thermal comfort. Manuscript profile -
Article
6 - Formal-comparative Analysis of the Spatial organization of Student residence Halls Based on their Spatial Threshold Patterns (Case study: Girls Residence Hall Complex in Imam Khomeini International University of Qazvin)Space Ontology International Journal , Issue 4 , Year , Summer 2019Functional quality of the student residence halls has a great deal of importance due to their collective nature and the fact that they are considered as housing units, identifying and defining the role of intermediary spaces on the spatial organization and and spatial c MoreFunctional quality of the student residence halls has a great deal of importance due to their collective nature and the fact that they are considered as housing units, identifying and defining the role of intermediary spaces on the spatial organization and and spatial consociation of student residence halls which is a compound system of masses and spatial borderlines can bring order to its system. This structure is defined through a hierarchy of transition spaces, between numerous external and internal factors and the interaction between the arenas and explains the thresholds in multiple orders, in the macro, meso and micro scales. With an emphasis on the factors of spatial threshold in the student residence halls, the following study aims to refer to the impact of their presence on defining the subjective and physical borderlines in order to define local territories. In order to do so and in order to evaluate this concept with a qualitative method, after explaining the concepts of spatial threshold, at first it analyses the impactful physical factors on the spatial system of student residence halls and then there will be an analysis on two instances of residence halls in the residential complex of Imam Khomeini International University which includes linear arrangement and the other which possess courtyards using the opposition of space syntax and architectural concepts in some of the factors of spatial systems. Another tools of the research is field research and researching the environment, interviews and objective observations. Results of the study indicates an emphasis on the position of intermediary thresholds, especially the role of central courtyard on increasing the efficiency of student residence halls in respect to the prevalent linear instances Manuscript profile -
Article
7 - Development of rejuvenation process in Iranian industrial heritage based on Grounded theorySpace Ontology International Journal , Issue 5 , Year , Autumn 2022Today, one of the most important issues related to the industrial heritage in Iran is the rejuvenation and reuse of such assets. The industrial buildings dating from the Pahlavi era (1925-1978) have the adaptive capacity to create modern spaces. The present study seeks MoreToday, one of the most important issues related to the industrial heritage in Iran is the rejuvenation and reuse of such assets. The industrial buildings dating from the Pahlavi era (1925-1978) have the adaptive capacity to create modern spaces. The present study seeks to answer this question: “How is the developmental approach formed with regard to industrial heritage?” Therefore, some indicators were extracted using Grounded Theory that include four effective criteria for the revitalization of industrial heritage; so they are : the effect of hidden values on the improvement of industrial heritage, capacity to adapt to new conditions, a consistent relationship between old and new structures, and development of a new combination. The study explained a theory called "Crystallization of Industrial Heritage" by analyzing the above-mentioned indicators. As myths can be crystallized in contemporary literature, it is thus possible for the industrial heritage to be crystallized in each period. Research findings show that this approach can be generalized to the revitalization of industrial heritage. In this regard, the study focused on how the industrial heritage is crystallized and the adaptation of this theory in the development of three Iranian projects. This process in the development of the Qasr cultural complex shows that this complex succeeded in inspiring crystallization once again in the modern era by creating a significant relationship between the past and present. This creativity, which is the result of combining historical aspects and modern structures for redesigning the building, transformed different old and new components into a single entity at the present era. Consequently, this not only reflects its historical identity but also represents its former values in the contemporary era. However, definition of a spatial organization consistent with the old body in two other cases has allowed for the presence of this legacy in the modern era. Manuscript profile -
Article
8 - Daylight performance of toplighting: An overviewSpace Ontology International Journal , Issue 5 , Year , Autumn 2021Novel and advanced daylighting strategies and systems can noticeably decrease artificial lighting consumption and considerably improve light quality in the interior environments. In modern architecture, employment of rooflights is prevalent since they transmit daylight MoreNovel and advanced daylighting strategies and systems can noticeably decrease artificial lighting consumption and considerably improve light quality in the interior environments. In modern architecture, employment of rooflights is prevalent since they transmit daylight into deep plans or spaces lacking facade. Although, the use of this system is more common in temperate and cold climates, because of its severe thermal effects, it can be used in all the climates by innovative design strategies. Proper design of rooflights can significantly reduce energy use of lighting, heating, and cooling. Accordingly, the present study was designed to present an overview of toplighting field surveys conducted between 1984 and 2021. In this review study, analytical methods, efficient design parameters, and their effects on daylight and energy performance of the rooflights were investigated. These parameters include rooflight and indoor environmental conditions. Reviewed studies have utilized various methods such as analytical formulae, computer simulation, and experimental designs to investigate performance of the rooflight. The key point is finding or designing a proper state of toplighting in order to increase energy efficiency of the building while improving visual comfort. Also, studying effective rooflight design parameters presents practical guidelines for future studies. Manuscript profile -
Article
9 - Cooling Effect of Shaded Open Spaces on Long-term Outdoor Comfort by Evaluation of UTCI Index in two Universities of Tehran.Space Ontology International Journal , Issue 2 , Year , Spring 2017Environmental matters are more complicated. Sustainability of environment requires an integrated approach to decisions making, planning, and management. Therefore, there is a need for a professional and systematic environmental management approach to reducing the consum MoreEnvironmental matters are more complicated. Sustainability of environment requires an integrated approach to decisions making, planning, and management. Therefore, there is a need for a professional and systematic environmental management approach to reducing the consumption of resources. This approach is generally lacking in most universities, and therefore achievement of sustainability becomes much more difficult. This paper focuses on the comparative study of the effects of the sky view factor (SVF) on mean radiant temperature (Tmrt) and the thermal indices derived from these parameters in two different universities in Tehran: IUST and University of Amir-Kabir. The outdoor thermal conditions of these campuses because of different levels of greenery in spring and summer create different conditions in terms of thermal comfort or thermal stress. In this paper, environmental data by the experimental approach(field measurment) and they were analyzed by statical manner. The authors calculated UTCI by the UTCI calculator as thermal stress in the spring and summer of 2015. Subsequently, by decreasing the sky view factor by a value of 0.4 (increasing the shaded spaces), the mean radiant temperature will decrease by 3.04°C. These changes of Tmrt effect on the reduction of UTCI values. Comparison of UTCI index in two campuses illustrate that on average, there is a 1.28°C difference on the UTCI index and in September the IUST campus is 2.72°C cooler on the UTCI scale. The results of this study give correct guidelines to designers to create much more shaded open spaces to reach sustainable environment in universities. Manuscript profile -
Article
10 - A Trivalent Approach to the Quality of the “Khoshk” River Landscape in ShirazSpace Ontology International Journal , Issue 2 , Year , Winter 2015By considering certain factors like those mentioned by Ian Thompson (2005) in his definition of landscape, i.e. ecology, community and delight, in designing landscapes, one can find the vocation more applicable and useful. City rivers can play a very important role with MoreBy considering certain factors like those mentioned by Ian Thompson (2005) in his definition of landscape, i.e. ecology, community and delight, in designing landscapes, one can find the vocation more applicable and useful. City rivers can play a very important role with regard to such values. In fact, the presence of nature and wildlife could not only be the lifeline of a city, but also a factor for community activities. Environmental quality improvement case study (aesthetically) among today’s building constructions is the result of approaching landscape from such a perspective. In the present paper, a river in Shiraz called the ‘Khoshk River’–the river that keeps people safe during the rainy seasons by providing a passage for the excess water–is studied based on the factors of designing landscapes. In this regard, the ecological effect of the river as a natural corridor in a warm and dry climate is obvious; however, the two other effects of community and delight are ignored in relation to the landscape of this natural axis. Thus, apart from considering its ecological role, bringing the spirit of society and delight back into the seasonal lifeline is one of the purposes of this study. The river was a recreation area for the people in the past. However, it is now surrounded by different residential, commercial, and administrative buildings, and the society factor (with minimum attention to its ecological and landscape values) is active outside this natural axis. In attention towards the river’s landscape, using the river to resolve traffic problems (building overpasses and underpasses), and a subway nearby, have created an undesirable image of this natural phenomenon. Manuscript profile -
Article
11 - بررسی جایگاه تئوریهای معماری منظر جهان در پروژههای حرفهای معماری منظر ایران, Issue 4 , Year , Winter 2020پژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزههای منظر، سعی در تحلیل، اولویتبندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژههای حرفهای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دستهبندی نظریههای موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- Moreپژوهش حاضر با مطالعه عمیق نظریات و رویکردها پیرامون حوزههای منظر، سعی در تحلیل، اولویتبندی و ارزیابی و نیز بررسی جایگاه آن در پروژههای حرفهای معماری منظر معاصر ایران دارد. در همین راستا با دستهبندی نظریههای موجود در شش رویکرد (مفهوم و معنا؛ زیبایی شناسی؛ اجتماعی- فرهنگی؛ طبیعت و اکولوژی؛ طراحی، فرم، عملکرد و برنامهریزی و فرآیند طراحی)، به تحلیل و ارزیابی آنها پرداخته خواهد شد. لازم به توضیح است که این مطالعه در دو بخش انجام میشود، بخش اول به روش کیفی نظریه زمینهای[1]، که با استفاده از کدگذاری مفاهیم به تحلیل نظریات میپردازد، صورت میگیرد. در بخش دوم با رویکردی تطبیقی، معیارهای استخراج شده از بخش اول، در معماری منظر معاصر ایران مورد تحلیل و ارزیابی قرار میگیرد. نتایج حاکی از آن است که در پروژههای حرفهای معماری منظر کشور، کاستیهایی در رابطه با شش مقوله فوق وجود دارد، به طوری که در مسائلی همچون اتصال منظر به معماری، ادراک منظر، انعطاف پذیری و برنامهدهی منظر، تلاش چندانی صورت نگرفته است، اما به مواردی از جمله الگوها، نمادها، سنت، نظم و هندسه به نحو مطلوبی پرداخته میشود. بنابراین با گام برداشتن در راستای جبران این کمبودها میتوان موجبات رشد و پیشرفت این رشته را در همه ابعاد، فراهم کرد. [1] Grounded Theory Manuscript profile -
Article
12 - مطلوبیتسنجی سیما و منظر شهری با رویکرد توسعهی گردشگری (مورد پژوهی: ورودیهای شهر اردبیل)Geographical Journal of Tourism Space , Issue 1 , Year , Autumn 2023سیما و منظر شهری به عنوان یکی از عوامل مهم در جذب گردشگر به شمار میرود. در این خصوص ورودیهای شهر از جمله عناصر مهم مناظر شهر میباشند و در واقع معرف و بازتابنده هویت شهر بوده و معمولاً یکی از معیارهای مؤثر در قضاوت تازه واردین در مورد کلیت شهر محسوب میشود. اما هماکن Moreسیما و منظر شهری به عنوان یکی از عوامل مهم در جذب گردشگر به شمار میرود. در این خصوص ورودیهای شهر از جمله عناصر مهم مناظر شهر میباشند و در واقع معرف و بازتابنده هویت شهر بوده و معمولاً یکی از معیارهای مؤثر در قضاوت تازه واردین در مورد کلیت شهر محسوب میشود. اما هماکنون شاهد شهرهایی هستیم که اثری از یک فضای ورودی، با خصوصیات مطلوبی که بایـد داشـته باشد، دیده نمیشود. شهر اردبیل از جمله شهرهای تاریخی دارای هویت و سابقه شهری برجسته به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری میباشد. اما علیرغم ویژگیهای ممتاز به لحاظ بار فرهنگی و تاریخی و موقعیت برجسته آن، ورودیهای این شهر از مسئلهدارترین فضاهای شهری میباشند که با نابهسامانیهای متعدد و متنوعی دست به گریبان هستند. بنابراین ﻫﺪف این پژوهش مطلوبیتسنجی سیما و منظر ورودیهای شهر اردبیل و اولویتبندی آنها جهت برنامه ریزی آتی انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر ماهیت کاربردی و از نظر روش توصیفی، تحلیلی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل 15 نفر کارشناسان و متخصصان حرفه برنامهریزی شهری در شهر اردبیل بوده است. به منظور اولویتبندی و مطلوبیتسنجی ورودیهای مورد مطالعه از 4 شاخص (کالبدی، عملکردی، زیبایی شناختی و بازنمایی هویت شهر) بهره برده شد. در این راستا ابتدا از مدل آنتروپی شانون جهت وزندهی به شاخصها استفاده شده و سپس در ادامه فرآیند کار ورودیهای شهر اردبیل به لحاظ شاخصهای مورد نظر با استفاده مدل PROMETHEE اولویتبندی گردیدند با کسب رتبههای ( 226/0، 011/0، 104/0-، 074/ 0-) رتبههای اول تا چهارم و ورودی تهران- اردبیل هم با کسب 059/0- در رتبه پنجم قرار دارند. لذا برنامهریزیهای ساماندهی محور متناسب با نقاط ضعف و قوت هر ورودی با رعایت اولویت مداخله ضروری مینماید. Manuscript profile -
Article
13 - بررسی اقلیمی کاشان با رهیافت خانه همساز با اقلیمفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , Issue 1 , Year , Spring 1402مصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزی Moreمصرف سوختهای فسیلی موجب مشکلات روز افزون محیط زیستی گردیده و جایگزینی آنها با انرژی های تجدید پذیر از ضرورت های امروز جهان است. هدف از این پژوهش شناخت و بررسی مولفههای اقلیم کاشان جهت ارائه راهکارهای طراحی خانه همسو با اقلیم است که موجب کاهش مصرف سوختهای فسیلی و جایگزینی انرژی های تجدید پذیر گردد. محدوده مکانی پژوهش شهر کاشان و محدوده زمانی 2007 تا 2019 می باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. در انجام این تحقیق از منابع مکتوب و اطلاعات ماهواره ای و فایل اطلاعات Energy Plus Weather شهر کاشان استفاده گردیده است. ابتدا بر اساس بررسی اطلاعات اقلیمی آماری و محاسبه انرژی تابشی جدول مخلوط تهیه گردیده و بر اساس تحلیل اطلاعات جدول راهکارهای طراحی همسو با اقلیم ارایه گردیده است. این مطالعه از بابت تحلیل مولفه های اقلیمی برای کاشان و ارائه جدول کاربردی مخلوط و برخی راهکارها که ویژه کاشان است دارای نوآوری میباشد. نتایج این پژوهش در دو حوزه: تبیین مولفه های اقلیمی کاشان و مقایسه آن با گذشته، و راهکارهای عملی برای رسیدن به معماری همسو با اقلیم بیان شده است. Manuscript profile -
Article
14 - بررسی خلوت قرارگاههای رفتاری در سکونتگاههای دانشجویی شهر قزوین براساس همساختی (رفتار- کالبد) (مطالعه موردی: سکونتگاههای دانشجویی لاله و نرگس دانشگاه آزاد اسلامی قزوین)Journal of Studies of Human Settlements Planning , Issue 2 , Year , Summer 2021مقدمه: قرارگاه رفتاری به عنوان محصول روانشناسی بوم شناختی بر نقش موقعیت فیزیکی در خلق رفتار انسان تاکید داشته و به تاثیر محیط فیزیکی بر مردمی که از آن بهره میبرند میپردازد. فضای سکونتگاه دانشجویی، به عنوان نوعی از زندگی سکونتی با تعریف شدن در عرصههای خصوصی تا عمومی، Moreمقدمه: قرارگاه رفتاری به عنوان محصول روانشناسی بوم شناختی بر نقش موقعیت فیزیکی در خلق رفتار انسان تاکید داشته و به تاثیر محیط فیزیکی بر مردمی که از آن بهره میبرند میپردازد. فضای سکونتگاه دانشجویی، به عنوان نوعی از زندگی سکونتی با تعریف شدن در عرصههای خصوصی تا عمومی، سلسله مراتبی از قرارگاههای رفتاری است که در پیوند با هم نظامهای فعالیت را به وجود میآورند. ارتباط زنجیرهای قرارگاههای رفتاری با یکدیگر و شناسایی خردمکانهای رفتاری در درون یک پهنه و تلاش در جهت ساماندهی آنها و ایجاد پیوستگی میان آنها در جهت کیفیت محیطی از منظر خلوت درخواستی ساکنان در این مقر رفتاری بسیار حائز اهمیت است و در صورت عدم وجود کیفیات لازم، الگوهای رفتاری دچار اختلال می شود.هدف: این پژوهش به تاثیر الگوهای نظام فضایی سکونتگاههای دانشجویی بر رفتار مصرفکننده در فضای سکونتگاه دانشجویی بر پایه قرارگاه رفتاری دانشجو توجه دارد.روش شناسی تحقیق: بر این اساس ابتدا مولفه های کالبدی- رفتاری موثر بر کیفیت خلوت محیط رفتاری و علت ورود مفاهیم قرارگاه رفتاری در بررسی این مولفهها در فضاهای سکونتگاه دانشجویی در سه عرصه کلان، میانی و خرد بیان میشود و در ادامه نحوه تشکیل مدل مفهومی براساس نظریه قرارگاه رفتاری بارکر تبیین میشود. در پژوهش حاضر ثبت رویدادها به شیوه میدانی در نمونههای مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفته و از طریق پرسشنامه و تحلیل محتوای دادههای کیفی ضمن شناسایی مقرهای رفتاری، وزن مولفههای موثر در سکونتگاهها شامل الگوهای جامع رفتار، ویژگیهای کالبدی و هم ساختهای رفتار- ظرف کالبدی استخراج شدهاند. به موازات شیوه فوق به صورت کمی از تئوری نحو فضا با نرم افزار Depthmap به بررسی نقش شاخصهای چیدمان فضایی بر قرارگاههای رفتاری مصرف کنندگان سکونتگاهها و بررسی خلوت آنان پرداخته شده است و در نهایت استدلال منطقی به جمع بندی دادههای حاصل از شیوه پیمایشی و نرم افزار چیدمان فضا میانجامد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: نمونههای مورد بررسی جهت اعتبارسنجی مدل مفهومی، سکونتگاههای دانشجویی در مجتمع سکونتگاهی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین می باشد.یافته ها و بحث: یافته ها نشان میدهد که میان میزان خلوت پذیری فضای سکونتگاه دانشجویی با همنشینی مناسب عاملهای کالبدی- فضایی و ادراکی-رفتاری جهت تحقق الگوهای رفتاری پایدار مصرف کنندگان آن رابطه معناداری برقرار است و این عوامل بر مطلوبیت قرارگاه رفتاری اثرگذار خواهند بود.نتیجه گیری: هر دو شیوه نحو فضا و پیمایشی بر برتری همساختی مؤلفههای کالبدی – رفتاری در سکونتگاههای متمرکز نسبت به خطی اشاره دارد. Manuscript profile -
Article
15 - واکاوی مولفههای تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارکهای حاشیه رودخانه اروند رودJournal of Studies of Human Settlements Planning , Issue 1 , Year , Summer 2025مقدمه در میان محیطهای طبیعی رودخانههای شهری، به عنوان فضاهای پنهان، فرصتهایی در جهت ایجاد حس تعلق و بهبود فضای شهری هستند که بیتوجه رها شدهاند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیلهای فراوانی که دارند؛ استفاده کامل و درخوری از آنها نمیشود Moreمقدمه در میان محیطهای طبیعی رودخانههای شهری، به عنوان فضاهای پنهان، فرصتهایی در جهت ایجاد حس تعلق و بهبود فضای شهری هستند که بیتوجه رها شدهاند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیلهای فراوانی که دارند؛ استفاده کامل و درخوری از آنها نمیشود. حاشیه اروندرود یکی از این محیط هاست که با وجود امکانات زیاد متاسفانه به دلیل شرایط جنگی و وضعیت اقتصادی دارای مشکلات زیادی است. لذا در این پژوهش نویسندگان با تاکید بر این فضای شهری، به دنبال راهکاری برای استفاده بهینه از این فضا هستند. هدف پژوهش هدف تحقیق، واکاوی مولفههای تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارکهای حاشیه رودخانه اورند رود ایران است. روش شناسی تحقیق پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی- کمی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانهای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آماره کای اسکوئر همراه با روش تحلیل محتوا انجام پذیرفته است.قلمروجغرافیایی پژوهشمحدوده مورد مطالعه این تحقیق، حاشیه رودخانه اروند است که با وسعت 37 هزار هکتار و جمعیتی برابر 382 هزارنفر در جنوب غرب استان خوزستان واقع شده و شامل بخشهایی از شهرستانهای آبادان و خرمشهر است که محدودههای شهری آبادان، خرمشهر و مینوشهر در آن قرار میگیرد. یافته ها و بحث یافته ها نشان می دهد که مولفههای کالبدی و زیستمحیطی این مناطق بیشترین تاثیر را بر حس تعلق مردم دارند. این نوع از تاثیرگذاری در محورهای1 و2 دارای بالاتری درصد است. ضمن آنکه محور دو به دلیل همجواری با رودخانه از دو جهت از دیدگاه افراد، مناسب ترین محور است. این در حالی است که محور 3 به دلیل تناسبات کوچک و عدم برخورداری از پوشش گیاهی متنوع و مناسب، کمترین تاثیر را بر حس تعلق شهروندان این محور دارد. به طور کلی بررسیها نشان داد که مولفههای زیست محیطی، اجتماعی، عملکردی و کالبدی در محور 1 بیشترین حس تعلق را ایجاد کردهاند. این در حالی است که همین مولفهها در دیگر محورهای مورد سنجش درصد پایینتری را در رابطه با ایجاد حس تعلق به خود اختصاص دادهاند.نتایج -نتایج این تحقیق نشان می دهد که از میان چهار عامل(کالبدی، عملکردی، اجتماعی و زیست محیطی)، ویژگیهای کالبدی عناصر این محدوده در نخستین درجه اهمیت به لحاظ بهبود حس تعلق به شهروندان و افراد گذری قرار دارند. سپس ارتباط کالبد این عناصر و عملکرد آنها است که بر حس تعلق شهروندان اثر گذاشته است. Manuscript profile -
Article
16 - تبیین و سنجش مولفههای ارتقا کیفیت فضای شهری در میادین جهان واقعی در مقایسه با جهان موازیCity architect , Upcoming Articlesانسان، کاربر اصلی فضای شهری شناخته میشود و میادین هرشهر چه درجهان واقعی وچه درجهان مجازی، بعنوان قلب تپنده آن شهر هستند که درآن مجموعهای از فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، سیاسی و غیره درآن صورت میگیرد، موثر برنوع و نحوه ادراک انسان از آن شهر، شناخته میش Moreانسان، کاربر اصلی فضای شهری شناخته میشود و میادین هرشهر چه درجهان واقعی وچه درجهان مجازی، بعنوان قلب تپنده آن شهر هستند که درآن مجموعهای از فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، سیاسی و غیره درآن صورت میگیرد، موثر برنوع و نحوه ادراک انسان از آن شهر، شناخته میشوند. این نوشتار باهدف تبیین مولفههای موثر در ارتقا کیفی فضاهای شهری و بدست آوردن اصلیترین این مولفهها دردو نمونه فضایشهری که سالها حیات خود را حفظ کردهاند ودر نهایت سنجش ان در جهانموازی دیسنترالند جهت شناخت میدانهای شهری در اینجهان نگاشته شده است. تحقیق حاضر بدنبال پاسخ بهمولفههای ارتقاکیفی حیات فضاهای بازشهریو طریقه طبقهبندی میدانها در جهانموازیبابهرهگیری از مطالعات اسنادی و کتابخانهای وهمچنین روش موردپژوهی بااستخراج مولفههای موثر برکیفیت فضای شهری مفاهیم و به تبع آن مقولات اصلی مستخرج درطیف وسیعی ازطریق مطالعات میدانی و پرسشنامه مورد سنجش قرارگرفت و نتایج ازطریق نرمافزارSPSS، آزمون فریدمن و روشAHPمورد بررسی قرار گرفت تا درنهایت میدانهای شهری درجهان موازی مورد طبقهبندی ازنظر کیفیت قرار بگیرند. نتایج نشان میدهد، مولفههای ارتقاکیفی فضاهای شهری در دودسته معیارهای کالبدی-فضایی و عملکردی طبقهبندی میگردد، که معیارهای کالبدی-فضایی به ابعاد و تناسبات، هارمونی و انتظام فضایی و مقیاس انسانی و معیار عملکردی به اختلاط کاربری، فعالیتهای مناسب و سرزندگی و زندگی اجتماعی طبقهبندی میشوند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میدان اصلی جهان دیسنترالند (میدانپیدایش)نمایشی مناسب از یک میدان ساختار دهنده میباشد که براساس مولفههای جهان واقع بصورتی بسیار مطلوب طراحی گشت است از نظر ساختارهای طراحی شباهتهای بسیاری درمیان میدان های جهان موازی و واقعی قرار دارد. Manuscript profile -
Article
17 - معماری ادراک و بهینهسازی معماری غرفههای نمایشگاهی (حال و آینده)Designing and Planning in Architecture and Urbanism , Issue 4 , Year , Summer 2024با توجه به نحوه تبیین و تحلیل ادراک معماری در کارکردهای متفاوت، فضاهای نمایشگاهی مکانی برای نمایش و ارائه محصولات، ایدهها، نوآوریها، اهداف سازمانی یا اشخاص برای مخاطبان برجسته و عام است. برنامهدهی معماری غرفهها جهت جذب و مکث مخاطبین در فضا از اهداف اولیه برای افزایش Moreبا توجه به نحوه تبیین و تحلیل ادراک معماری در کارکردهای متفاوت، فضاهای نمایشگاهی مکانی برای نمایش و ارائه محصولات، ایدهها، نوآوریها، اهداف سازمانی یا اشخاص برای مخاطبان برجسته و عام است. برنامهدهی معماری غرفهها جهت جذب و مکث مخاطبین در فضا از اهداف اولیه برای افزایش بازدیدکنندگانِ نمایشگاههاست. نظریه تحقیق مبتنی بر تبیین رابطه طراحی فضاهای نمایشگاهی با شاخصهای ادراک با توجه به اهمیت شناخت عناصر بصری فرم غرفه و رفتارهای حرکتی است که ارتباطی قوی با مخاطب دارند. بنابراین این سوال مطرح میشود: کدام شاخصهای شناختی فضا در طراحی غرفههای نمایشگاهی تأثیرگذارتر است؟ روش تحقیق حاضر کیفی- کمی است که در آن مطالعات کیفی به روش تحلیل محتوا از متون و دادههای کمی پس از غربالگری دلفی با روش شبیهسازي - محاسباتی از نظر ماهیت توسط نرمافزارهای MicMac"" و "Scenario Wizard" با نگاه به آینده انجام شده است. در مدل پیشنهادی با توجه به نتایج بهینه سناریو، اشکال مربع یا منتظم به عنوان مناسبترین اشکال در فرم کلی غرفهها با تأکید عمده بر نور مصنوعی در بخش بینایی است. ابعاد بهینه غرفهها نیز به طور متوسط 80 تا 100 مترمربع در همنشینی شبکههای دسترسی شطرنجی است که عرض راهروها نباید کمتر از 8 متر باشند. Manuscript profile