بررسی محتوایی و سبکی نسخه‌ی خطی « ترجمه و شرح رساله‌ی طب القلوب»

محورهای موضوعی : سبک شناسی

آمنه کمالی ¹ (گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی-واحد بوشهر- ایران)
شمس الحاجیه اردلانی ² (استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر، گروه زبان و ادبیات فارسی، بوشهر، ایران)
سید جعفر حمیدی ³ ('گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اس‍ﻼمی ـ واحد بوشهر ـ ایران)

تاریخ دریافت : 1397/03/31 تاریخ پذیرش : 1397/07/16 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: طبّ‌القلوب, ویژگی سبکی, نسخة خطی, علاءالدین محمد نقشبندی,

چکیده مقاله :

چکیده آثار شناخته‌شدة عرفانی، گسترة وسیعی از ادبیّات ایران را در برمی‌گیرد؛ این گستره هنوز آثار ناشناخته‌ای را از بزرگان این سرزمین در خود نهفته دارد که احیا و معرّفی آن‌ها بر عهدة ادب‌پژوهان است. نسخة مورد بررسی، ترجمه و شرح مفصّلی است به زبان فارسی بر رسالة طبّ‌القلوب علاء‌الدّین محمّد نقشبندی، آخرین پیر نقشبندی که به قلم فخرالدّین مظهر، از علما، فقها و منسوبان علاء‌الدین محمّد نقشبندی در سقز کردستان، در اوایل قرن 14 به رشتة تحریر درآمد. این پژوهش با بهره‌گیری از شیوة توصیفی- تحلیلی به بررسی این نسخه پرداخته و نیز ویژگی‌های زبانی، ارزش‌های ادبی و فکری آن را مورد تحلیل قرار داده است. شرح رساله، نثری است روان، آمیخته به نظم، آراسته به آیات و احادیث، اصطلاحات عرفانی و ترکیب‌های گیاه‌شناسی و طبی. یافته‌های تحقیق نشانگر آن است که این اثر ادبی متأثر از ادبیّات دورة بازگشت و نثر سعدی در گلستان است و از نظر زبانی از قواعد زبان عربی تأثیر پذیرفته و کهنگی واژگان و کلامش به سبب وفاداری به شیوة عرفای سلف است.

چکیده انگلیسی:

Abstract Well-known mystical works cover a vast spectrum of literature of Iran. This spectrum already includes unknown works of the nobles of this country, which must be regenerated and introduced by the writers. The reviewed text, is a Persian translation and a detailed copy of Teb-ol-Qoloub Dissertation written by Alaedin Mohammad Naghshbandi, the latest spiritual guide of Naghshbandi, which is written by Fakhredin Mazhar, one of the scholars and jurisconsults, and one of the relatives of Alaedin Mohammad Naghshbandi, in Saghez, Kurdistan, in early 14th century. Having taken advantage of descriptive-analytical method, this research has reviewed the said text and has analyzed it with respect to lingual aspects, and, literary and intellectual values. Dissertation description is a fluent prose combined with verses, well-arranged with verses and hadith, mystical expressions, as well as botanical and medical compounds. Research discoveries indicate that this literary text is impressed by the literature of literary return and Sa’di prose in Golestan, and has been under lingual impression of the grammar of Arabic Language, and the oldness of its lexicon and wording is because of its adherence to the past mystics methods.