تنش شوری از عوامل محدود کننده رشد در تولیدات کشاورزی است. به منظور تعیین مؤثرترین صفات بر عملکرد سویا در سطوح مختلف تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه تکرار در سال زراعی 1395 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. تیمارها شامل چهار ژنوتیپ سویا (هیل، دیر، فورد و ویلیامز)، سه سطح گوگرد (شاهد، پنج و 10 گرم گوگرد پودری) و سه سطح شوری (شاهد، چهار و هشت دسی‌زیمنس بر متر) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ساده گوگرد، ژنوتیپ، شوری و برهمکنش گوگرد و شوری در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تمامی صفات مورد بررسی به جز نسبت سدیم بر پتاسیم وجود داشت. با انجام تجزیه رگرسیون گام‌به‌گام در تیمار شاهد صفت میزان گوگرد، در شوری چهار دسی‌زیمنس بر متر صفات درصد سدیم، وزن تر بخش هوایی و درصد پروتئین دانه و در شوری هشت دسی‌زیمنس بر متر صفت تعداد دانه در بوته وارد مدل شدند. در تجزیه علیت عملکرد دانه، بیشترین آثار مستقیم مثبت مربوط به میزان گوگرد در سطح شاهد، یون سدیم در سطح دوم شوری و تعداد دانه در بوته در سطح سوم شوری بود. نتایج این بررسی نشان داد که صفات میزان گوگرد، درصد سدیم، وزن تر بخش هوایی و درصد پروتئین از معیارهای مرتبط با عملکرد دانه می‌باشند که می‌توانند به عنوان معیار انتخاب غیرمستقیم در بهبود ژنتیکی عملکرد در برنامه‌های اصلاحی تنش شوری استفاده شوند. Manuscript profile

به‌منظور گزینش لاین‌های پرمحصول و سازگار گندم برای شرایط دیم، تعداد 165 لاین اینبرد گندم به همراه چهار رقم شاهد در قالب طرح لاتیس مربع (13 × 13) با دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 90 -1389 مورد مقایسه قرار گرفتند. صفات مورد ارزیابی عبارت بودند از تعداد پنجه مؤثر، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک، تعداد دانه در سنبله، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، بیوماس و شاخص برداشت. لاین‌ها از نظر کلیه صفات اختلاف معنی‌داری نشان دادند. تجزیه خوشه‌ای به روش Ward، 169 لاین را در سه گروه مجزا دسته‌بندی نمود. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و رسم بای‌پلات‌ها نیز همخوانی نسبتاً زیادی با گروه‌بندی حاصل از تجزیه خوشه‌ای داشت. با توجه به نتایج گروه‌بندی‌ها و درجه اهمیت صفات در مقاومت به خشکی و عملکرد دانه تحت شرایط تنش، لاین‌های گروه سوم که لاین‌های پابلند با ویژگی‌های عملکردی خیلی مطلوب بودند، به‌عنوان بهترین لاین‌ها در میان 169 لاین مورد ارزیابی معرفی شده و استفاده از آن‎ها در برنامه‌های اصلاحی آتی توصیه می‌گردد. Manuscript profile