-
Article
1 - بررسی تغییرات مکانی کیفیت آبهای زیرزمینی مناطق خشک و نیمه خشک با استفاده از شاخص IRWQI (مطالعه موردی: دشت مهران، ایلام)Journal of Environmental Science and Technology , Issue 144 , Year , Summer 2024زمینه و هدفMore
زمینه و هدف: کیفیت منابع آب زیرزمینی را میتوان از طریق مقایسه مقادیر پارامترهاي اندازهگیري شده با مقادیر استاندارد آنها ارزیابی کرد، اما این روش قدیمی و ساده بوده و تصویری جامع و قابل فهم براي عموم از وضعیت کیفیت آب را بهخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک نشان نمیدهد. در تحقیق حاضر پس از محاسبه کیفیت آب زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص IRWQI به بررسی و مقایسه انواع روشهای زمین آماری جهت پهنهبندی کیفیت پرداخته شده است.
روش بررسی: با توجه به اهمیت منابع زیرزمینی در دشت خشک مهران، در اين مطالعه دادههاي کيفيت آب تعداد 17 حلقه چاه در دشت مهران انتخاب و نمونهبرداری از چاههای انتخابی به منظور آنالیز و محاسبه مقدار پارامترهای فوق در اواخر بهمن و اوایل اسفند 98 انجام شد. جهت محاسبه شاخص، به هریک از پارامترها بر اساس نقشی که در آلودگی آبهاي زیرزمینی دارند، وزنی خاص تعلق گرفت. برای ارزیابی همبستگی بین داده ها و شاخص IRWQI از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. به منظور تهیه نقشه پهنهبندي کیفیت آب، از روشهای زمینآماری عکس فاصله، چند جملهای جهانی، تابع شعاعی، روش موضعی، كريجينگ معمولي، ساده و عام استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشاندهنده همبستگی معنیدار شاخص کیفیت آب با پارامترهای EC و SAR در سطح 1 و 5 درصد میباشد. نتایج بررسی شاخص IRWQI نشاندهنده وضعیت خیلی خوب کیفیت آب منطقه با میانگین شاخص عددی 100 است. همبستگی بین پارامترهای آب زیرزمینی با شاخص IRWQI نشان داد که پارامترهای EC و SAR دارای همبستگی معنیداری هستند. همچنین روش عکس فاصله (IDW) با MAE ، RMSE و R2 برابر 10/10، 65/12 و 77/0 کمترین خطا را بین سایر روشهای زمینآماری داشت که بهعنوان بهترین روش برای پهنهبندی شاخص کیفیت آب در دشت مهران معرفی گردید.
بحث و نتیجه گیری: بر اساس مساحتهای کلاسهای نقشه پهنهبندی شاخص کیفیت آب مشخص شد که کلاس خیلی خوب با مساحت 12429 هکتار (69 درصد) بیشترین سطح منطقه را در برگرفته که نشاندهنده کیفیت خیلی خوب آبهای زیرزمینی در دشت مهران میباشد.
Manuscript profile