نقد کهن‌الگوی‌ قهرمان در داستان جمشید و خورشید بر اساس دیدگاه یونگ و کمپبل

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

بهناز علیمیرزایی ¹ (دانشجوی دکترای زبان و ادبیّات فارسی، واحداراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک- ایران.)
میرجلال الدین کزازی ² (استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک- ایران.)

تاریخ دریافت : 1397/06/31 تاریخ پذیرش : 1397/08/26 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: قهرمان, جمشید و خورشید, کمپبل, کلید واژه‌ها: نقد کهن‌الگو‌یی,

چکیده مقاله :

چکیده جوزف کمپبل بر‌‌پایة اندیشة یونگ با پیشنهاد کهن ‌نمونة‌ سفر قهرمان، دریچه‌ای نو در نقد کهن‌الگویی گشود و نشان داد که سفر قهرمانان در آثار روایی مردمان گوناگون بیشتر از الگوی یکسانی پیروی می‌کنند. الگوی کمپبل دربردارندة سه بخش عزیمت، تشرّف و بازگشت‌ است. از این روی نویسندگان این جستار برآنند تا داستان جمشید و خورشید سلمان ساوجی را براساس نقد کهن‌الگوی‌ و تک اسطوره کمپبل بررسند. جمشید با پاسخ به ندای فراخوان، برای درک خویشتن و شناخت آنیمای درونش با راهنمایی پیرخرد، پای در سفری دشوار می‌نهد و مراحلی سخت را سپری می‌کند و سرانجام با پیوند با خورشید و بازگشت به چین، بهروزی را برای مردم سرزمینش به ارمغان می‎آورد. جمشید در این راه گذشته از بخشش‌های این ‌جهانی به گونه‌ای به خودشناسی دست می‌یابد که این دستاورد هماهنگ با اندیشة کهن‌نمونة‌ سفر قهرمان است.

چکیده انگلیسی:

Abstract         Joseph Campbell, based on Jung ideas and by introducing the archetype of the hero's travel, has opened a new door in the criticism of the archetype and showed that the hero's travel in the narrative works of different people, follow the similar pattern.Campbell's pattern includes the three sections of departure, attainment and return. Therefore, the writers of this article want to investigate the story of Jamshid and Khorshid from Salman Savaji based on the archetype and unimyth of Campbell . Jamshid, with the response to a mysterious call, to understand himself and his internal anima and with the guidance of old wiseman sets off a difficult journey  and traverses the hard stages and finally joins Khorshid and returns to China; and in this way brings prosperity to his homeland . Besides the remission of this world, Jamshid attains a kind of self awareness and this is the harmony with the speculation of " the archetype of the hero's travel ".

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• پالمر، مایکل، (1388)، فروید، یونگ و دین، ترجمة محمّد دهگانپور و غلامرضا محمودی، تهران: انتشارات رشد، چ 1.


• جابز، گرترود، (1395)، فرهنگ سمبل‌ها، اساطیر و فولکلور، ترجمة محمّدرضا بقاپور، تهران: بهمن، چ1.


• ساوجی، سلمان، (1389)، دیوان، مقدّمه وتصحیح عبّاسعلی وفایی، تهران: انتشارات علمی، چ1.


• ستّاری، جلال، (1368)، افسون شهرزاد، تهران: توس، چ1.


• سیگال، رابرت، (1390)، اسطوره، احمدرضا تقاء، تهران: نشرماهی، چ1.


• شایگان فر، حمید رضا، (1380)، نقد ادبی، تهران: دستان، چ1.


• شوالیه، ژان وآلن گربران، (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه و تحقیق سودابة فضایلی (جلد 2،3،4،5)، تهران: جیحون، چ2.


• قربان صبّاغ، محمودرضا، (1392)، «بررسی ساختار هفت خوان رستم: نقدی بر کهن‌الگوی سفر قهرمان» جستارهای ادبی، سال 46، شماره180، صص27-56.


• کزّازی، میرجلال‌الدّین، (1390)، رؤیا، حماسه، اسطوره، تهران: نشر مرکز، چ6.


• _____________، (1392)، نامة باستان، ج4 و6، تهران: نشر سمت، چ7.


• کمپبل، جوزف، (1392)، قهرمان هزار چهره، برگردان شادی خسرو پناه، مشهد: نشر گل آفتاب، چ5.


• کنگرانی، منیژه، (1388)، «تحلیل تک اسطوره نزد کمپبل با نگاهی به قصّة یونس و ماهی» فصلنامة پژوهشنامة فرهنگستان هنر، شماره 14، صص 91-74.


• کوپر، جی.سی، (1380)، فرهنگ مصوّر نمادهای سنّتی، ترجمة ملیح کرباسیان، تهران: فرشاد، چ1.


• گورین، ویلفرد.ال و دیگران، (1383)، راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمة زهرا میهن‌خواه، تهران: انتشارات اطّلاعات، چ4.


• مکاریک، ایرنا، ریما، (1388)، دانش نامة نظریّه‌های ادبی معاصر، ترجمة مهران مهاجر و محمّد نبوی، تهران: آگاه، چ3.


• مورنو، آنتونی، (1376)، یونگ، انسان مدرن و خدایان، ترجمة داریوش مهرجویی، تهران: مرکز، چ4


• نامور مطلق، بهمن، (1392)، درآمدی بر اسطوره‌شناسی، تهران: سخن، چ1.


• نورآقایی، آرش، (1388)، عدد، نماد، اسطوره، تهران:افکار.


• ووگلر، کریستوفر، (1387)، سفر نویسنده، ترجمة محمّد گذرآبادی، تهران: انتشارات مینوی خرد.


• هیلنز، جان راسل، (1383)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه وتألیف باجلان فرّخی، تهران: انتشارات اساطیر، چ1.


• یاوری، حورا، (1387)، روانکاوی و ادبیّات دو متن دو انسان، دو جهان، تهران: سخن،چ1.


• یونگ، کارل گوستاو، (1379)، روح و زندگی، ترجمه لطیف صدیقانی، تهران: جامی،چ1.


• ____________، (1389)، انسان و سمبل­هایش، ترجمة محمود سلطانیّه، تهران: نشر جامی، چ7.


• ____________، (1373)، روانشناسی و کیمیا گری، ترجمة پروین فرامرزی، مشهد: آستان قدس رضوی، چ1.

 

• Riske.(2009) The Innateness of Myth: a New Interpreation of Josef Campbel's Respation of C.G. Jung: Continuum