تحقیق حاضر به دنبال آن است تا با توسل به برقراری رابطه نظری بین گروههای قومی و حکمرانی خوب، نگرش گروه قومی آذری (مطالعه موردی: شهروندان آذری شهر تبریز) در ارتباط با میزان تحقق-پذیری حکمرانی خوب در بعد سیاسی را مورد تحلیل و تبیین جامعه‌شناختی قرار دهد. پس از مرور پیشینه و ادبیات نظری، چارچوب نظری تدوین و شاخصه‌های شش‌گانه حکمرانی خوب طی نظرخواهی از نخبگان احصاء گردیدند. جامعه آماری تحقیق، شهروندان آذری بین 18 تا 65 سال ساکن تبریز هستند که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 448 نفر از آنان به تناسب جمعیت مناطق ده‌گانه شهرداری تبریز و به روش نمونه‌گیری احتمالی چند مرحله‌ای در نمونه آماری قرار گرفتند و داده‌ها با استفاده از ابزار پرسشنامه در قالب روش پیمایشی جمع‌آوری گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS نشان داد در میان شش شاخصه برگزیده، شاخصه مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گوئی سیاسی از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده ولیکن تحقق‌پذیری حکمرانی خوب در بخش مهمی از آن به ویژه حاکمیت قانون و تضمین و تکریم حقوق و آزادی‌های سیاسی با مشکل جدی روبروست؛ به طوریکه تنها 5/26 درصد از پاسخ‌گویان معتقد به تحقق‌پذیری کامل آن هستند. علاوه بر این بین متغیر مستقل هویت قومی و متغیر زمینه‌ای پایگاه اقتصادی- اجتماعی با میزان تحقق‌پذیری حکمرانی خوب همبستگی معنی‌دار و معکوس وجود دارد. ولیکن هیچ رابطه/تفاوت معنی‌داری بین سن، جنسیت و میزان تحقق‌پذیری حکمرانی خوب به دست نیامد. Manuscript profile

مقاله حاضر درصدد بررسی و تحلیل این سؤال اصلی است که ماهیت، علل وقوع و پیامدهای جنبش مشروطیت ایران چه بوده است؟ در همین راستا، از تئوری التهاب اجتماعی نیل اسملسر بهره گرفتیم و به‌علاوه، روند جنبش مشروطیت را براساس این تئوری مورد بررسی قرار دادیم. تجزیه و تحلیل داده­هایی که با روش جامعه­شناسی تاریخی و با استفاده از فن اسنادی گردآوری شده، مؤید آن است که جنبش مشروطیت ایران در یک بستر دیالکتیک، برخاسته از شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زمان خود و در ادامه تأثیر مدرنیته و اندیشه بیداری در کشورهای مشرق زمین، با رویکردی غالباً ضد استبدادی و نیل به ترقی و پیشرفت به‌وجود آمد. این جنبش در واقع نوعی رفتار جمعی بود که از التهاب ساختی اجتماعی نشأت گرفت و نیروهای اجتماعی دخیل در آن را در جهت تغییر نظم (هنجار) موجود سوق داد. بنابراین براساس طبقه­بندی اسملسر، جنبش مشروطیت ایران احتمالاً در حوزه جنبش معطوف به هنجار قرار می­گیرد. هرچند این جنبش توانست در جنبه آرمانی خود به محدود کردن قدرت مطلقه، تدوین قانون اساسی و برقراری مجلس بینجامد، لیکن در مقام عمل نتوانست تغییرات عمیقی در جامعه بیافریند؛ به‌گونه­ای که در اوج سرشت تراژیک خود، به ظهور استبداد رضاشاهی ختم گردید. Manuscript profile