نزاع تاریخی جبهه حق و جبهه باطل، از آغازین حضور انسان شکل گرفته است. یک طرف دین الهی و سویه دیگر، جبهه باطل اعم از دستگاه شیطان تا صف بلند منافقین، کفار، مشرکان، نظام سلطه و غیره. هرچند ابزارها و روش های دشمن در ادوار تاریخی تغییر کرده اما هدف و محتوای آن هماره ثابت بوده است: برچیدن جبهه حق در هر قالب فردی و اجتماعی. نفوذ راهبردی از جمله مهم ترین تهدیدات نرم علیه حاکمیت جبهه حق و نظام دینی است. پژوهش حاضر – که به نگره روزآمدی و کارکردی سازی معارف دینی یاری می رساند - شناسایی عمده ترین روش های نفوذ راهبردی دشمن در نظام دینی از منظر آموزه های قرآنی – روایی است. پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی به روش کتابخانه ای و مبتنی بر تفسیر اجتهادی با گرایش تفسیر موضوعی است که تلاش می کند در کنار شناسایی شیوه ها، برای آن ها معاد ل یابی تطبیقی، تحلیل محتوا و مفهوم سازی نماید. پژوهش نشان می دهد دشمنان در فرآیند نفوذ راهبردی که عمدتاً بر پایه جنگ شناختی – ادراکی استوار است ابعاد بینشی، نگرشی، انگیزشی، منشی و کنشی نظام دینی را در سطوح مختلف ساختار، رهبری، حاکمان، نخبگان و خواص و تودم مردم هدف تهاجم قرار می دهند.حاصل پژوهش بیانگر آن است که برپایه آموزه های قرآنی – روایی، دشمنان در راستای نفوذ راهبردی از شیوه های مختلف و پیچیده ای همانند احتناک؛ اجلاب؛ استحفاظ؛ استحواذ؛ استفزار؛ انساء؛ اضلال؛ اغواء؛ القاء؛ تخویف؛ تحریف؛ تزیین؛ تسلط؛ تسویل؛ تضلیل؛ تطمیع؛ تطویع؛ تهدید؛ خدعه؛ کید؛مس؛ نزغ؛ وحی؛ وسوسه و... بهره می جویند که متناسب با شرایط، اقتضائات و جامعه هدف، گاه از تاکتیک های موردی و در بسیاری موارد از روش های ترکیبی استفاده می شود. پیداست که نتیجه چنین هجمه ای، فریب راهبردی و استحاله نظام دینی از درون خواهد بود. Manuscript profile

مساله اخذ میثاق و پیمان از انسانها مبنی بر پذیرش ربوبیت یگانه خدای متعال پیش از آفرینش دنیوی ایشان یکی از مباحث مهم قرآنی است که در آیه ۱۷۲ از سوره اعراف- معروف به آیه پیمان الست- مطرح گردیده است. روایاتی که در جوامع روایی به " روایات عالم ذر" مشهور است به نوعی موید وجود عالم ذر در آیه مذکور است. مسئله این است که برخی از اندیشمندان این روایات را در عداد اخبار آخبار آحاد و برخی در زمره اخبار متواتر قلمداد کرده اند. با گرداوری احادیث عالم ذر که گاه به طور پراکنده و گاه منسجم در منابع روایی نقل شده و حذف مکررات و موارد همپوشانی، روشن شد اگرچه نمی توان این احادیث را متواتر لفظی دانست لیکن قدر جامع معنوی آنها را می توان در حد تواتر معنوی قلمداد نمود. به این ترتیب اشکال کسانی که پذیرش احادیث در حوزه اعتقادات را منوط به تواتر آنها دانسته اند پاسخ داده می شود. روش انجام این مقاله کتابخانه‌ای است. Manuscript profile