استفاده از الگوهای برنامه‌ریزی فازی در تخصیص بهینه‌ی آب

محورهای موضوعی : علوم آب

مرتضی مولایی ¹ (استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه ارومیه)
جواد حسین‌زاد فیروزی ² (استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز)

تاریخ دریافت : 1396/04/17 تاریخ پذیرش : 1396/04/17 تاریخ انتشار : 1392/07/01

کلید واژه: آب, تخصیص بهینه, الگوهای برنامه‌ریزی خطی فازی, سد علویان,

چکیده مقاله :

نحوه‌ی دستیابی به هدف‌هایی چون رشد اقتصادی، امنیت غذایی و پایداری منابع کمیاب از جمله آب بیش از پیش به بهره‌برداری صحیح از آن منابع بستگی دارد. ویژگی‌های اقلیمی کشور ما، اتلاف زیاد آب در مصارف مختلف مخصوصاً راندمان پایین آن در بخش کشاورزی، عدم تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در توسعه‌ی منابع آبی و الگوی نامناسب کشت محصولات از یک طرف و کمیابی منابع آبی از سوی دیگر باعث شده است که تخصیص بهینه‌ی آب مورد توجه و اهمیت ویژه‌ای واقع شود. بر این اساس، هدف از این مطالعه برآورد ارزش واقعی (قیمت سایه‌ای) آب و تعیین الگوی کشت بهینه محصولات با در نظر گرفتن استفاده کاراتر از آب می‌باشد. برای این منظور از الگوی برنامه‌ریزی خطی فازی استفاده شده و نتایج ان با الگوی برنامه‌ریزی خطی قطعی مقایسه شده است. نتایج برآوردها و محاسبات در اراضی تحت پوشش سد علویان نشان می‌دهد که قیمت واقعی آب با استفاده از هر دو الگو یکسان و برابر 198ریال به ازای هر متر مکعب می‌باشد ولی سود حاصل از هر واحد آب مصرف شده در الگوی فازی به مراتب بیشتر الگوی قطعی است.

چکیده انگلیسی:

To achieve goals such as economic growth, food security and sustainability of scarce resources, including water resources depends more than ever to correct use of these resources.‌ Climatic characteristics of our country, wasting too much water in various uses, especially its low efficiency in the agricultural sector, unwillingness of private sector in investment in water resources development and inappropriate patterns of the crop pattern at one hand, and Scarcity of water resources on the other hand has led the optimal allocation of water to be of interest and importance. Accordingly, the aim of this study is to estimate the real value (shadow price) of water and determine the optimal cropping pattern with regard to products that are more efficient in using of water. For this purpose Fuzzy linear programming model used and the results are compared with exact linear programming model. Results for lands under coverage of Alavian dam show that the real price of water by using both models is identical and equal to 198 Rials per cubic meter, but profits per unit of water consumed in the fuzzy model is much more definite pattern.