هدف: تهیه چکیده ساختاریافته (ساختوار یا ساختاری) معرفی محتوای موضوعی مدرک را براساس طرح تعیین شده پیشنهاد می کند. این طرح جایگاه مقولات و مطالب مدرک را در چکیده نشان می دهد. چکیده ساختاریافته اولین بار در میان نشریات کتابداری ایران در فصلنامه کتابداری از سال 1386 در مقالات مورد استفاده قرار گرفت. روش: در این پژوهش ارزشیابی تغییر در نگارش چکیده های فصلنامه کتابداری بعد از دو سال با روش پیمایش مقایسه ای و ارزیابی ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. از مجلدهای 46 تا 48 فصلنامه کتابداری 24 جفت از چکیده های ساختاریافته و غیرساختاریافته از هر مقاله گردآوری و جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شد. جهت گردآوری اطلاعات از سه ابزار سیاهه وارسی، مقیاس خوانایی فلش و پرسشنامه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش در روش سیاهه کنترل نشان داد که از میان 25 معیار ارزیابی کیفیت در سه معیار ارائه اطلاعات اهداف، بیان ‌نوع طرح پژوهش و توالی اطلاعات؛ چکیده های ساختاریافته وضعیت بهتری داشتند. یافته های پژوهش در بررسی مقیاس خوانایی فلش، نشان داد که دو نوع چکیده از نظر خوانایی با هم تفاوتی معناداری ندارند،‌ میانگین نمره مقیاس فلش دو نوع چکیده فارسی با نتایج پژوهش های انگلیسی زبان مطابقت دارد. نتایج: نتایج یافته های نظرسنجی از خوانندگان از طریق پرسشنامه نشان داد که از نظر آنها چکیده ساختاریافته نسبت به چکید ه غیرساختاریافته در مؤلفه های ترجیحات خوانندگان در مقیاس تفاوت معنایی، سهولت بازیابی اطلاعات و میزان خوانایی چکیده ها مناسب تر ارزیابی شدند. Manuscript profile

هدف پژوهش: در مرحله اول، بررسی آماری موضوعات و شاخص های مطرح شده توسط سیاحان انگلیسی در سفرنامه هایشان و در مرحله دوم بررسی وضعیت شخصی سیاحان در هنگام ورود به ایران، از جمله سال تولد و وفات، زمان ورود، مسیر حرکت، وسایل سفر، آثار مکتوب آنها و ... می باشد. روش پژوهش: تحلیل محتوای موضوعی و کمی سفرنامه های ترجمه شده سیاحان انگلیسی درباره ایران است که در قالب سنجش فراوانی مقوله ها، با بیان عددی ارائه می شود. جامعه پژوهش: سفرنامه های سیاحان انگلیسی است که در طول قرون مختلف به ایران آمده اند و سفرنامه هایشان تا سال 1384 (سال انجام پژوهش) به فارسی ترجمه شده است. جامعه آماری پژوهش را 60 عنوان سفرنامه، از 64 سیاح انگلیسی، تشکیل داد که محتوای موضوعی آنها تحلیل و یافته ها در جداولی تنظیم شد. روش گردآوری اطلاعات: روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای (جستجوی سفرنامه ها در کتابخانه ها) و مطالعه دقیق سفرنامه ها، مستندسازی موضوعات در جداول موضوعی با استفاده از سرعنوان های موضوعی فارسی و مستندسازی اسامی سیاحان با استفاده از مستند مشاهیر ایران است. یافته های پژوهش: در بررسی حاضر مشخص شده که سیاحان به وضعیت جغرافیایی ایران از جمله وضعیت آب و هوایی، درجه حرارت مناطق مختلف، تاریخ شهرها و روستاها و موقعیت جغرافیایی آنها توجه بیشتری داشته اند و این موضوعات بیشترین بسامد را در سفرنامه های این سیاحان به خود اختصاص داده است. (2376 مورد در این باره ذکر شده است). موضوع اماکن خاص، در واقع اعلام مکان، 1016 مورد توسط سیاحان ذکر شده است. پس از آن موضوع کوه ها و دره ها، با 797 مورد در رتبه سوم است. با مطالعه اطلاعات شخصی این گروه سیاحان، مشخص می شود که بیشترین تعداد سیاحان انگلیسی در دوران حکومت قاجاریه (48 نفر)، در طول حکومت ناصرالدین شاه قاجار (16 نفر)، در طول قرن 20 (33 نفر)، و در طول سال های 1900 تا 1950 (26 نفر) به ایران آمده اند. با مطالعه مسیر سفر سیاحان به ایران، علاوه بر تعیین مسیر ورودی و خروجی آنان، مشخص شد که بیشترین شهری را که سیاحان بازدید کرده اند، تهران است و شهرهای اصفهان با 31 مرتبه و قزوین با 27 مرتبه، در جذب سیاحان، رتبه دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. Manuscript profile

هدف: پژوهش حاضر، عناصر فهرست نسخه های خطی فارسی دوره‌ی صفوی را مورد بررسی قرار داده است تا بر آن اساس به شناخت سبک و شیوه‌ی رایج، شاخصه‌های کتاب آرایی و ویژگی های کتابت آن دوره دست یابد. روش پژوهش: این پژوهش با روش تحلیل کتاب شناختی به شیوه‌ی استنادی (کتابخانه ای) و تأکید بر نوع خط نسخه های خطی این دوره انجام گرفته است. سیاهه‌ی وارسی 5 ناحیه‌ی توصیف قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن (عنوان و شرح پدیدآوران؛ مشخصات ظاهری؛ انواع خطوط؛ آرایش نسخه ها؛ یادداشت ها و برافزوده ها) است. جامعه‌ی پژوهش شامل 3561 نسخه‌ی شناخته شده است که از این تعداد نمونه ای شامل 351 نسخه‌ی تاریخ دار، با بررسی فهرست پنج کتابخانه‌ی کاخ موزه‌ی گلستان، مجلس شورای اسلامی، مرکزی دانشگاه تهران، موزه‌ی ملک و ملی که بیشترین آثار این دوره را در فهرست خود داشتند، به عنوان جامعه‌ی آماری نمونه بر اساس جدول کرسی، مورگان انتخاب شد. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش، بیانگر ارتباط انتخاب خطوط با گرایش موضوعی است که نخست به مضامین ادبی، سپس دینی و مذهبی، تاریخی، علوم طبیعی و ریاضی، اخلاقی و عرفانی این دوره توجه داشته اند. از دیگر ویژگی های این عصر توجه خاص در به کارگیری انواع تزیینات در صفحه‌ی عنوان، آغاز نسخه‌ها، استفاده از جدول های رنگین، تذهیب و سرلوح های ساده و مُزدوج، وجود انجامه و حواشی نسخه‌ها است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، فرضیه های پژوهش مبنی بر وجود ارتباط معنی دار بین نوع خط نسخه ها با موضوع آنها و سهم بیش از پنجاه درصدی (46/57%) توجه بهخوشنویسی در مقایسه با کتابت عادی در فرایند نسخه پردازی با آزمون های خی دو و Z0 تأیید شد. در انتها پیشنهادهایی برای استفاده در فهرست نویسی نسخه های خطی فارسی با توجه به ویژگی های خط و کتاب آرایی شرقی ارائه شد. Manuscript profile

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی میزان پوشش سرفصل دروس تخصصی دوره ی کارشناسی رشته ی علوم کتابداری و اطلاع رسانی در متون مورد بررسی متون تخصصی انگلیسی ویژه ی دانشجویان علوم کتابداری و اطلاع رسانی تألیف علیرضا رستمی گومه و حسین مختاری معمار و کاربرد واژه ها و اصطلاحات کتابداری و اطلاع رسانی در جملات انگلیسی تألیف حسین مختاری معمار انجام گرفته است. هدف اصلی پژوهش، تعیین میزان انطباق متون با سرفصلهای مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و ارائه پیشنهادات جهت ارتقاء سطح آموزشی متون انگلیسی رشته ی کتابداری است . روش: متون انگلیسی مذکور به روش پیمایشی بررسی گردید. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش سیاهه ی وارسی بود. نوع پژوهش، کاربردی است و نتایج آن قابل تعمیم به سایر موارد نمی باشد. روش پژوهش، تحلیل محتوا است که یکی از رایج ترین فنون تحلیل در پژوهش کیفی به حساب می آید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی استفاده شد و برای این منظور نرم افزار آماری SPSSمورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که متون توانسته اند 1/86 % از سرفصلهای دروس اجباری و 9/13% از سرفصلهای دروس اختیاری را پوشش دهند. بیشترین پوشش کتاب اوّل با فراوانی 288 بار ، برابر 3/17% به سرفصل کتابخانه و کتابداری مربوط است، در حالیکه کتاب دوّم با بیشترین فراوانی یعنی 251 بار، برابر 2/20% سرفصل مجموعه سازی1 را پوشش داده است که هر دو مورد از سرفصلهای دروس اجباری رشته ی کتابداری و اطلاع رسانی هستند. به استناد یافته ها، متون مورد بررسی، در سرفصلهای مواد و خدمات کتابخانه برای بزرگسالان نوسواد و مواد و خدمات برای کودکان و نوجوانان که هر دو از دروس اجباری رشته ی کتابداری هستند، فاقد پوشش می باشند. همچنین متون، در بحث علوم آماری پوششی ندارند. نتیجه گیری: براساس یافته ها، راهکارهایی جهت تدوین مطلوب تر متون انگلیسی رشته ی کتابداری پیشنهاد شده است، ازجمله استفاده بیشتر ازموضوعاتITوICTو پوشش بیشتر دروس اختیاری کتابداری، همچنین گنجاندن متون کتابداری به زبان اصلی به جای جملات انگلیسی در کتاب دوم مورد بررسی این پژوهش، در امر آموزش زبان تخصصی برای دانشجویان کتابداری و اطلاع رسانی کاملاً ضروری است.. Manuscript profile

در این پژوهش به بررسی میزان استناد مقالات همایشهای علمی به زبان فارسی در مجلات مورد پژوهش از سال 1375 تا 1385 پرداخته و با بررسی مجموع استنادهای مجله مجلات مورد پژوهش، ارائه شده طی سال‌های 1375 تا 1385 این نتیجه به دست آمد میزان استناد به مقالات همایشها در میان کل استنادها با 293 مورد 66/4% است.واستنادهایی که به مقالات همایشهای داخلی صورت گرفته است با 168 مورد (33/57)درصد و125 مورد ( 66/42) به مقالات همایشهای خارجی استنادشده است. میزان استناد به مقالات همایشهای داخلی در مقالات مجلات کتابداری بیشتر از استناد به مقالات همایشهای خارجی است. بیشترین میانگین استناد به مقالات همایشهای داخلی در هر مقاله تألیفی متعلق به فصلنامه اطلاع رسانی با 268/0 استناد و کمترین میانگین استناد 05/0 مربوط به فصلنامه اطلاع شناسی می‌باشد و بیشترین میانگین استناد به مقالات همایشهای خارجی در هر مقاله تألیفی فصلنامه کتاب با 186/0 استناد و کمترین میانگین استناد مربوط به فصلنامه اطلاع شناسی با 04/0 است. بیشترین استنادها به مقالات همایشهای داخلی در مجلات مورد بررسی در سالهای 1385و1383 و کمترین به سال 1377 اختصاص داشت. و با تعیین نیم عمر استناد در مجلات مورد بررسی مشخص شد که فصلنامه اطلاع رسانی با 4 سال و 8 ماه بالاترین نیم عمر استناد به مقالات همایشهای داخلی و فصلنامه پیام کتابخانه با نیم عمر 5 سال و 6 ماه بالاترین نیم عمر استناد به مقالات همایشهای خارجی را دارد. Manuscript profile