ارزیابی صفات کمی و کیفی کلون های پیشرفته و ارقام تجاری سیب زمینی با استفاده از مدل های GGE Bi-plot و AMMI

محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

داود حسن پناه ¹ (استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل)
حسن حسن آبادی ² (عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر)

تاریخ دریافت : 1392/02/31 تاریخ پذیرش : 1393/04/11 تاریخ انتشار : 1393/04/01

کلید واژه: Solanum tuberosum, پایداری عملکرد, روش GGE Bi-plot و AMMI,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی صفات کمی و کیفی و پایداری عملکرد غده قابل فروش 13 کلون امیدبخش سیب زمینی همراه با سه رقم تجاری (آگریا، مارفونا و لیدی رزتا) به عنوان شاهد، آزمایشی براساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل طی سال های 1390 و 1391 اجرا گردید. در طی دوره رشد و پس از برداشت، صفات تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد کل غده و قابل فروش، درصد ماده خشک، تیپ پخت، حفره‌ای شدن مرکز غده، رنگ داخلی غده و تغییر رنگ گوشت غده خام پس از 24 ساعت اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات کمی مورد ارزیابی نشان داد که بین کلون های امیدبخش از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته، ارتفاع بوته، متوسط وزن غده، تعداد ساقه اصلی در بوته و درصد ماده خشک و اثر متقابل کلون × سال از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته اختلاف معنی دار وجود دارد. کلون های 7-396151، 5-397008، 8-397015، 2-397008 و 4-994001 دارای عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته و متوسط وزن غده بیشتری بودند. این کلون ها دارای غده های یکنواخت متوسط تا بالا، رنگ پوست زرد، رنگ گوشت زرد و سفید، شکل غده گرد تخم مرغی و گرد، عمق چشم سطحی تا متوسط، بدون زنگ، حفره و شکاف داخل غده، رسیدگی متوسط دیررس و درصد ماده خشک متوسط تا بالا نسبت به ارقام (شاهد) و سایر کلون ها بودند. در این آزمایش، مدل های GGE Bi-plot و AMMI روشی مناسب برای گزینش همزمان عملکرد غده قابل فروش و پایداری تشخیص داده شدند و توانستند کلون های 2-397008، 5-397008 و 4-994001 را به عنوان کلون های پایدار با عملکرد غده قابل فروش بالا انتخاب نمایند.

چکیده انگلیسی:

To evaluate quantitative and qualitative characteristics and stability of marketable tuber yield of 13 promising potato clones, along with three commercial cultivars (Agria, Marfona and Lady Rosetta) as checks, an experiment was based on a randomized complete block design with four replications was carried out at the Agricultural and Natural Resources Research Station of Ardabil during 2011 and 2012. During the growing period and after harvest, attributes like number of main stem per plant, plant height, tuber number and weight per plant, total and marketable tuber yield, dry matter percentage, baking type, hollow heart, tuber inner ring and discoloration of raw tuber flesh after 24 hours were measured. Combined ANONA for quantitative traits showed that there were significant differences among promising clones as to total and marketable tuber yield, tuber number and weight per plant, plant height, mean tuber weight, number of main stem per plant and dry matter percentage and their interactions with year in total and marketable tuber yield and tuber number and weight per plant. The clones 396151-7, 397008-5, 397015-8, 397008-2 and 994001-4 were found to have higher total and marketable tuber yield, tuber number and weight per plant and mean tuber weight. These clones produced high and mid-uniform tuber, yellow skin color, yellow and white flesh color, oval round and round tuber shape, mid and shallow eyes, with no hollow heart, tuber inner crack and tuber inner ring, mid-late maturity and mid and high dry matter percentage as compared with control and other clones. In this experiment, GGE Bi-plot and AMMI models were found to be proper methods for selection of 397008-2, 397008-5 and 994001-4 as being high marketable and stable yielding clones.