زمینه و هدف: با کاهش منابع آب، استفاده از آبهای بازیابی شده افزایش یافته است که برخی از آنها تصفیه درستی نداشته اند.\ افزایش جمعیت و کاهش منابع آب، سبب افزایش استفاده از آبهای نامتعارفی شده است که در بخشهای مختلف تولید میگردند. پژوهش حاضر در راستای تأثیر آبیاری با فاضلاب‌های شهری بر غلظت دو فلز نیکل و کادمیوم در خاک و اثرات آنها بر ریشه، اندام هوایی، بذر و برخی خصوصیات عملکردی گندم مانند: وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام هوایی، وزن هزار دانه، تعداد سنبله و تعداد بذر در سنبله، صورت گرفته است.روش بررسی: نمونه‌برداری از خاک به صورت تصادفی در عمق صفر تا 20 سانتی‌متر و نمونه برداری گندم در زمان برداشت دقیقاً در محل نمونه برداری خاک، در مساحت یک متر مربعی با ابعادm 1×1 ، با 20 نمونه برای هر فلز صورت پذیرفته است.یافته ها: میانگین غلظت کادمیوم و نیکل در بین نمونه‌های خاک، به ترتیب 6 /10 و 43/49 (mg/Kg) بوده که منجر به تجمع آنها در اندام‌های مختلف گندم شده است. افزایش میزان غلظت کادمیوم و نیکل در خاک موجب افزایش تجمع آنها در ریشه، اندام هوایی و دانه گیاه گندم می‌شود. افزایش غلظت کادمیوم و نیکل در خاک موجب کاهش وزن خشک ریشه، اندام هوایی و وزن هزار دانه می‌گردد. در عین حال تأثیری معنی‌داری بر دو صفت، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در متر مربع نداشتند.تأثیر غلظت فلز کادمیوم بر میزان تجمع آن در اندام‌های مختلف گندم و خصوصیات رویشی و عملکردی بیشتر از فلز نیکل برآورد گردید.بحث و نتیجه گیری: افزایش یک میلیگرم غلظت کادمیوم در خاک به ترتیب منجر به افزایش6/0، 56/0، 081/0 میلیگرم کادمیوم در ریشه، اندام هوایی و دانه گندم می شود. در مورد نیکل نیز افزایش 1 میلیگرم غلظت در خاک به ترتیب منجر به افزایش 29/0، 29/0، 11/0 میلیگرم نیکل در ریشه، اندام هوایی و دانه گندم می شود. Manuscript profile