مطالعه دقیق ماهیت برهمکنش ژنوتیپ با محیط، امکان شناسایی ژنوتیپ‌های پایدار و سازگار را برای به‌نژادگرها فراهم می‌آورد و همواره یکی از موضوعات مهم در تولید و آزادسازی ارقام جدید پایدار و پرمحصول در طرح‌های به‎ نژادی بوده است. به‌منظور بررسی سازگاری عملکرد و اجزای عملکرد هفت لاین امیدبخش ماش به‌همراه شاهد (رقم پرتو)، سه آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سه منطقه ازکشور یعنی خوزستان (مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد دزفول)، گلستان (ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد) و فارس (ایستگاه تحقیقات کشاورزی زرقان) در سال 1394-1393 به‌مدت دو سال اجرا شد. هر کرت آزمایشی شامل چهار خط 4 متری بود. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، طول بوته و عملکرد دانه. تجزیه واریانس مرکب داده ها انجام و به دلیل معنی دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ و محیط و لذا پاسخ مختلف ژنوتیپ‌ها نسبت به محیط های مختلف، برای تعیین سازگاری و پایداری ژنوتیپ ها نسبت به محاسبه آماره ‎های پایداری اقدام شد. برای انجام این کار آماره های پایداری واریانس محیطی رومر، ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ، ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون برای تعیین ژنوتیپ های پایدار محاسبه شدند. همچنین، تجزیه AMMI انجام شد. بر اساس ضریب تغییرات فرانسیس کاننبرگ ژنوتیپ های VC6368(46-40-4) و VC6371-94 و بر اساس ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون VC6469 و VC3960-88 پایدار بودند. از نظر ضریب تغییرات درون مکانی نیز ژنوتیپ های VC3960-88 و VC6368(46-40-4) پایدار بودند. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه پایداری و در نظر گرفتن عملکرد دانه، وزن دانه و صفات مطلوب، ژنوتیپ های VC6371، VC6368(46-40-4) و VC3960-88 جهت بررسی های بیشتر انتخاب شدند. Manuscript profile