طراحی و اعتباربخشی الگوی برنامه درسی زاید با رویکرد ترکیبی (مطالعه موردی: برنامه درسی مدارس کاردانش دوره متوسطه دوم)

محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشی

غلام رضا حسن پور دهنوی ¹ , حسین مومنی مهمویی ² , مهدی زیرک ³ , علی اکبر عجم ⁴

1 - دانشجوی دکترای برنامه ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
2 - دانشیار گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
3 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد تربت حیدریه، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران.
4 - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/03/18 تاریخ پذیرش : 1400/08/06 تاریخ انتشار : 1400/08/10

کلید واژه: برنامۀ درسی زاید, آموزش متوسطه دوم, شاخۀ کاردانش,

چکیده مقاله :

هدف کلی پژوهش حاضر، طراحی و اعتباربخشی برنامۀ درسی زاید در آموزش متوسطه دوم شاخۀ کاردانش می باشد. این پژوهش از نظر هدف به صورت کاربردی است که با رویکرد ترکیبی و طرح اکتشافی متوالی انجام پذیرفت. در بخش کمی توصیفی از نوع پیمایشی استفاده گردید. جامعۀ آماری پژوهش در بخش کیفی شامل متخصصان برنامه‌ریزی درسی و خبرگان آموزش فنی حرفه‌ای شاخۀ کاردانش به تعداد ۱۸ و در بخش کمی شامل مدیران، معاونان و هنرآموزان مدارس کاردانش شهر مشهد به تعداد ۲۷۵۰ نفر بودند. در بخش کیفی از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. با در نظر گرفتن قانون اشباع، تعداد ۱۱ نفر و در بخش کمی براساس فرمول کوکران، تعداد ۳۳۷ نفر با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ محقق ساخته مربوط برنامۀ درسی زاید با ۸۸ سؤال استفاده گردید. درنهایت روایی صوری و محتوایی ابزار به تأیید متخصصان رسید و پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ آن‌ها نیز ۸۶۵/. محاسبه شد که مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از نرم‌افزارهای آموس و Spss۲۴ استفاده شد. نتایج نشان دادند که برنامۀ درسی زاید دارای ۶ بُعد محتوا، ویژگی‌های ساختاری، فضای آموزشی، ویژگی‌های فراگیران، ویژگی‌های یاددهندگان و فرایندهای آموزشی می‌باشد. همچنین بُعد فضای آموزشی از بیشترین و بُعد فرایندهای آموزشی از کمترین بار عاملی برخوردار هستند.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to design and validate the scrapped curriculum in the secondary technical schools. This research is practical in purpose and is conducted by mixed approach and sequential exploratory design. In the quantitative phase, the descriptive survey method was used. The Statistical population of the research in qualitative phase included 18 curriculum and technical experts and in quantitative phase, it comprised 2750 people who were principals, assistants and apprentices in technical schools of Mashhad. In qualitative phase, 11 people were selected considering the saturated law and using the purposive sampling method. In the quantitative phase, 384 participants were selected on the basis of Cochran formula and Stratified sampling. In order to collect data, a research-made questionnaire containing 88 questions was used. The validity and reliability were confirmed by experts and Composite reliability and Cronbach’s alpha was calculated 0.865,  that was confirmed. To analyze data, through SPSS 24, exlporatory and confirmatory tests were used. The results indicated that scrapped curriculum includes 6 dimensions: content, structural characteristics, educational spaces, the learners’ characteristics, the teachers’ characteristics, and educational processes. The educational space recognized as the most effective and educational processes as the least effective.