فراز یا فرود کرامت سیاسی، اجتماعی ایرانیان در موضوع اتمی ایران با تاکید بر دیباچه برجام
محورهای موضوعی : حقوق بين الملل
محمدرضا فرخی زاده
1
,
زینب پورخاقان شاهرضایی
2
1 - گروه حقوق بین الملل، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامي، اصفهان، ايران.
2 - گروه حقوق بین الملل، واحد اصفهان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ايران.
کلید واژه: برجام, پرونده اتمی ایران, سازمان بین المللی انرژی اتمی, شورای امنیت, ماده 4 ان پی تی, نفی سلطه و کرامت سیاسی ایرانیان.,
چکیده مقاله :
کاربرد صلح آمیز انرژی اتمی در اصول اساسی حقوق بین الملل به رسمیت شناخته شده است. بر اساس مفاد معاهده ان پی تی کشورهای عضو حق تحقیق تولید و کاربرد انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز را بدون تبعیض دارند ماده 4 یکی از مهمترین مواد این معاهده است چرا که غنی سازی اورانیوم و تولید سوخت اتمی حساس را تحت این پیمان برای توسعه و دسترسی همه کشورها به فن آوری اتمی، به رسمیت می‌شناسد. نگارنده در این پژوهش با نگاهی به قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران، ماده 4 ان پی تی و مفاد برجام که به تکالیف، تعهدات و محدودیت‌های جمهوری اسلامی ایران در توسعه اتمی می‌پردازد، در پی اثبات مستثی شدن ملت ایران در حوزه اتمی و پایمال شدن کرامت سیاسی و اجتماعی ایرانیان می‌باشد. از بررسی ماده 4 ان پی تی، مفاد برجام و قطعنامه‌های شورای امنیت علیه ایران چنین به نظر می‌رسد که دوگانگی و تناقضات مشهودی در اعمال مفاد ماده 4 ان پی تی در مورد جمهوری اسلامی ایران در قضیه اتمی و برجام وجود دارد و مستند به قواعد نفی سلطه از دیدگاه اسلام و حتی مفاد معاهده ان پی تی محدودیت‌هایی میان مدت و بلند مدت و ممنوعیت‌هایی بعضا ابدی در حوزه‌های سیاسی، علمی و تحقیقاتی بر ملت ایران تحمیل شده است که اعتبار و کرامت سیاسی اجتماعی ایرانیان را به چالش می‌کشد. این پژوهش تحلیلی، توصیفی خواهد بود .
The peaceful use of atomic energy is acknowledged in the fundamental principles of international law. Article 4 of the NPT grants member states the right to research, produce, and utilize atomic energy for peaceful purposes without discrimination, in line with Articles 1 and 2 of the Treaty. This right to peaceful atomic energy must be applied "without discrimination." Article 4 is crucial as it legitimizes uranium enrichment and the production of sensitive nuclear fuel, affirming member countries' rights to enrich uranium, reprocess, and produce nuclear fuel. In this research, the author examines Article 4 of the NPT and discusses the provisions of the JCPOA, which outline the duties, obligations, and limitations of the Islamic Republic of Iran regarding nuclear development. The analysis of Article 4 and the JCPOA reveals notable ambiguities and contradictions in the application of Article 4's provisions concerning Iran, raising concerns about the credibility and socio-political dignity of the Iranian people. This research will adopt an analytical and descriptive approach.
ارسنجانی، حسن (1385). حاکمیت دولت‌ها. تهران: سمت.
اسیری، مصطفی؛ حبیبی، همایون؛ موسوی زنوز، موسی (1398). تأثیر برجام بر روشهای حل و فصل اختلافات هسته‌ای ایران و کشورهای 5+1. فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. 9 (4)، 283-309.
افتخار جهرمی، گودرز (1373). دیوان داوری دعاوی -ایران ایالات متحده و عملکرد آن در قلمرو حقوق بین الملل. تحقيقات حقوقي. 1 (15)، 141-55.
امیری قائم مقامی، عبدالحمید (1380). حقوق تعهدات و نظریه کلی تعهدات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دلخوش، علیرضا (1399). برجام و پسابرجام از دیدگاه حقوق بین الملل. فصلنامه سیاست خارجی. 32 (1)، 51-73.
سبحانی، جعفر (1375). مبانی حکومت اسلامی. اصفهان:کتابخانه امیرالمومنین (ع).
عمید زنجانی، عباسعلی (1388). حقوق معاهدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام. تهران: سمت.
قرشی، سیدیوسف (1395). واشکافی قطعنامه‌های شورای امنیت ناظر به کره شمالی. فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهاني. 5 (2)، 107-145.
محبی، محسن (1397). بیانیه‌های الجزایر. تهران: نشر خیام.
منصوری جواد (1397). بدعهدی آمریکا به ایران در بیانیه‌های الجزایر. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
نقش بندی، عقیل و ديگران (1399). پیامدهای سیاسی و اقتصادی خروج آمریکا از برجام برای ایران در دوره ترامپ و آغاز دوره بایدن. فصلنامه مطالعات بین‌المللی. 17 (3)، 157-176.
