هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی (کتاب‌های درسی و راهنمای‌های معلم) علوم اجتماعی دوره ابتدایی است. روش پژوهش ترکیبی (اکتشافی، تحلیل محتوا) است. جامعة آماری این پژوهش همة کتاب‌های درسی علوم اجتماعی، راهنماهای معلم علوم اجتماعی دوره ابتدایی و اسناد جهانی یونسکو است. حجم نمونه با جامعه برابر است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق فرم تحلیل محتوای محقق ساخته و اسناد جهانی یونسکو است؛ برای تأیید روایی صوری و محتوایی فرم تحلیل محتوای محقق ساخته از نظرات 20 نفر از کارشناسان (تعلیم و تربیت و کارشناسان سازمان یونسکو، اساتید محیط‌زیست، جامعه‌شناسی و اقتصاد) استفاده گردید و روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت، پایایی ابزار تحقیق توسط فرمول هولستی محاسبه گردید و 92/0 به دست آمد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تجزیه‌وتحلیل آنتروپی شانون استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی، در همه کتاب‌ها و راهنماهای علوم اجتماعی مورد تحلیل، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق شهروندی و محافظت از محیط طبیعی است و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مصرف پایدار و مصرف بیش از حد است. در این برنامه درسی به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار به‌صورت نامتعادل توجه شده است؛ در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی بسیاری از مؤلفه‌های بعد فرهنگی (نقد فرهنگی، بازسازی فرهنگ، حفظ فرهنگ، سیستم مذهبی و باورها) و بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و زیست‌محیطی فاقد فراوانی است Manuscript profile

پژوهش حاضر با هدف بررسی فرآیند آموزش اعمال جمع و تفریق در اهداف برنامه و محتوای کتب درسی ریاضی پایه‌ اول ابتدایی سه کشور ایران، ژاپن و آمریکا، صورت گرفت. جامعه آماری این تحقیق، اهداف برنامه و محتوای کتب درسی ریاضی پایه اول ابتدایی سه کشور فوق بود. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی تطبیقی صورت گرفت که برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مطالعه اسنادی و برای تحلیل داده‌ها، از روش تحلیل کیفی استفاده شد. نتایج این بررسی نشان داد که در برنامه‌ی درسی در آمریکا تمرکز بر روی افزایش توانایی حل مسأله است درحالی‌که برنامه درسی ایران، بیشتر بر روی مفهوم‌سازی مناسب این دو عمل و ایجاد درک درست" در دانش‌آموزان تمرکز دارد. برنامه درسی ژاپن هم بیشترین تأکید را بر کسب درک صحیح و کشف روش‌های جمع و تفریق توسط خود دانش‌آموزان دارد. در فرآیند آموزش این دو عمل کتاب درسی آمریکا، بیشترین تعداد روش آموزش را نسبت به کتاب‌های دیگر داراست. در شروع آموزش عمل جمع و تفریق، به جز کتاب جدید ایران (2011) در همه کتاب‌ها از جنبه ترکیبی جمع و جنبه کاهشی تفریق استفاده شده است. Manuscript profile

هدف این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های معلم اثربخش در مطالعات قبلی، ارائة مدلی جامع بر اساس آن و همچنین بررسی وجوه اشتراکی و افتراقی مدل به‌دست‌آمده با اسناد بالادستی نظام آموزش‌وپرورش ایران است. روش پژوهش کیفی و از نوع تحلیل اسنادی است که با استفاده از روش استنتاج مبتنی بر تحلیل مفاهیم و مفهوم‌پردازی مجدد شکل‌گرفته است. جامعة آماری پژوهش، شامل کلیه متون نظری و پژوهشی داخلی و خارجی در دسترس، مراجع مرتبط و اسناد بالادستی نظام آموزش‌وپرورش کشور جمهوری اسلامی ایران است و با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 40 سند که به‌صورت خاص به حوزة معلم اثربخش، بررسی ابعاد، ویژگی‌ها و مؤلفه‌های معلم اثربخش پرداخته بودند، انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها چک‌لیست بوده که روایی صوری، محتوایی آن مورد تائید 3 نفر از متخصصان دانشگاهی قرار گرفت و با روش آزمون مجدد، پایایی آن 91/ به دست آمد. عمده‌ترین یافته‌ها مبین شناسایی 6 بعد صلاحیت‌های حرفه‌ای (با 3 مؤلفه)، ویژگی‌های شخصیتی (با 9 مؤلفه)، مدیریت کلاس درس (با 5 مؤلفه)، مهارت‌های تدریس (با 10 مؤلفه)، نظارت و پایش (با 5 مؤلفه) و ارزشیابی (با 5 مؤلفه) است و بر این اساس، مدل معلم اثربخش طراحی گردید. در مقایسه مدل به‌دست‌آمده با اسناد بالادستی، 2 مؤلفه در بعد ویژگی‌های شخصیتی،2 مؤلفه در بعد مدیریت کلاس درس، 2 مؤلفه در بعد مهارت‌های تدریس، 3 مؤلفه در بعد ارزشیابی، 1 مؤلفه در بعد صلاحیت‌ها، 4 مؤلفه در بعد نظارت و پایش مشترک بوده، همچنین 5 مؤلفه مربوط به صلاحیت‌ها، ابعاد درس پژوهی با 2 مؤلفه و ساحت‌های تربیتی با 2 مؤلفه از جمله وجوه افتراقی بوده است. Manuscript profile

زمینه: با عنایت به اینکه رویکرداکتشافیبهعنوانیکىازروش‌هاىیادگیرىفعالمطرحاستاستفادهازاین رویکرد مىتواندبهعنوانیکروشتدریسمناسبدرآموزشعلومتجربىمورد توجهقرارگیرد. هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش علوم تجربی مبتنی بر رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر سنندج است. روش: روش تحقیق در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه می باشد،برای این منظور60نفر از بین دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر سنندج در سال تحصیلی91- 1390 به روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب و از نظر خلاقیت و انگیزه پیشرفت مورد آزمون قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایجحاصلازتجزیهوتحلیلاطلاعاتنشانداد رویکرداکتشافیبرخلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزانمؤثر است.همچنین در بررسی تأثیر رویکرد اکتشافی برمؤلفه‌های خلاقیت نتایج نشان داد که تفاوت میانگین نمرات سیالی، ابتکار و بسط دانش آموزان گروه آزمایش بیشتر از گروه گواه بوده است اما در مؤلفه‌ انعطاف پذیری تفاوت میانگین بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: تحلیلکوواریانس چند متغیره نشان داد رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. Manuscript profile

زمینه: مهم‌ترینمسألهدرآموزشکودکانخلاق، استفادهازمحتوایآموزشیمناسبوروش‌هایگوناگون، مسألهیابی، خلاقیتوتفکراست و کتاب‌های درسی از جمله علوم تجربی در زمینه ایجاد مهارت‌های خلاق نقش بسزایی دارند وبا تدوین محتوایی مناسب جهت پرورش خلاقیت و موقعیت‌های مبهم و مسأله انگیز می‌توانند در رشد و شکوفایی خلاقیت فراگیران تأثیر بسیار مثبتی داشته باشند. هدف: این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب‌های علوم تجربی دوره راهنمایی از دیدگاه الگوی آموزشی خلاقیت پلسک است. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 3 جلد کتاب‌های علوم تجربی دوره راهنمایی در سال تحصیلی 90- 1389 می‌باشد.حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش فرم تحلیل محتوا‌ی با توجه به الگوی آموزش خلاقیت پلسک می‌باشد. یافته‌ها: در بررسی کتاب‌های علوم تجربی دوره راهنمایی، ملاحظه می‌شود که از مجموع 1389 واحد در کل کتاب‌های علوم دوره راهنمایی 932 واحد غیر فعال و 457 واحد فعال وجود دارد که از 457 واحد فعال، 143 واحد با اصل اول (اصل توجه) و 314 واحد با اصل دوم (اصل گریز) در الگوی آموزش خلاقیت منطبق هستند و به اصل سوم به طور کلی توجه نشده است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به یافته‌های به دست آمده می‌توان بیان کرد که میزان درگیری با شاخص‌های الگوی خلاقیت پلسک در کتاب‌های علوم تجربی پایه‌های اول تا سوم دوره راهنمایی بسیار کم است و بر اصول خلاقیت پلسک منطبق نیستند و کمتر می‌توانند در ایجاد و پرورش خلاقیت در یاد گیرندگان مؤثر باشند. Manuscript profile

مقدمه و هدف: امروزه واژه تولید علم در ادبیات کشور جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. هدف از تحقیق حاضر شناسایی آسیب ها و تهدیدهای موثر برمدیریت علم دانشگاه بود. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی‌- پیمایشی و از نظر ماهیت داده‌ها "آمیخته" از نوع اکتشافی انجام شده است. در بخش کیفی از تعداد 17 نفر از اعضاء هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی از طریق نمونه گیری هدفمند و با استفاده از روش گلوله برفی تا مرز اشباع نظری مطالعه به عمل آمده و داده­ها  با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته جمع­آوری شد. برای روایی بخش کیفی از مثلث­‌سازی منابع داده‌­ها برای غلبه بر سوگیریهای ذاتی ناشی از به­‌کار­گرفتن یک منبع در مطالعات استفاده شد. برای تعیین پایایی، روش پایایی توافق میان دو کدگذار به­‌کارگرفته شد و تحلیل داده­ها با روش تحلیل محتوای استقرایی با استفاده از کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی انجام شد. در بخش کمی ابزار پژوهش پرسشنامه بودکه از تعداد 514 نفر از اساتید و اعضاء هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی با روش نمونه گیری خوشه‌ای مطالعه به عمل آمد. روایی پرسشنامه­ از طریق روایی محتوا (نظر اعضای مصاحبه شونده و صاحب نظران) و روایی سازه (با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی) انجام شد. بعد کمی با استفاده از نرم افزار Smart PLS و در قالب روش مدل­سازی معادلات ساختاری (تحلیل عاملی) انجام شده است. یافته ­ها: نتایج مطالعه کیفی نشان داد شاخص­های؛ سیاست­های ساختاری و مدیریتی، محیط آموزشی، محیط ارتباطی، محیط حقوقی و محیط فکری و انگیزشی جز ابعاد و نشانگرهای مربوط به بعد شناخت آسیب­ها و شاخص­های؛ شرایط زمینه­ای (محیط نزدیک) و شرایط مداخله گرها (محیط دور) جز ابعاد و نشانگرهای مربوط به بعد شناخت تهدیدها می باشند. بحث و نتیجه ­گیری: آسیب­ها و تهدیدهای داخلی تولید علم قابلیت تحلیل و پیش­بینی بیشتری نسبت به تهدیدات خارجی دارند و برای مدیریت علم ابتدا می بایست این آسیب­ها مورد توجه قرار گیرند. Manuscript profile