به منظور تعیین همبستگی میان برخی صفات و اجزاء عملکرد ژنوتیپ های مختلف گندم دیم با استفاده از کودهای زیستی، آزمایشی در سال زراعی 93 -1392 در منطقه خرم آباد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل گندم دیم در سه سطح (سرداری، کوهدشت، کریم)، میکوریزا (تلقیح، دریافت حدود 200 تا 250 اندام قارچی و عدم تلقیح) و ازتوباکتر (تلقیح و عدم تلقیح) بودند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با صفاتی همچون عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، عملکرد کاه وکلش، پنجه بارور، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی دار و با ارتفاع بوته همبستگی منفی و معنی دارد. برای حذف اثر صفات غیر موثر و یا کم تاثیر بر روی عملکرد دانه در مدل رگرسیونی، از رگرسیون گام به گام استفاده شد . صفات مهم در عملکرد دانه در این پژوهش شامل عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، پنجه در بوته، عملکرد کاه و کلش و تعداد پنجه بارور که دارای ضریب تبیین (99/0) بود. نتایج تجزیه علیت نشان داد عملکرد بیولوژیک بیشترین اثر مستقیم و مثبت (835/0= P) بر روی عملکرد دانه داشت و این صفت از طریق شاخص برداشت (29/0= P)، تعداد پنجه در بوته (22/0=P) به صورت مثبت و عملکرد کاه و کلش (178/0=P) و تعداد پنجه بارور (018/0=P) به صورت اثر غیر مستقیم بر روی عملکرد دانه را بر جای گذاشت .با توجه به نتایج بدست آمده، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت موثرترین متغییرها روی عملکرد دانه بودند، که از مهمترین صفات زراعی برای انتخاب ارقام با عملکرد دانه بالا محسوب می شود. Manuscript profile

به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت، تراکم و الگوی کاشت بر عملکرد و برخی خصوصیات ذرت دانه ای رقم K.S.C647 در منطقه بیرانشهر (استان لرستان)، آزمایشی در سال زراعی 94-1393 انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه سطح تاریخ کاشت ( 25 اردیبهشت، 12 خرداد و 29 خرداد)، سه تراکم (60، 75 و 85 هزار بوته در هکتار) و دو سطح آرایش کاشت (یک ردیفه و دو ردیفه) در چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه تحت تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته قرار گرفت. اما اثر ساده تاریخ کاشت و آرایش کاشت × عملکرد دانه تأثیر گذار نبود. بیشترین عملکرد دانه در تراکم 85 هزار بوته در هکتار بدست آمد که 14.653 تن در هکتار بوده است. همچنین در اثرات متقابل تاریخ کاشت،‌ تراکم بوته و آرایش کاشت بیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت های دوم (12 خرداد) و تراکم 85 هزار بوته در هکتار با فاصله بین خطوط کاشت 25 سانتی متر (دو ردیفه) با 15.849 تن در هکتار مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده از این آزمایش، رقم K.S.C647 در تاریخ کاشت حداکثر تا اواسط خرداد ماه، برای حصول حداکثر عملکرد کمی و کیفی و برخورداری از طول فصل رشد بیشتر و انطباق مراحل نمو آن با شرایط مطلوب آب و هوایی، برای مناطق سردسیر لرستان از جمله بیرانشهر و مناطق مشابه توصیه می گردد. Manuscript profile