تعیین مصداق آیه شراء در تفسیر جامع البیان طبری و تطبیق آن با تفاسیر شیعی قرن چهارم تا ششم

محورهای موضوعی : تحلیل محتوای متون حدیثی

عبدالمجید طالب تاش ¹

1 - دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، مؤسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز

تاریخ دریافت : 1400/08/16 تاریخ پذیرش : 1400/12/01 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: ", شراء", تفسیر طبری", تفاسیر شیعی", رضای خداوند", نفس",

چکیده مقاله :

آیه 207 البقره که به آیۀ شراء شهرت دارد از شخصی می‌گوید که جان خود را برای رضای خدا می‌فروشد. شأن نزول و تعیین مصداق آیه، آوردگاه آرای مفسران است. این مقاله به روش تطبیقی روایات جامع‌البیان فی تفسیر آی‌القرآن اثر طبری به عنوان نخستین تفسیر مدوّن اهل سنّت را با دیدگاه تفاسیر مهمّ شیعی در قرن چهارم تا ششم هجری قمری شامل تفسیر قمی، فرات کوفی، عیّاشی، التبیان فی تفسیر‌القرآن، مجمع البیان فی تفسیرالقرآن، روض الجنان و روح الجنان که نویسندگان آنها بین قرن چهارم تا ششم درگذشته‌اند تطبیق داده است. طبری در تفسیر آیه شراء نه روایت آورده که آن ها را در سه بخش دسته بندی می‌کند. روایاتی که از نزول آیه در باره افراد معیّنی از مهاجران سخن گفته‌؛ روایاتی که از نزول آیه در باره عموم مهاجران و انصار سخن گفته‌؛ و روایاتی که نزول آیه را عامّ و کلّی دانسته است. اکثر روایات طبری در تفاسیر شیعی تکرار شده است؛ جز اینکه روایاتی که حاکی از آن است که عمر، ابوبکر و ابوهریره تعیین مصداق کرده‌اند مورد توجّه مفسران شیعی قرار نگرفته است. در تفاسیر شیعی روایت متفاوتی آمده که شأن نزول آیه را مربوط به بیتوته کردن امام علی در بستر پیامبر اکرم دانسته و مورد اعتنای طبری قرار نگرفته است. این تحقیق بدست داده است که تعیین مصداق مفسّران شیعه، بر دیگر آرا ترجیح دارد؛ زیرا تناسب تامّ با سیاق آیه دارد و هر چند طبری از این نزول سخن نگفته، لکن بسیاری از مفسّران بعدی اهل سنّت آن را تأیید کرده‌اند.

چکیده انگلیسی:

erse 207 of Al-Baqarah is known as the verse of Sharia Someone sells her life for the sake of God.This article is a comparative method Has studied the comprehensive narrations of Al-Bayan from Tabari has adapted it to Shiite interpretations. Tabari interprets the verse of Shara And brings 9 narrations. he categorizes them into three sections. Part One: Some narrations say: The verse was revealed about certain people from the emigrants. Part Two: Some narrations say: The verse was revealed about the emigrants and the Ansar. third part: Some narrations have spoken about the general revelation of the verse. they say: The verse was revealed about a person who sacrifices her life And jihad Or command to goodness in the way of God in obedience to God. Most of Tabari's narrations have been repeated in Shiite commentaries. Except that the narrations which show that Umar, Abu Bakr and Abu Hurayrah have determined the case have not been considered by Shiite commentators. There are different narrations in Shiite interpretations. He considered the dignity of the revelation of the verse to be related to Imam Ali (AS) sleeping in the bed of the Holy Prophet Which Tabari did not pay attention to This research clarified. In determining the case The opinion of Shiite commentators is preferable to other opinions;.