زمینه و هدف: خوشه های صنعتی، گروهی از بنگاه های اقتصادی و سازمان های مرتبط در یک محدوده خاص هستند که از نظر جغرافیایی به هم نزدیک و در ارتباط با یکدیگر هستند. خوشه های صنعتی، نقش مهمی در توسعه اقتصادی در سطح منطقه ای و ملی دارند. هدف این پژوهش، ارایه یک مدل بومی برای توسعه پایدار خوشه های صنعتی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش، از روش "نظریه داده بنیاد" استفاده شده است. داده های موردنیاز تحقیق، از طریق نمونه گیری نظری و مصاحبه با عاملین توسعه خوشه (CDA) گردآوری شده است. ضمنا، تعداد نمونه تحقیق، 18 نفر بوده است. یافته ها: نتایج این تحقیق، یک مدل بومی برای توسعه پایدار خوشه های صنعتی می باشد. پس از جمع آوری داده های تحقیق، 3 مرحله کدگذاری شامل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی انجام گرفته است. مدل ارایه شده، دارای 7 بعد اصلی و 25 بعد فرعی می باشد که روابط ان ها در مدل براساس روابط علی و معلولی می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که توسعه پایدار خوشه های صنعتی باید به صورت پیوسته و همه جانبه انجام گیرد و در فرآیند توسعه، علاوه بر عوامل اقتصادی، باید به عوامل زیست محیطی و اجتماعی نیز توجه شود. مدل ارایه شده، دارای رویکردی همه جانبه و چند بعدی به توسعه خوشه های صنعتی است و می تواند توسط عاملین توسعه به منظور تحقق توسعه پایدار به کار گرفته شود. در تدوین مدل حاضر، فضای کسب وکار و شرایط توسعه خوشه های صنعتی در ایران درنظرگرفته شده است. Manuscript profile