تعارض عرف با عرف در فقه و حقوق

محورهای موضوعی : فقه النوادر(مستحدثات)

زهرا یوسفی مصری ¹ (دانشجوی دکتری فقه و حقوق، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
سیدابوالقاسم نقیبی ² (استاد فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران، ایران. استاد فقه و حقوق ، دانشگاه شهید مطهری، تهران، ایران. (نویسنده مسئول))
فایزه مقتدایی ³ (استادیار فقه و حقوق، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1400/06/16 تاریخ پذیرش : 1400/10/12 تاریخ انتشار : 1401/04/01

کلید واژه: تعارض, عرف, ترجیح, ارجحیت,

چکیده مقاله :

نقش‌ عرف‌ در استنباط‌ احکام‌ بسیار جدی‌ است‌ به طوری که می توانیم ادعا کنیم‌ بسیاری‌ از اختلافات‌ فقهی‌ معلول‌ استظهارات‌ عرفی‌ است. از این‌ رو، فهم‌ ادلة‌ شرعی‌ برای‌ نسلهای‌ بعد متوقف‌ بر این‌ است‌ که‌ آنان‌ عرف‌ زمان‌ صدور را بخوبی‌ درک‌ کنند و با توجه‌ به‌ فهم‌ این‌ مسئله، به‌ تجزیه‌ و تحلیل‌ ادلة‌ شرعیه‌ بپردازند و آن را به ‌ همان‌ زمان‌ حمل‌ نمایند.در مورد عرف، از گذشته در لابه لای کتب فقهى و اصولى مانند شرایع الاسلام، جواهرالکلام، عروه الوثقى، کفایه الاصول، فوائدالاصول، و.. مطرح بوده، در عصر حاضر به صورت جداگانه در این زمینه کتاب هایى نوشته شده و مورد بررسی قرار گرفته است. اما آنچه که در این تحقیق متمایزاست تعارض عرف با عرف است که در کتاب ها و مقالات به آن پرداخته نشده. در این تحقیق ابتدا به معنای عرف و اقسام آن به طور اجمالی پرداخته شده سپس به مبحث اصلی تعارض بین عرف با عرف و ارجحیت هر یک از آن پرداختیم. یعنی چه وقت و کجا عرف عام بر عرف خاص ارجحیت دارد. یا چه زمانی عرف عملی بر قولی ترجیح داده می شود معیار و ملاک ارجحیت را در اینجا آوردیم.کلیدواژه: تعارض، عرف، ترجیح، ارجحیت

چکیده انگلیسی:

The map of custom in deriving rulings is very serious, so that we can claim that many of the differences in jurisprudence are the result of customary statements. Therefore, the understanding of the Shari'ah evidences for the next generations depends on their understanding of the custom of the time of issuance, and according to this understanding of this issue, they analyze the Shari'a evidences and attack it at the same time.Regarding custom, it has been discussed in the past among the books of jurisprudence and principles such as Sharia al-Islam, Jawahar al-Kalam, Arwa al-Wathqa, Kifayeh al-Osul, Fawaid al-Asul, etc. In the present era, books have been written separately in this field. And has been examined. But what is different in this research is the conflict between custom and custom, which is not addressed in books and articles. In this research, first the meaning of custom and its types are briefly discussed, then we dealt with the main issue of the conflict between custom and custom and the preference of each of them. That is, when and where general custom takes precedence over specific custom. Or when practical custom is preferred to word, we have brought the criterion of preference here.Keywords: conflict, custom, preference, preference