بررسی کارایی آبیاری تکمیلی و مقادیر متفاوت کود نیتروژن در افزایش عملکرد ارقام مختلف گندم

میترا خسروی ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد)
طهماسب حسین پور ² (عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد)

تاریخ ارسال : 1396/05/26 تاریخ تایید : 1396/06/04

کلید واژه: عملکرد دانه, گندم, رقم, نیتروژن, آبیاری تکمیلی,

چکیده مقاله :

بمنظور ارزیابی عکس العمل ارقام گندم نان (Triticum.aestivum) به سطوح متفاوت رطوبتی (آبیاری تکمیلی)و مقادیر مختلف کود نیتروژنی، آزمایشی در سال 94-93 درشرایط اقلیمی شهرستان کوهدشت بصورت اسپلیت اسپلیت پلات و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. کرتهای اصلی شامل عامل آبیاری درسه سطح (بدون آبیاری یادیم ،یکبار آبیاری در زمان کاشت و دوبارآبیاری در زمان کاشت و ظهور ساقه) ،کرتهای فرعی شامل ارقام گندم نان (کریم و کوهدشت)و کرتهای فرعی فرعی شامل مقادیر نیتروژن در سه سطح (بدون مصرف کود، مصرف کود در زمان کاشت و مصرف کود در زمان کاشت و ساقه دهی) بود.در مدت اجرای آزمایش از صفات عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه ، تعداد دانه در سنبله، ارتفاع بوته، تعداد سنبله در واحد سطح، شاخص برداشت و طول سنبله اندازه گیری بعمل آمد. نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان دادکه تیمار رقم کوهدشت با دوبار آبیاری و مصرف 120کیلوگرم نیتروژن (I3V2N3 )باعث افزایش عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به ترتیب به میزان 13060 و 5466 کیلوگرم در هکتار و همچنین تیمار رقم کریم با دوبار آبیاری و بدون مصرف نیتروژن(I3V1N1) باعث افزایش وزن هزار دانه به میزان 42.67 گرم گردید. اثر متقابل نیتروژن قابل دسترس و دیگر عوامل موثر در رشد اهمیت زیادی در استفاده از نیتروژن توسط گیاه دارد. میزان آب قابل دسترس از جمله عوامل مهم تأثیر گذار بر کارآیی مصرف نیتروژن است. با تامین بهینه آب آبیاری برای گیاهان همزمان با مصرف N می توان انتظار داشت عملکرد و اجزای عملکرد گیاهان افزایش یابد.

چکیده انگلیسی :

In order to evaluate the reaction of bread wheat () to various moisture levels (supplemental irrigation) and various nitrogen fertilizer levels, an experiment was conducted on 2014-2015 cropping year at Kuhdasht town climatic conditions, Lorestan province, Iran as split-plot based on completely randomized block design. Main plots include irrigation at three levels (without irrigation, irrigation once at planting and twice irrigation at planting and stem emerging) and secondary plots include wheat varieties (Karim and Kuhdasht) and various nitrogen levels at three levels (without fertilizer application, application on planting and fertilizer application on planting and stem emerging). During experiments, grain yield, biological yield, 1000-grain weight, seed number per plant, harvest index and so on were measured. According to results of analysis of variance, Koohdash variety with twice irrigation and 120 kg nitrogen fertilizer caused increasing biological yield and grain yield up to 13060 and 5466 kg/ha, respectively and also Karim variety with two times irrigation and without N fertilizer had highest 1000-grain weight by 42.67 gr. Interaction effects of nitrogen and other effective factors are of great importance at plant growth and plant N utilization. Available water content is one of the effective factors on N use efficiency. By supplying optimum irrigation water along with nitrogen application, it can be expected that yield and yield components would be increase.