مدل معماری سازمانی و تاثیرآن بر بلوغ قابلیت‌های منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

لیلا قاسمی ¹ , هادی رزقی شیرسوار ² , مریم مصلح ³ , آزیتا جویباری ⁴

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران. (نویسنده مسئول
3 - دانشیار گروه ریاضی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
4 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/07/06 تاریخ پذیرش : 1400/10/04 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: تحلیل عاملی اکتشافی, بلوغ قابلیت های منابع انسانی, شرکت گاز استان بوشهر, معماری سازمانی,

چکیده مقاله :

زمینه: در هزاره سوم معماری سازمانی و بلوغ قابلیت‌های منابع انسانی به منزلة مقوله ای نوین و بحث برانگیز پدیدار شد. هدف: هدف این پژوهش، واکاوی و ارائه مدل مناسب معماری سازمانی و تاثیرآن بر بلوغ قابلیت‌های منابع انسانی شرکت گاز استان بوشهر است. روش پژوهش: روش پژوهش آمیخته اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و بخش کمی از معادلات ساختاری استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کیفی 12 نفر از خبرگان دانشگاهی بودند که به روش هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل 300 نفر از کارکنان شرکت گاز استان بوشهر بود که با توجه به جدول مورگان 169 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها در بخش کیفی از روش تحلیل عاملی اکتشافی و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری استخراج گردید. روایی و پایایی پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. یافته ها: معماری سازمانی با 4 بُعد و 20 شاخص و بلوغ سازمانی با 4 بُعد و 60 شاخص شناسایی گردید. نتایج: معماری سازمانی با چهار بُعد (کسب و کار، اطلاعات، برنامه‌های کاربردی و فناوری) با ضریب 0.52 بر بلوغ قابلیت‌های منابع انسانی با چهار بُعد (مدیریت شده، تعریف شده، پیش بینی شده و بهینه سازی) تاثیر دارد.

چکیده انگلیسی:

Background: In the third millennium, organizational architecture and the maturity of human resource capabilities emerged as a new and controversial category. Objective: The purpose of this study is to analyze and present an appropriate model of organizational architecture and its impact on the maturity of human resource capabilities of Bushehr Gas Company.  Method: The research method was exploratory. In the qualitative part, exploratory factor analysis method and in the quantitative part, structural equations were used. The statistical population in the qualitative section was 12 university experts who were selected by purposive method. In a small part of the statistical population, 300 employees of Bushehr Gas Company were selected. According to Morgan table, 169 people were selected by simple random sampling. Data were extracted in the qualitative part from the exploratory factor analysis method and in the quantitative part from the structural equation method. The validity and reliability of the questionnaire were confirmed through heuristic factor analysis and Cronbach's alpha. Results: Organizational architecture with 4 dimensions and 20 indicators and organizational maturity with 4 dimensions and 60 indicators were identified. Organizational architecture with four dimensions (business, information, applications and technology) with a coefficient of 0.52 affects the maturity of human resource capabilities with four dimensions (managed, defined, predicted and optimized) 

منابع و مأخذ:

امیری، سیما. (1398). بررسی رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی کارکنان و فرهنگ سازمانی با بلوغ سازمانی کارکنان دانشکده فنی و حرفه ای دختران دکتر شریعتی تهران. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، شماره 54. 99 تا 112.

دلوی، محمدرضا، کدخدایی الیادرانی، مژگان. (1393). الگوی معماری منابع انسانی و ویژگی­های ذهنی، مهارتی و رفتاری کارکنان، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی، سال6، ش3. 156-171.

شفیعی، سلیمان. مرادی، محمود. جعفری، محسن. (1398). سنجش بلوغ مدیریت دانش در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی (نمونه پژوهش: کتابخانه‌های عمومی کرمانشاه). مدیریت راهبردی دانش سازمانی، شماره 6. ص 77 تا 110.

فراحی محمد مهدی، کاردانی ملکی نژاد مونا. معماری سازمانی و رایانش ابری: ارائه یک چارچوب معماری مدیریت منابع انسانی مبتنی بر ابر با تأکید بر نقش بازیگران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. ۱۳۹۹; ۳۶ (۱):۱۸۱-۲۱۰

قدردان، اکبر، داوری، علی، شهبازمرادی، سعید. (1391). ارزیابی معماری سازمان شرکت ملی نفت ایران از دیدگاه کارشناسان منابع انسانی، ماهنامه اکتشاف و تولید، شماره 92. 49-68.

طیرانی دربندی، بهرام. (1393). پایش بلوغ منابع انسانی از طریق مدل بالندگی توانمندی افراد PCMM در بانک انصار، پایان نامه کارشناسی ارشد در (مدیریت دولتی-تشکیلات و روش ها)، دانشگاه سیستان و بلوچستان.

کریمی گوارشکی، محمدحسین؛ قیدر خلجانی، جعفر؛ بیگیان، حسین. (1397). تعیین یک الگوی اندازه گیری سطح بلوغ در حوزه مدیریت نگهداری و تعمیرات (مورد مطالعه: یک سازمان فناور). مدیریت فردا، شماره 57. 251 تا 260.

مجرد آلمان آباد, علفت, قهرمانی, مسعود. (1398). تحلیل تأثیر معماری سازمانی و رهبری تحول‌آفرین بر ظرفیت یادگیری سازمانی (مطالعه موردی: سازمان تأمین اجتماعی استان آذربایجان غربی). فصلنامه مدیریت توسعه و تحول, 1398 (ویژه‌نامه), 395-407.

محمدی، مهرداد؛ ثاقبی، علیرضا. (1400). سنجش بلوغ سازمانی مدیریت پروژه در شهرداری­ها با استفاده از روش بهترین – بدترین. نخبگان علوم و مهندسی. 6 (3). 114-97.

محمدی مقدم, یوسف, شیخ‌الاسلامی, نادر, صالحی صدقیانی, جمشید, غمخوار, افسانه. (1399). ارائه مدل تأثیر معماری سازمانی بر بروکراسی زدایی مطالعه موردی: شهرداری قم. فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی, 1399 (56), 102-126.

مخصوصی, علی, سیدنقوی, میرعلی, صالحی صدقیانی, جمشید, جهانگیرفرد, مجید. (1400). تحلیل و طبقه‌بندی مشاغل کلیدی شرکت‌های دولتی با استفاده از الگوی معماری منابع انسانی. فصلنامه توسعه مدیریت منابع انسانی و پشتیبانی, 1400 (59), 210-239.

Ansyori, R., Qodarsih, N., & Soewito, B. (2018). A systematic literature review: Critical success factors to implement enterprise architecture. Procedia Computer Science, 135, 43-51.

Barbosa, A., Santana, A., Hacks, S., & Stein, N. V. (2019). A taxonomy for enterprise architecture analysis research. In 21st International Conference on Enterprise Information Systems (Vol. 2, pp. 493-504). SciTePress.

Cunningham, J. A., Lehmann, E. E., & Menter, M. (2021). The organizational architecture of entrepreneurial universities across the stages of entrepreneurship: a conceptual framework. Small Business Economics, 1-17.

Dumitriu, D., & Popescu, M. A. M. (2020). Enterprise architecture framework design in IT management. Procedia Manufacturing, 46, 932-940.

Hazen, B. T., Kung, L., Cegielski, C. G., & Jones-Farmer, L. A. (2014). Performance expectancy and use of enterprise architecture: training as an intervention. Journal of Enterprise Information Management.

Huber, R. X. R., Renner, J., & Stahl, B. (2021, January). Combining Individual and Organizational Capabilities: An Integrated Maturity Model for Ambidexterity. In Proceedings of the 54th Hawaii International Conference on System Sciences (p. 5759).

Kucharska, W. (2021). Wisdom from Experience Paradox: Organizational Learning, Mistakes, Hierarchy and Maturity Issues. Electronic Journal of Knowledge Management, 19 (2), pp105-117.

Park, C. N., & Cho, Y. U. (2021). Data Literacy, Organizational Culture, and Data Analytics Maturity: Moderating Effect of Organizational Culture. Informatization Policy, 28 (1), 43-63.

Pérez-Castillo, R., Ruiz, F., & Piattini, M. (2020). A decision-making support system for Enterprise Architecture Modelling. Decision Support Systems, 131, 113249.

Perez-Castillo, R., Ruiz-Gonzalez, F., Genero, M., & Piattini, M. (2019). A systematic mapping study on enterprise architecture mining. Enterprise Information Systems, 13 (5), 675-718.

Shanks, G., Gloet, M., Someh, I. A., Frampton, K., & Tamm, T. (2018). Achieving benefits with enterprise architecture. The Journal of Strategic Information Systems, 27 (2), 139-156.

Siebelink, S., Voordijk, H., Endedijk, M., & Adriaanse, A. (2021). Understanding barriers to BIM implementation: Their impact across organizational levels in relation to BIM maturity. Frontiers of Engineering Management, 8 (2), 236-257.

Shukla, S. K. (2021). Benchmarking the practices of flexibility with maturity models and frameworks of organizational capabilities. Benchmarking: An International Journal.

Van den Berg, M., Slot, R., van Steenbergen, M., Faasse, P., & van Vliet, H. (2019). How enterprise architecture improves the quality of IT investment decisions. Journal of Systems and Software, 152, 134-150.