یکی از مسائل مهم امروز در میان اندیشمندان مسائل شهری،فضاهای عمومی در شهر است.تقریباً تمام تعاریف طراحی شهری حاکی از این است که طراحی شهری با عرصه عمومی و عناصر تشکیل دهنده آن سروکار دارد.فضاهای عمومی شهر دارای ابعاد اجتماعی مطلوبی می باشند.پژوهش حاضر‌در ابتدا به بیان تمایزات فضای عمومی‌و‌خصوصی شهر پرداخته و سپس جهت بررسی هدف این مقاله‌‌که‌شناسایی‌تأثیرگذارترین‌‌ابعاد‌اجتماعی فضاهای‌ عمومی از میان مفاهیمی نظیر مردم و فضا،‌ قلمرو‌گرایی، اعتماد، امنیت‌ و‌ایمنی ، نظارت‌غیر‌رسمی و شبکه اجتماعی بر میزان استفاده مردم از این گونه فضاها در تفرجگاه چمران شیراز (حد فاصل پل شهیدان شیخی تا نیایش)که با وجود عرصه های عمومی و کاربری های فراغتی نقش یک فضای عمومی پویا به خود گرفته،گام برداشته شده‌است. جهت گردآوری‌اطلاعات،از روش کتابخانه‌ای و میدانی بهره گرفته شده و 150‌نفر به عنوان حجم نمونه ازطریق فرمول‌کوکران انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده اندو نهایتاً‌داده های پرسشنامه‌ها با استفاده از نرم افزار spss و با روش رگرسیون لجستیک تحلیل شدند .یافته های حاصل از این مطالعه نشان می دهد که ابعاد اجتماعی قلمرو گرایی و شبکه‌اجتماعی نقش پر‌رنگ تری را بر میزان استفاده مردم از فضاهای عمومی شهری ایفا می کنند. Manuscript profile

Space and society are clearly interrelated in such a way that conceiving of the former without the latter as well as understanding society without its spatial components is impossible. Public urban spaces provide the grounds for citizens' social interactions and communication. More importantly, active presence of people in these areas promotes levels of social interaction, sense of cooperation and citizenship. The urban public spaces enjoy favorable social dimensions. The present study initially investigated the distinction between public and private spaces and then examined the effect of social dimensions of public spaces including concepts such as people and regions, territoriality, trust, security, informal monitoring and social network on the degrees of peoples’ use of such areas as Chamran promenade located in Shiraz. To collect the necessary data, the library and field methods were employed and 150 subjects were chosen and surveyed as the research statistical sample. Finally, the data were analyzed through logistic regression analysis using SPSS. The results indicated that social dimensions, i.e. territoriality and social networks play a key role in the degrees of peoples’ use of public urban areas Manuscript profile

تحول جوامع انسانی از حالت اولیه به مدرن در گرو پیچیدگی، تراکم روابط اجتماعی و ارتباط متقابل بوده، که اعتماد به گستردگی آن‌ها دامن زده است. بدون وجود اعتماد نمی‌توان شاهد نظم و ثبات اجتماعی، تعادل، همبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه بود. اعتماد از پیش شرط‌های اساسی برای توسعه همه جانبه‌ی هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. با بسط و گسترش اعتماد می‌توان به جای ارزش‌های منفی، ارز‌ش‌های اخلاقی مثبت را در جامعه پروراند. به زعم گیدنز هر چه افراد فاصله زمانی و مکانی بیش تری از هم داشته باشند، به اعتماد بیش تری نیاز خواهند داشت. تغییر از جامعه سنتی به مدرن سبب شده تا انسان امروزی اعتماد، شبکه اعتماد و شعاع اعتماد خود را به گونه‌ای دیگر تعریف و بازآفرینی کند. نظریه‌پردازانی چون جیکوبز نقش فضاهای شهری را در ایجاد ارتباط چهره به چهره حائز اهمیت می‌دانند. هدف مطالعه حاضر بررسی نقش فضای عمومی شهری در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی است. به این منظور پرسش نامه‌ای با بیش از 30 سوال طراحی گردید که با توجه به میزان جذب جمعیت پارک حاشیه چمران در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، 150 نمونه محاسبه گردید. برای تحلیل داده‌ها از نرم افزار spss استفاده شده است. با توجه به سؤالات مطرح شده در پرسش نامه و ادبیات نظری تحقیق شاخص‌سازی انجام گرفت. روش‌های تحلیلی مورد استفاده در این تحقیق ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی می‌باشد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری داشته‌اند. با استفاده از تحلیل عاملی مشخص شد که شعاع اعتماد و کیفیت کالبدی بیشترین تاثیر را در شکل‌گیری و افزایش اعتماد اجتماعی در فضاهای شهری دارند. نتایج نشان داد که بین دو عنصر فرم و محتوی، در شکل‌گیری اعتماد اجتماعی در فضای شهری، محتوی نقش غالب را به عهده دارد. Manuscript profile

ادراک هویت، درک کیفیت هاى فضاهاى شهرى و احساس تعلق به محیط، اغلب از طریق پیاده روى در محیط قابل‌دستیابی هستند. ازاین‌رو هویت‌پذیری، با ایجاد نقطه مشترکی بین گروه ها و نسل‌های مختلف سبب تشکیل هویت شهر و نتیجتاً ارتقاء هویت ساکنین می شود. بافت تاریخی در شهرها یکی از موارد مرتبط با هویت محسوب می شود که متناسب با شرایط انسانی و طبیعی خود نیازمند مداخله و اصلاح است، ازاین رو می توان پیاده محوری را به‌عنوان روندی مداخله ای در شهرها در راستای ارتقاء هویت مکان در نظر گرفت. لذا این تحقیق با مطالعات میدانی و با استفاده از روش توصیفی با استناد به متون و مصادیق موجود، تأثیر هویت شهری در گذرهای تاریخی با رویکرد پیاده محوری را در محدوده گذر کوچه اتابکان شیراز را به‌عنوان هدف خود قرار داده است و پرسشنامه ای تهیه گردید که توسط 148 نفر از شهروندان پاسخ داده شد. عدد آلفای کرونباخ آزمون پایایی برابر 9/92% به دست آمد و جهت تحلیل اطلاعات آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد که در بخش تحلیلی از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی ساده، تحلیل واریانس و تحلیل عاملی استفاده‌شده است. با توجه به داده های به‌دست‌آمده، ضریب همبستگی پیرسون 776/0 و سطح معناداری کوچک‌تر از 05/0، می‎توان گفت که بین معیارهای هویت شهری و گسترش پیاده محوری رابطه معنی‎دار وجود دارد و بر اساس تحلیل واریانس با سطح معنی داری 000/0 بین سه متغیر پیاده محوری، هویت شهری و بافت‎های تاریخی رابطه معنادار وجود دارد و درنتیجه با آزمون رگرسیون خطی ساده از بین معیارهای پیاده محوری، معیار شادی بخش بودن با 7/38 درصد بیشترین تأثیر، معیار راحتی با 2/8، معیار انعطاف پذیری با 1/3، معیار ارتباط با 6/2 درصد به ترتیب اهمیت تأثیرگذاری بر متغیر هویت شهری در بافت تاریخی می‎باشند و با استفاده از آزمون تحلیل عاملی با سطح معنی داری 000/0، بین سه متغیر هویت شهری، پیاده محوری و تمایل عابران اثر متقابل معنی‎دار وجود دارد و بر اساس تحلیل واریانس تمایل عابران تأثیر بیشتری نسبت به پیاده محوری بر روی گسترش پیاده محوری دارد. Manuscript profile

امروزه مبحث هویت و حیات‌اجتماعی از مسائل مهم زندگی‌شهری است. عوامل و عناصر مختلفی می‌توانند در زمینه هویت و مسائل اجتماعی شهروندان اثرگذار باشد که یکی از مهم‌ترین آن ها منظرشهری است. در واقع دو مقوله منظر‌شهری و هویت دارای تعاملات متقابلی هستند. هر دو مقوله به نوبه‌ای در دهه‌های گذشته در برنامه‌ها و اقدام‌های متخصصان و متولیان مسائل شهری در ایران مغفول بوده‌اند و کمتر به آن ها توجه شده است.منظرشهری به‌دلیل نقش آن در بروز رفتارهای‌اجتماعی در محیط دارای اهمیت ویژه‌ای است که با فراهم‌آوردن بستری جهت بروز تعاملات ‌اجتماعی شهروندان،تعامل با محیط و تعامل با سایرین،نتایج قابل‌ملاحظه‌ای از جمله هویت و احساس تعلق‌خاطر را به همراه دارد. از این رو مناظر‌شهری به عنوان بستر رخدادها و رفتار‌های اجتماعی توان‌های بالقوه‌ای هستند که فرای تأثیر کالبدی‌شان، تأثیر گسترده آن ها در بهبود و ارتقاء رفتار و تعاملات‌اجتماعی شهروندان، کیفیت‌محیط زندگی و ارتقاء هویت آنان را نمی‌توان نادیده گرفت.هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیرگذارترین مؤلفه‌های منظر‌شهری از میان مفاهیمی نظیر حس تعلق‌خاطر، خاطره‌انگیزی، جذابیت، زیبایی‌و‌خوانایی، امنیت ‌و ‌آرامش، دسترسی‌ و ‌ارتباط، فعالیت‌و‌کاربری برشکل‌گیری تعاملات ‌اجتماعی و ارتقاء هویت‌شهری درگذر امام‌زاده زنجیری می‌باشد.جهت گردآوری اطلاعات از روش میدانی و کتابخانه‌ای بهره گرفته شده و 370 نفر به‌عنوان حجم نمونه ازطریق فرمول‌کوکران انتخاب و مورد پرسشگری واقع شده‌اند. داده‌های پرسش نامه‌، با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روش رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند. یافته‌های مطالعه حاضر نشان می‌دهد که مؤلفه‌های دسترسی و ارتباط، فعالیت و کاربری تأثیرگذارترین مؤلفه‌های منظرشهری در شکل‌گیری تعاملات‌اجتماعی و ارتقاء هویت‌شهری در گذر امام‌زاده زنجیری بوده است. Manuscript profile

پارک ها و فضای سبز شهری از مهم ترین عوامل موثر در شکل دهی به پایداری اجتماعی و همبستگی فضاهای شهری می باشند. ولی عواملی مانند مشکلات زندگی شهری، ایمنی پارک و فضای سبز ، امنیت و متناسب نبودن امکانات مورد نیاز برای گروه های مختلف سنی و جنسی در این مکان ها از جمله عوامل کاهش تمایل شهروندان برای استفاده از این عرصه ها می باشد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی است که مبتنی بر کسب حقایق و تجزیه و تحلیل علل آن ها می باشد. حجم نمونه آماری با توجه به میزان جذب جمعیت پارک آزادی در شلوغ ترین روزهای سال، نمونه آماری متناسب که قابلیت تعمیم داشته باشد، 150 نمونه محاسبه گردیده و در راستای حذف اثر مقادیر بی پاسخ احتمالی تا 170 نفر افزایش پیدا کرد. در این پژوهش با توجه به بستر مناسب پارک آزادی در زمینه اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی آن ، متاسفانه کارکرد آن در زمینه اجتماعی و فرهنگی بسیار ضعیف می باشد و با توجه به جمع آوری اطلاعات از کاربران مراجعه کننده به پارک و تجزیه و تحلیل آن از طریق نرم افزار SPSS ، معضلات و مشکلات پارک آزادی در پایداری اجتماعی از دید کاربران به نتایجی دست پیدا کرد که در سه ویژگی ادراکی ، کالبدی و فضایی دسته بندی شد. این ویژگی ها شامل پیامدهای اجتماعی ، کنش متقابل اجتماعی ، برابری و تنوع اجتماعی و امنیت اجتماعی و عوامل کالبدی فضایی آن مربوط به نحوه مدیریت پارک ، روشنایی پارک ، امنیت در مسیر های عبوری ، جایگاه آب آشامیدنی ، تجهیزات زمین ، تجهیزات صوتی و استراحتگاه کاربران می باشد، که بر اساس آنها راهکارهای موثر در جهت اهداف پژوهش و ارتقاء نقش پارک های شهری در پایداری اجتماعی شهری ارائه گردیده است. Manuscript profile

       امنیت دارای دو عنصر اساسی تهدید و فرصت است و برقراری امنیت منوط به رهایی نسبی از تهدید و بهره گیری بهینه از فرصت هاست، از طرفی پدافند غیرعامل در راستای حفظ جان مردم، تضمین امنیت افراد، صیانت از تمامیت ارضی و حاکمیت ملی در همه مواقع در برابر هرگونه شرایط، موقعیت و هرگونه تجاوز برای دفاع از شهر در برابر هر نوع تهدیدی مطرح می‌گردد.  بر این مبنا در پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش امنیت شهری در پدافند غیرعامل در شهر شیراز، با استفاده از روش دلفی، پرسشنامه‏ای تهیه گردید که توسط 30 نفر از متخصصین پاسخ داده شد و جهت تحلیل اطلاعات آماری از نرم‌افزار spss استفاده و تحلیل آماری داده‏ها در 2 گروه توصیفی و تحلیلی انجام شد. با توجه به داده‏های به‌دست‌آمده، به ترتیب اولویت‌های متغیرها شامل: ایمنی و امنیت با 5/18%، ابعاد کالبدی و زیست‌محیطی با 4%، ابعاد فرهنگی و اجتماعی با 2% و بعد اقتصادی با 9/0% معیارهای تأثیرگذار بر ارتقاء پدافند غیرعامل در شهر شیراز می‏باشند. همچنین با سطح معنی‌داری 000/0 که بین شاخص‌های پدافند غیرعامل و امنیت شهری است نشان‌دهنده وجود رابطه معنی‌داری بین شاخص‌های امنیت و پدافند غیرعامل است. Manuscript profile