تحلیل سازمان یابی فضایی شهری با رویکرد نهادی -مدیریتی(مورد مطالعه: مناطقی از کلانشهر تهران)
محمد رضا رضایی
1
(
استادیار جغرافیا دانشگاه ازاداسلامی
)
زهرا حسینی
2
(
دانشجوی دکترای گروه علوم انسانی، واحد قشم، دانشکده آزاد اسلامی، قشم، ایران.
)
علی شکور
3
(
استاد دانشگاه آزاد اسلامی مرودشت
)
کلید واژه: سازمان یابی فضایی شهری, مدیریت شهری, نهادی -مدیریتی, مناطق کلانشهرتهران.,
چکیده مقاله :
سیر تکوین سازمان فضایی شهرها ناظر بر اهمیت روزافزون عوامل انسانی نسبت به عوامل طبیعی است و یک ساختار مدیریتی موفق می باید از تمام فرصت های نهادی موجود در محیط عملکردی خود بهره گیرد تا چارچوب ها، هنجارها، قواعد و اقداماتی که عمل را در بسترهای اجتماعی ساختار می بخشند تا به شکل مقررات و ساختارهای رسمی و هم به صورت هنجارها و... در امور روزمره زندگی جمعی بروز یابند. بنابراین این پژوهش با هدف تحلیل سازمان یابی فضایی شهری با رویکرد نهادی –مدیریتی در کلانشهر تهران و برپایه شواهد میدانی (بررسی مناطق شهرداری تهران بر اساس سازمان یابی فضایی) و اسناد مختلف کتابخانه ای صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق با استفاده از روش دلفی 30 نفر از متخصصین حوزه شهرسازی و معماری تعیین گردیده است. توزیع نمونه در میان پاسخگویان به روش تصادفی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه می باشد. با استفاده از نرم افزار SPSS، و آزمون خی دو مقدار مجذور کای بدست آمده و (SIG= 0.000) نشان دهنده با معنا بودن اولویت‌بندی شاخص‌های نهادی-مدیریتی در مناطق مورد بررسی دارند و درنهایت با استفاده از آزمون همپوشانی با بررسی معیار میزان تنفیض اختیارات و تصمیم گیری و اجرا در امور عمومی، بیشترین وزن (15/0) را به خود اختصاص داد. مدل منطق بولین نشان داد که تنها 6/0 درصد از منطقه برای یکپارچه سازی سیاستی و عملکردی مناسب است این مناطق بیشتر در قسمت های مناطق 10، 3و 4 و به صورت جدا از هم پراکنده شده اند. اما با توجه به نتایج مدل باینری و مدل هم پوشانی شاخص چند کلاسه، به ترتیب ۳۵ و ۱۰ درصد از منطقه مورد مطالعه دارای مطلوبیت زیاد می باشد که این زون ها پیوستگی بیشتری نسبت به مدل منطق بولین دارد. همچنان که مشهود است روش هم پوشانی شاخص (مدل باینری و مدل هم پوشانی شاخص چند کلاسه) قابلیت انعطاف بیشتری نسبت به مدل منطق بولین دارد و در ین راستا به ارائه راهکارهایی جهت بهبود سازمان یابی شهری با رویکرد نهادی–مدیریتی پرداخته شده است.
چکیده انگلیسی :
The evolution of the space organization of cities shows the increasing importance of human factors over natural factors, and a successful management structure must take advantage of all the institutional opportunities available in its operational environment to the frameworks, norms, rules and actions that implement the action. They structure in social contexts to appear in the form of formal rules and structures, as well as norms, etc. in the daily affairs of collective life. Therefore, this study was conducted with the aim of analyzing urban spatial organization with an institutional-managerial approach in the metropolis of Tehran and based on field evidence (study of Tehran municipal areas based on spatial organization) and various library documents. The statistical population of the study was determined using the Delphi method of 30 experts in the field of urban planning and architecture. The distribution of the sample among the respondents by random method and the tool used is a questionnaire. Using SPSS software, and chi-square test, two values of chi-square were obtained (SIG = 0.000) indicating the importance of prioritizing institutional-managerial indicators in the study areas. Decision-making and implementation in public affairs had the highest weight (0.15). Boolean logic model showed that only 0.6% of the area is suitable for policy and operational integration. These areas are mostly scattered in sections 10, 3 and 4 and separately. However, according to the results of the binary model and the overlap model of the multi-class index, 35% and 10% of the study area, respectively, are highly desirable, and these zones are more cohesive than the Boolean logic model. As it is obvious, the index overlap method (binary model and multi-class index overlap model) has more flexibility than Boolean logic model, and in this regard, solutions to improve urban organization with an institutional-managerial approach have been presented.
