امکان سنجی فروش موقوفات انتفاعی و حکم خرید بدل مماثل

سیداسمعیل حسینی مقدم ¹ (دانشجوی دکتری گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران) محمد جعفری هرندی ² (گروه فقه و مبانی اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد یادگار امام (ره) دانشگاه ازاد اسلامی شهر ری، ایران)
عباس سماواتی ³ (گروه فقه و مبانی اسلامی، دانشکده علوم انسانی، واحد یادگار امام (ره) دانشگاه ازاد اسلامی شهر ری، ایران)

تاریخ ارسال : 1402/04/23 تاریخ تایید : 1402/08/12

کلید واژه: وقف, وقف انتفاعی, فروش موقوفه انتفاعی, بدل مماثل,

چکیده مقاله :

پیشرفت های خیره کننده ی بشر ؛ حوادث طبیعی و گذر روزگار بسیاری از موقوفات انتفاعی را از حیز استفاده خارج نموده برخی به محل انباشت زباله و تجمع افراد ناباب تبدیل شده از طرفی مالیت آنها باقی و تبدیل آنها به بدل مماثل یا اقرب محل تامل قرار می گیرد؛ فلذا بررسی برخی سوالات ضروری به نظر می رسد اینکه آیا امکان فروش موقوعات انتفاعی فراهم است؟ و حکم خرید بدل مماثل این موقوفات چیست؟ این تحقیق که با با روش تحلیلی_توصیفی و با ابزار کتابخانه ای نگاشته شده است ، طبق یافته ها و نتایج باید گفت: پیرامون موقوفات انتفاعی سه دیدگاه به شرح ذیل وجود دارد 1. ممنوعیت فروش وقف بر جهات عامه 2. جواز فروش مطلق موقوفات انتفاعی و مساجد 3. ممنوعیت فروش غیر مساجد و مشاهد ؛ قول اول منسوب به شیخ انصاری قول دوم منسوب به سیدمحمد کاظم یزدی و قول سوم به سید خویی، سید علی سیستانی و بسیاری دیگر از فقها منسوب است و در مجموع می توان گفت تبدیل موقوفات به بدل مماثل یا اقرب با اذن حاکم اسلامی با مذاق شارع و سیره ی عقلا سازگاری دارد لذا این مقاله قول به تفصیل را منطبق بر انگیزه ی واقف غبطه وقف و انتفاع موقوف علیهم میداند

چکیده انگلیسی :

unning human progress; natural disasters and the passage of time has made many endowments obsolete, some of them have become a place of accumulation of garbage and gathering of unscrupulous people, On the other hand, their property remains and their conversion to an equal or close exchange is considered; Therefore, it seems necessary to examine some questions, whether it is possible to sell profitable opportunities? And what is the ruling on buying the equivalent of these endowments? This research, which is written with analytical-descriptive method and with library tools, according to the findings and results, it should be said: There are three points of view about endowments for profit as follows: 1. Prohibition of sale of endowment to public purposes 2. The absolute license to sell endowments and mosques 3. Prohibition of selling non-mosques and observatories; The first quote is attributed to Sheikh Ansari, the second quote is attributed to Seyyed Mohammad Kazem Yazdi, and the third quote is attributed to Seyyed Khoei, Seyyed Ali Sistani and many other jurists, and in general, it can be said that The conversion of endowments into equal or close ones with the permission of the Islamic ruler is compatible with the taste of the legislator and the wise thinking way. Therefore, this article considers the promise in detail to be in accordance with the motive of the founder of an endowment, the welfare envy of the Waqf and the interest in the property of the beneficiary of an endowment.