چکیده:موسیقی یکی از ویژگی ها و شاخصه های برجسته زبان و موسیقی کلام یکی از برجسته ترین تجلیات شعر، است. شعر، بدون داشتن جنبه های موسیقایی جلوه و زیبایی چندانی ندارد. یکی از مشخصه های اصلی شعر نیمایی، در مقایسـه بـا شـعر کلاسـیک، تحـول در انـواع موسیقی کلام و کاربرد انواع آن اسـت. در این مقاله که به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام شده است، به بررسی انواع موسیقی(بیرونی، کناری، درونی و معنوی) در مجموعه کوچ و کویر نصرت رحمانی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که رحمانی در این مجموعه از موسیقی درونی(انواع تکرار و جناس) برای ایجاد نوعی وحدت در محور هم‌نشینی و تاثیر کلام خود، استفاده کرده است. برای ایجاد تناسب، زیبایی و موزون بودن اشعار خود از موسیقی بیرونی و کناری استفاده کرده است. در این بخش رحمانی از حدود دوازده وزن عروضی استفاده کرده است. بیشتر چهارپاره های او در این مجموعه بدون ردیف هستند و تنها قافیه، موسیقی کناری را شکل داده است. همچنین برای افزودن غنای معنایی و تقویت موسیقی معنوی کلام خود از عناصر زیبایی سخن همچون(تشبیه، استعاره، تناسب، پارادوکس،حس آمیزی، نماد، مجاز و تضاد )استفاده کرده است. و بالاخره اینکه به کار گیری ترکیبات ناب و زیبا با رعایت تناسب و پیوند با موسیقی و تخیل، باعث شده است که هرچه بیشتر به هدف غایی شعر نزدیک تر شود. Manuscript profile

چکیده:زیبایی‌شناسی ادبی یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین شیوه‌‌های بررسی مفاهیم و مضامین نکات ادبی و تجلی زیبایی های موجود در زبان شعر است که بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سطوح آوایی و واژگانی از جمله حوزه هایی است که با توجه به نظریۀ هنجار گریزی می‌توان آنها را در حیطۀ زبان مورد بررسی قرارداد. بدین معنا که تحولاتی که در سطح آوایی زبان رخ می دهد در نهایت باعث تشخص سبکی آن درحوزۀ موسیقایی می‌شود. بررسی زیبایی شناسی واژگانی نیز در تمایز سبکی شعر شاعران ‌دارای نقشی تعیین کننده است. این مقاله که به شیوه ی توصیفی –تحلیلی انجام شده است به بررسی زیبایی شناسی آوایی و واژگانی در دو اثر برجسته ی اخوان ثالث،( از این اوستا - آخر شاهنامه )پرداخته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مهدی اخوان ثالث، عدول از قواعد زبان معیار را، به عنوان روشی برای آفرینش مضامین ناب شعری، و ایجاد تمایز سبکی در حوزه های ‌موسیقایی و زبانی برگزیده ‌است. اخوان در زیبایی شناسی آوایی از فرایند هایی همچون: ابدال، اشباح، تسکین، تشدید، حذف و اضافه به زیباترین شکل استفاده کرده است. زیبایی شناختی واژگانی اخوان نیز بیشتر در حیطه های ترکیب سازی و باستانگرایی در حوزه های (اسم – فعل –صفت و حرف ) انجام شده است. Manuscript profile

بررسی آثار نویسندگان و شاعران مطرح با تکیه بر نظریه های روان شناسانه یکی از شیوه های درخور توجّه برای آشنایی هر چه بهتر با اندیشه و شعر و شخصیّت آنها است. استفاده از نظریه های حوزۀ روان شناختی بویژه در سال های اخیر، از سوی محققان ادبی مورد توجّه قرار گرفته است. بر همین اساس در این پژوهش سعی شده است تااشعار یکی از چهره های نام آشنای عرصۀ شعر نو به نام فروغ فرخزاد، بر اساس تئوری انتخاب روانشناس معاصر، ویلیام گلاسر، مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. بر اساس این تئوری، پنج نیازاساسی هر انسان عبارتند از: نیاز به عشق، بقا، قدرت، تفریح و استقلال. آشکار است که ویژگی های شخصیّتی و نیز شرایط زندگانی هر یک از انسان ها از جمله شاعران در سوق دادن آنان برای تلاش بیشتر جهت برآوردن برخی از نیازها تأثیر گذار است . یافته های این تحقیق نشان می دهد: از بین همۀ نیازها، نیاز به عشق بیش از سایر نیازها در اشعار فروغ جلوه گر شده است؛ تا آنجا که فروغ فرخزاد قدرت و پیشرفت خود را در توجّه به عشق یافته، تفریح خود را با عشق خواسته، بقای خود را در گرو عشق و استقلالش را نیز از معشوق و عشق طلبیده است. در واقع این نکته که رفتار فروغ در سراسر زندگیش تحت تأثیر رمز و راز عشق بوده، غیر قابل انکار است. بعد از نیاز به عشق، نیاز به آزادی و استقلال بیش از سایر نیازها در اشعار فروغ به چشم می خورد. بعد از نیاز به آزادی، به ترتیب: نیاز به بقا، تفریح و پیشرفت یا قدرت؛ در شعر فروغ نمود دارد. Manuscript profile

عشق از مضامین پر تکرار و به عنوان محرک‌ترین عنصر حیات است که از دیرباز در خلق آثار رمانتیک و غنایی، اندیشه و زبان شاعران را مسحور کشش و لطف خود کرده است. در حوزه روانشناسی نیز نظریه‌های متعددی برای شناخت بیشتر عشق و تبیین آن ارائه شده است که از با نفوذترین آن نظریه مثلث عشق رابرت استرنبرگ است. او معتقد است، عشق کامل شامل سه مؤلفۀ "صمیمیت، شوریدگی و تعهد" می‌باشد و از فقدان هر مؤلفه انواع دیگری ازعشق شکل خواهد گرفت که کامل نبوده و نتیجۀ مطلوبی نخواهد داشت. پژوهش حاضر مطالعه‌ای نظری است و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، به روش توصیفی _تحلیلی انجام شده است و هدف اصلی آن تبیین عشق و انواع آن در اشعار سیمین بهبهانی و عالمتاج (ژاله) قائم مقامی بر مبنای نظریۀ مثلث عشق استرنبرگ است. یافته‌های پژوهش پیش رو حاکی از این است که سیمین بهبهانی و ژاله قائم مقامی تحت تأثیر عوامل مختلف، چون تجربۀ شخصی و مسائل اجتماعی عصر، به مضمون عشق و برخی از انواع آن در شعر خود پرداختند و نشان می‌دهد که طغیان در برابر برخی هنجارها و یا ناهنجاریهای اجتماعی سبب شده که دو شاعر مذکور به مضمون عشق در زنان سوق داده شوند؛ عدم آگاهی از ابعاد عشق کامل و انتخاب ناموثر موجب بروز گونه‌های عشق می‌شود که شواهد آن در اشعار ژاله و سیمین قابل مشاهده است و برخی از آنها با معضلات اجتماعی قابل مطابقت است. Manuscript profile

مثبت اندیشی یکی از الگوهای رفتاری سالم در جامعه است، با توجه به اینکه آینده هر شخصی تا حد بالایی به نگرش او بستگی دارد مثبت اندیشیدن می‌تواند مقدمات موفقیت و کامیابی را برای او فراهم آورد. البته لازم به ذکر است که تنها مثبت اندیشی لازمه کار نیست بلکه به این معنی می‌باشد که نگرش مثبت در زندگی می‌تواند انسان را به سمت کامیابی سوق دهد.مارتین سلیگمن که بنیانگذار روانشناسی مثبت نگر می باشد، هیجانات مثبت انسان را در سه مسیر آینده، گذشته و حال مورد مطالعه قرار می‌دهد. وقتی انسان عواطف، تجارب و هیجان‌های خود در زمان حال را در مقایسه با گذشته و آینده بازبینی می‌کند، ضمن احساس آرامش، امنیت، لذت و شادکامی در زمان حال، در مقایسه با گذشته باید احساس رضایت و خشنودی و نسبت به آینده احساس امید و خوش بینی به او دست بدهد. از سویی دیگر سلیگمن برای مثبت اندیشی ملاک‌ها و معیارهایی چون: خرد و دانش، کنجکاوی، عشق به یادگیری، قضاوت، روشنفکری، دلیری، پشتکار، عشق، مهربانی و سخاوت، عدالت و رهبری و ... را در نظر گرفته است که در مقاله حاضر سعی شده است به بررسی همه این فضیلت‌ها و قابلیت‌ها به همراه استخراج شواهد از هشت کتاب سهراب سپهری پرداخته شود. بدین ترتیب ابتدا به بیان هیجانات انسان در سه مسیر آینده، گذشته و حال و سپس به بیان ملاک و معیارهای خوش بینی از دیدگاه سلیگمن پرداخته شده است و در انتها با تجزیه و تحلیل هشت کتاب، آماری مربوط به این موارد ذکر خواهد شد. Manuscript profile

منظومه های عاشقانۀ ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی و خسرو و شیرین نظامی بی‌شک از برجسته ترین آثار منظوم غنایی به شمار می روند. ابعاد روابط عاشقانۀ میان شخصیت های داستان نیز، زمینۀ مناسبی را برای بررسی موضوع عشق و انواع آن با نظریه های روان شناسی فراهم می نماید. یکی از این مباحث، نظریۀ عشق جان لی می باشد. وی به بررسی سه سبک اصلی عشق اروس، لودوس، استورگ، سبک‌های ثانویه مانیا، آگاپه، پراگما و نیز مقایسۀ آن با رنگ‌های اصلی پرداخته است. هدف این پژوهش نیز با استفاده از نظریۀ عشق جان لی، بررسی عشق اروس در این دو منظومۀ عاشقانه می باشد. بنابراین مسألۀ اصلی پاسخ به این پرسش است که عشق در این داستان ها با کدام رنگ عشق در نظریۀ جان لی مطابقت دارد ومهم ترین مؤلفه های عشق اروس که عامل اصلی زیبایی و جذابیت در این داستان ها ست، کدام است؟ نتیجه این پژوهش نشان می دهد که با بررسی این موضوع به روش توصیفی – تحلیلی در هر دو داستان یک مؤلفۀ عشقی مهم (اروس) مربوط به رفتار شخصیت های داستان شناسایی شده است. این مؤلفه کنش ها و انگیزه های متعددی را شامل می شود که مطابق با نطریۀ جان لی به رنگ قرمز است. Manuscript profile

دربارۀ عشق و ماهیّت آن از دیدگاه علم روان‌شناسی بحثهای زیادی مطرح شده است. در چند دهۀ اخیر محقّقان کوشیده‌اند با توجّه به نظریه‌های مختلف، آثار ادبی را مورد بررسی قرار دهند. یکی از نظریّه‌های مطرح در این باره، نظریۀ عشق جان لی است. در این نظریه وی، انواع عشق را با رنگهای اصلی مقایسه کرده و سه سبک اصلی نیز برای عشق قایل شده است که عبارتند از: عشق به یک فرد آرمانی، عشق با مفهوم بازی و عشق به معنی دوستی. در بین سرایندگان آثار غنایی ادب فارسی، خواجوی کرمانی در منظومه‌های همای و همایون و گل و نوروز مانند دیگر شاعران غنایی، به موضوع عشق و روابط عاشق و معشوق پرداخته است. در این پژوهش سعی شده است که عشق در منظومه‌های خواجو با نظریۀ عشق جان لی مورد بررسی و انطباق قرار گیرد. مسألۀ اصلی این تحقیق، پاسخ به این پرسش است که مفاهیم و ویژگی‌های عشق در این دو منظومه مطابق با کدام نوع عشق در نظریۀ جان لی است؟ نتیجۀ این پژوهش نشان می‌دهد که عشق در این دو داستان عاشقانه با نظریۀ عشق جان لی به لحاظ ویژگی رمانتیک بودن و برخورداری از سبک پرشور، مطابقت دارد. Manuscript profile

وسعت اندیشه و درک صحیح آفرینندگان آثار ادبی نظیر نظامی از ویژگی‌های روحی و روانی انسان‌ها، سبب شده تا ابعاد مختلف روحی انسان‌ها، در شخصیت‌های داستانی آثار آن‌ها انعکاس یابد. در این پژوهش، شخصیت فتنه در هفت‌پیکر، بر اساس تکنیک شفقت‌ورزی به خود در حوزۀ روان‌شناسی مثبت‌گرا، به‌صورت توصیفی و تحلیلی بررسی شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که هدف نظامی از تغییر سرنوشت فتنه، به قصد تعلیم و نشان دادن آثار خودشفقت‌ورزی بر زندگی و سرنوشت انسان‌ها چه بوده است؟ نظامی چگونه فتنه، شخصیت‌ محوری را با استفاده از مؤلفه‌های شفقت‌ورزی به خود، از مرگ حتمی به دست سرهنگ خاص بهرام‌شاه نجات داده است؟ یافته‌ها نشان می‌دهد همۀ مؤلفه‌های خودشفقت‌ورزی، از سوی نظامی در رفتار و کنش‌های فتنه، کنیز بهرام گور در هفت‌پیکر، نمایان شده است. Manuscript profile

چکیده سایه یکی ازکهن الگوهای معروف کارل گوستاویونگ، روان شناس و دانشمند معروف سوییسی است؛ وی در نظریّۀ فرایند فردیّت کهن الگوهایی را معرّفی می‌کند که در درون همۀ انسان‌ها مشترک است. او معتقد است انسان با شناختن و درک این کهن الگوها در اعماق وجود خود، به تکامل و خوشبختی می‌رسد. از جملۀ این کهن الگوها، شادوshadow یا سایه است که یونگ آن را به عنوان بُعد تاریک وجود معرّفی می‌کند. سایه در واقع تمام صفات ناپسند و زشتی است که گاه دررفتار انسان ها خواسته یا ناخواسته دیده می‌شود. ما قصد داریم این کهن الگو را در رفتار شخصیّت اصلی داستان گنبد سوم از هفت پیکر نظامی بررسی کنیم و نشان دهیم که بشر که به پرهیزکاری شهرت یافته است چگونه در سفری روحانی با سایۀ خود آشنا می شود و پس از مرگ نمادین سایه، به فرایند فردیّت یا همان تکامل و خوشبختی نمادین دست می‌یابد. Manuscript profile

بررسی شخصیت سودابه با نظریۀ هیجان خواهی ماروین زاکرمن وجیهه ترکمانی باراندوزی* استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد چالوس، دانش گاه آزاد اسلامی، واحد چالوس، ایران. تاریخ دریافت: 2/1/1397 تاریخ پذیرش: 15/12/1397 چکیده شاهنامه حکیمفردوسی (411 - 329 ه.ق) با توجّه به برخورداری از ظرفیت های مناسب جهت بررسی با نظریه ها و دیدگاه های علمی معاصر، انعکاس دهنده خصوصیات روانی و اخلاقی انسان در هر عصری است که به طرزی ماهرانه به تصویر درآمده است. شخصیت سودابه در شاهنامه نیز به دلیل ساختار و درون مایۀ کنش گرایانه، این قابلیت را دارد که با نظریه های روان شناسانه نقد و تحلیل گردد و نتایج آن در کنترل و واکنش های مبتنی بر هیجان طلبی انسان امروزی مورد استفاده قرار گیرد. هیجان خواهی یکی ازنظریه های ماروین زاکرمن (1978)،از روان شناسانمعاصر است. این نظریهدربردارندۀ یکی از چند صفت بنیادی تعیین کنندۀ ماهیّت انسان است.در این مقاله، ویژگی های شخصیّتی سودابه با نظریۀ هیجان خواهی ماروین زاکرمن مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد هر چهار مؤلفۀ نظریۀ هیجان خواهی زاکرمن در کنش و رفتارهای نامتعارف سودابه از ماجراجویی، خودمحوری و خطرپذیری در نحوۀ انتخاب هم سر در هاماوران گرفته تا جست وجوی تجربۀ حسی تازه، اجتناب از یک نواختی و اقدام به رفتارهای بازداری شده در قصر شاه ایران، نمود دارد. * . torkamani.vajihe@gmail.com Manuscript profile

این تحقيق، خودشناسی شخصيت اصلی رمان «چراغ‌ها ‌را من خاموش میکنم» اثر زویا پیرزاد را مورد بررسی قرار داده است. هدف اصلی آن شناسایی منطقه پنهان شخصیت اصلی رمان از طریق مدل پنجره جوهری است. یکی از الگوهای بسیار جالب و مورد توجه در تصویر کردن رفتار انسانی، پنجرۀ جوهری است. این نام از ابتدای اسامی کوچک دو روان‌شناس «جوزف لوفت» و «هری اینگهام» که مدل را طراحی کرده‌اند گرفته شده است. این تحقيق همچنين نشان داد که ویژگیهای مرتبط با خودِ پنهان در شخصیت کلاریس چیست؟ روش مورد استفاده تحقيق، توصيفی- تحلیلی است. این تحليل، مفهوم خود واقعی را با پنجره جوهری تبیین میکند. نتایج نشان داد، در رمان چراغ‌ها ‌را من خاموش میکنم، کلاریس به‌عنوان شخصيت اصلی داستان، خود شناسی را انجام میدهد که با مسلط ترین منطقه خودِ پنهان در پنجره جوهری او که شامل پرداختن به حس درونی است، شناسایی میشود. با تحليل خود پنهان، مشخص شد که خود پنهان با محافظه کاری در بیان عشق، مبهم بودن و مکانيسم دفاعی سرکوب یا سرکوب مرتبط است.

Manuscript profile