نمودهای پوپولیسم در ایران معاصر(بررسی عملکرد حزب توده و روش سیاسی مصدق در دهه بیست شمسی)

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات سیاسی

مهدی اخوان خداشهری ¹ (دانشگاه آزاد تهران مرکز)
بابک نادرپور ² (استادیار. دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی . واحد تهران مرکز)
سید عبدالامیر نبوی ³ (دانشگاه تهران)

تاریخ دریافت : 1402/04/22 تاریخ پذیرش : 1402/08/06 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: ایران معاصر, روش سیاسی مصدق, عملکرد حزب توده, نمودهای پوپولیسم, سیستم نمایندگی,

چکیده مقاله :

از زمانیکه قدرت مردم در عرصه سیاست موضوعیت پیدا کرد، استفاده و بهره برداری از چنین قدرتی هم مورد توجه سیاستمداران و بازیگران سیاسی قرار گرفت و به تناسب چنین تحولی، اندیشمندان حوزه سیاست برای توسل به قدرت مردم سازوکارهای مختلفی اندیشیدند که از مقبولترین آنها سیستم نمایندگی است. از سوی دیگر، یکی از مهمترین آسیب‎ها و چالش‎هایی که نظام سیاسی مبتنی بر نمایندگی تاکنون با آن دست به گریبان بوده، پوپولیسم می باشد. پوپولیسم به معنای توسل بی‎واسطه و بی‎قاعده به قدرت مردم، عارضه‎ای است برای همه نظا‎مهای سیاسی مبتنی بر نمایندگی که به شکل شدید یا ضعیف در آنها دیده می‎شود. در این مقاله تلاش شده است عملکرد حزب توده و روش سیاسی دکتر محمد مصدق در دهه بیست شمسی، از طریق روش کیفی و با بهره‎گیری از نظریات یان ورنر مولر در خصوص پوپولیسم مورد بررسی قرارگیرد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مجموعه‎ای از ویژگی‎های پوپولیستی مانند توده‎گرایی، غیریت سازی و ایده‌های کلی‎گرایانه بر عملکرد حزب توده و همچنین مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی نامتعارف و عامه ‎پسند، بی‎قاعدگی سیاسی و سیاست خیابانی، بر روش سیاسی مصدق تاثیرگذار بوده است.

چکیده انگلیسی:

Since the power of the people became relevant in the field of politics, the use and exploitation of such power has attracted the attention of politicians and political actors, and in accordance with such a development, thinkers in the field of politics have thought of various mechanisms to appeal to the power of the people, one of the most acceptable of which is the representation system. .On the other hand, one of the most important threats and challenges that the political system based on representation has been dealing with so far is populism. Populism, in the sense of direct and unregulated appeal to people's power, is a complication for all political systems based on representation, which can be seen in a strong or weak form. In this article, the performance of the Tudeh party and the political method of Dr. Mohammad Mossadegh in the 50s have been investigated through a qualitative method and by using Jan Werner Muller's theories about populism. The obtained results indicate that a set of populist characteristics such as massism, alienation and generalist ideas on the performance of the Tudeh Party, as well as things such as unconventional and pro-Tudeh political behaviors, are not Political menstruation and street politics have influenced Mossadegh's political method.