اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی - عاطفی بر روی مؤلفههای عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
آذر محمدی کرکانی
1
(مشاور مدرسه آموزش و پرورش منطقه یک شهر تهران)
فریبرز درتاج
2
(استاد دانشگاه علامه طباطبایی)
علیرضا کیامنش
3
(گروه روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
کلید واژه: خودکارآمدی, مهارتهای اجتماعی- عاطفی, برنامهریزی, تأثیرات هیجانی, فقدان کنترل پیامد و انگیزش,
چکیده مقاله :
در این مطالعه، به بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی- عاطفی بر مؤلفه های عملکرد تحصیلی یعنی خودکارآمدی، برنامه ریزی، تأثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش در دانشآموزان پرداخته شده است. روش پژوهش، از نوع آزمایشی با طرح پیشآزمون – پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش دانشآموزان دختر منطقۀ 1 تهران بودند که در سال تحصیلی 97-1396 در پایۀ هشتم تحصیل میکردند و با روش نمونهگیری خوشه ای انتخاب و به روش تصادفی در گروههای آزمایش و کنترل جایگزین شدند. در پیشآزمون و پسآزمون آزمودنی ها، با استفاده از سیاهه ی مهارت اجتماعی ایندربیتزن و فوستر (1992)، و پرسشنامه ی عملکرد تحصیلی فام و تیلور (1999) مورد ارزیابی قرار گرفتند. به گروه آزمایشی در یازده جلسه مهارت های اجتماعی- عاطفی با روش YCDI آموزش داده شد. در حالیکه، در این مدت، گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکرد. نتایج پژوهش با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که مداخلۀ آموزشی بر روی همۀ مؤلفههای عملکرد تحصیلی (خودکارآمدی، برنامه ریزی، تأثیرات هیجانی، فقدان کنترل پیامد و انگیزش) مؤثر است. از بین مؤلفههای عملکرد تحصیلی، آموزش مهارتهای اجتماعی - عاطفی بر روی مؤلفۀ انگیزش بیشترین اثر و بر روی مؤلفه های اثر هیجانی و فقدان کنترل پیامد کمترین اثر را داشته است. توصیه میشود معلمان در کنار آموزش مهارتهای شناختی به دانشآموزان به آموزش مهارتهای عاطفی-اجتماعی نیز اقدام نمایند
The study aims to examine the impact of social - emotional skills training on the components of educational performance (self - efficacy, planning, emotional effects, lack of outcome control and motivation). The research method was the experimental design and the research design was pre and post-test with control group. The study population consisted of all female students of the eighth - grade school of district 1 of Tehran who studied in the 1396 - 97, and they selected by cluster sampling and replaced by random sampling in the experiment and control groups. In the pre-posttest participants, using the Teenage Inventory of Social Skills (TISS) and the Educational performance Pham-Taylor Questionnaire (EPT) was evaluated. The experimental group was taught in 11 sessions of social-emotional skills in the YCDI method. Whereas, the control group did not receive any training. The results of the study using the covariance analysis showed that educational intervention affects all components of academic performance (self - efficacy, planning, emotional effects, lack of outcome control and motivation). Among the components of academic performance, education of social - emotional skills training on motivation component has the greatest effect and emotional effects and the lack of impact control has the least effect. It is recommended that teachers provide students with cognitive skills to train emotional and social skills
احمدی، م.س.؛ حاتمی، م.ر.؛ احدی، ح. و اسدزاده، ح. (1392). تأثیر آموزش مهارتهای ارتباطی بر باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر، نشریۀ رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(4)، 116-105
امینی، آ. (1378). مهارتهای اجتماعی نوجوانان ، اعتباریابی پرسشنامۀ TISS، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ روانشناسی و علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
پورطاهری، ف.؛ زندوانیان نائینی، ا. و رحیمی، م. (1393). رابطۀ فراحافظه با عملکرد تحصیلی کیفی و کمّی دانشجویان، مجلۀ مطالعات آموزش و یادگیری، 6 (2)، 157-137
جناآبادی، ح. (1390). تأثیرآموزش مهارت های اجتماعی برکاهش اختلالات رفتاری دانش آموزان استثتایی پایه 5. فصلنامه روانشناسی کودکان استثنایی، مدرسه مختلط کوثر زاهدان، 1(2)، 73 تا 83.
حبیبی، آ. (1395). آموزش کاربردی نرمافزار SPSS، نشر الکترونیک، پایگاه اینترنتی پارس مدیر.
درتاج، ف. (1383). بررسیتأثیرشبیه سازیذهنیفرایندیوفرآورده ایبربهبودعملکردتحصیلی دانشجویان،ساخت و اعتباریابیآزمونعملکردتحصیلی فام و تیلور ، رسالۀ دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی.
شیخالاسلامی، ع.؛ برزگر، ک. و خداویردی، ت. (1392). نقش خودکارآمدی تحصیلی، خودنظمدهی فراشناختی و تفکر انتقادی در پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشآموزان مقطع دبیرستان، فصلنامۀ پژوهش در نظامهای آموزشی، 7(23)، 122-111
شیری، ا. ؛ ولیپور، م. و مظاهری، م.ع. (1392). مقایسۀ مهارتهای اجتماعی و مشکلات روانشناختی در دانشآموزان قلدر، قربانی و عدم درگیر، روانشناسی تحولی:روانشناسان ایرانی، 10(38)، 210-201
شکوهی یکتا، م. ؛ زمانی، ن. و پورکریمی، ج. (1393). اثربخشی آموزش مهارت حل مسئلۀ بین فردی بر افزایش مهارتهای اجتماعی و کاهش مشکلات رفتاری دانشآموزان دیرآموز پایۀ اول دبستان، مجلۀ مطالعات روانشناختی، 10(4)، 32-7
شهیم، س. (1382). مقایسۀ مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری در دو گروه کودکان عادی و مبتلا به اختلالات یادگیری در خانه و مدرسه، مجلۀ روانشناسی و علوم تربیتی، 33(1)، 138- 121
عسگری، س.؛ کهریزی، س. و کهریزی، م. (1392). نقش خودکارآمدی و رضایت از زندگی در پیشبینی عملکرد تحصیلی دانشآموزان دختر سال سوم دورۀ متوسطه شهر کرمانشاه، مجلۀ روانشناسی مدرسه، 2(2)، 123-107
فتحالهی، ع. و صحرایی، ق. (1392). ابعاد اجتماعی مهارتهای زندگی از دیدگاه مولوی، پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی (پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی)، 5(17)، 218-191
فرهادی، ع.؛ موحدی، ی.؛ عزیزی، ا.؛ قاسمی کل، ف.؛ و کریمینژاد، ک. (1393). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر ارتقای نظریۀ ذهن در نوجوانان پرخاشگر، دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی شناخت اجتماعی، 3(2)، 66-55
کرامتی، م.ر. (1386). تأثیر یادگیری مشارکتی بر رشد مهارت های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی ریاضی، مجلۀ روانشناسی و علوم تربیتی، 37(1)، 55-39
کریمی، ف.؛ کیخاونی؛ س. و محمدی، م.ب. (1389). تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر اختلالات رفتاری کودکان دبستانی، مجلۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 18(3)، 68-61
کمیجانی، ز. و هاشمیآذر، ژ. (1388). بررسی تأثیر بازیدرمانی بر کاهش اختلالات رفتاری دانشآموزان آزاردیدۀ جسمانی- هیجاانی 12-9 سالۀ شهر تهران، فصلنامۀ روانشناسی تربیتی، 5(15)، 34-20
واعظفر، س.؛ محمدیفر، م.ع. و نجفی، م. (1393). اثربخشی آموزش به روش سؤالات هدفمند بر عملکرد ریاضی و تفکر تأملی، مجلۀ روانشناسی مدرسه، 2(3)، 252-240
یگانه،ط. (1392). اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی بر کنشورزی سازشی و اختلالهای هیجانی-رفتاری دانشآموزان، روانشناسی تحولی:روانشناسان ایرانی، 10(40)، 419-409
Ahmadi, M. S., Hatami, M. R., Ahadi, H., & Asadzadeh, H. (2014). The effect of communication skills training on students ' self-efficacy beliefs and educational progress of girls, the New Approaches in the Educational Administration, publication, 4(4), 116-105 [In Persian].
Amini, A. (1378). The validity of questionnaire TISS, master agreement, Faculty of psychology and social sciences, Islamic Azad University, Tehran Markaz [In Persian].
Asgari, S., Kahrizi, S., & Kahrizi, M. (2014). The role of self-efficacy and life satisfaction in predicting academic performance of high school girl students of the third year period the city of Kermanshah, "Yerevan" magazine of biology school, 2(2), 123-107 [In Persian].
Dortaj, F. (1383). Theeffect of mental process and simulation on improving student performance product, build validation tests and academic performance, Ph.d. thesis, Faculty of education and psychology, University of Allameh Tabatabaei [In Persian].
Farhadi, A., Movahedii, E., Azizi, A., Ghasemi Kol, F., & Karimi Nejad, k. (2015). Effectiveness of social skills training on the promotion of the theory of mind in the aggressive teens. Two chapters of the social understanding of the scientific-research, 3(2), 66-55 [In Persian].
Fathollahi, A., & Sahraei, Gh. (2014). Social dimensions of life skills from the perspective of Rumi. Research of educational literature (study of Persian language and literature), 5(17), 218-191 [In Persian].
Habibi, ASP (1395). Applied training using SPSS software, electronic publishing, PARS Manager Web site[In Persian].
Jenna Abadi, H. (2012). The effect of social skills training on reducing Exceptional students ' behavioral disorders base 5. The journal of psychology of exceptional children, mixed school in Zahedan KOSAR, 1(2), 73-83 [In Persian].
Karimi, F; Keikhavoni, S; Mohammadi, M. b. (2010). The effect of social skills training on primary school children's behavioral disorders, Ilam University of medical sciences journal of science. 3(18), 61-68 [In Persian].
Keramati, M. R. (1386). The effect on the growth of collaborative learning social skills and academic achievevment. Magazine of psychology and educational sciences, 37(1), 55-39 [In Persian].
Komijani, Z., & Hashemi Azar, se. (2009). Effect of play therapy on decreasing students ' behavioral disorders have been physical abuse emotional-12-9-year in Tehran. Educational psychology period. 5(15), 34-20 [In Persian].
Pourtaheri, F., zandoanian Naini, A., & Rahimi, M. (2014). Extra memory relations with the academic performance of students. Quality and quantitative studies about teaching and learning, 6(2), 157-137 [In Persian].
Shahim, S. (2003). Comparison of behavioral problems and social skills in the two groups of children with learning disorders and normal at home and school. The journal of psychology and educational sciences, 33(1), 138-121 [In Persian].
Sheikholeslami,A., Barzegar, K., & Khodaverdi; T. (2013). The role of academic self-efficacy, Metacognitive scopes and autoregulation critical thinking in predicting academic performance of high school students, Research on the educational system, 7(23), 122-111 [In Persian].
Shiri, A., Valipour, M., m. p., & Mazaheri, M. A. (2013). Compare of social skills and psychological problems in the bully, the victim and the lack of students involved. The psychology of transformation: Iranian Psychologist. 10(38), 210-201 [In Persian].
Shokouhi Yekta, M., Zamani, N., & Pourkarimi, G. (2015). Interpersonal problem solving skills training is a matter of effectiveness on increasing social skills and behavioural problems of students first student school officials late. Journal of psychological studies, 10(4), 32-7 [In Persian].
Vaezfar, S., Mohammadifar, M. E., & Najafi, M. (2014). The effectiveness of targeted questions on the teaching of mathematical thinking and reflection performance. Journal of school psychology, 2(3), 252-240 [In Persian].
Yeganeh, T. (2013). The effectiveness of social skills training on the use of emotional disorder and compromise action-students ' behavior. Psychology of transformation: Iranian psychologist, 10(40), 419- 409 [In Persian].
_||_Ahmadi, M. S., Hatami, M. R., Ahadi, H., & Asadzadeh, H. (2014). The effect of communication skills training on students ' self-efficacy beliefs and educational progress of girls, the New Approaches in the Educational Administration, publication, 4(4), 116-105 [In Persian].
Amini, A. (1378). The validity of questionnaire TISS, master agreement, Faculty of psychology and social sciences, Islamic Azad University, Tehran Markaz [In Persian].
Asgari, S., Kahrizi, S., & Kahrizi, M. (2014). The role of self-efficacy and life satisfaction in predicting academic performance of high school girl students of the third year period the city of Kermanshah, "Yerevan" magazine of biology school, 2(2), 123-107 [In Persian].
Dortaj, F. (1383). Theeffect of mental process and simulation on improving student performance product, build validation tests and academic performance, Ph.d. thesis, Faculty of education and psychology, University of Allameh Tabatabaei [In Persian].
Farhadi, A., Movahedii, E., Azizi, A., Ghasemi Kol, F., & Karimi Nejad, k. (2015). Effectiveness of social skills training on the promotion of the theory of mind in the aggressive teens. Two chapters of the social understanding of the scientific-research, 3(2), 66-55 [In Persian].
Fathollahi, A., & Sahraei, Gh. (2014). Social dimensions of life skills from the perspective of Rumi. Research of educational literature (study of Persian language and literature), 5(17), 218-191 [In Persian].
Habibi, ASP (1395). Applied training using SPSS software, electronic publishing, PARS Manager Web site[In Persian].
Jenna Abadi, H. (2012). The effect of social skills training on reducing Exceptional students ' behavioral disorders base 5. The journal of psychology of exceptional children, mixed school in Zahedan KOSAR, 1(2), 73-83 [In Persian].
Karimi, F; Keikhavoni, S; Mohammadi, M. b. (2010). The effect of social skills training on primary school children's behavioral disorders, Ilam University of medical sciences journal of science. 3(18), 61-68 [In Persian].
Keramati, M. R. (1386). The effect on the growth of collaborative learning social skills and academic achievevment. Magazine of psychology and educational sciences, 37(1), 55-39 [In Persian].
Komijani, Z., & Hashemi Azar, se. (2009). Effect of play therapy on decreasing students ' behavioral disorders have been physical abuse emotional-12-9-year in Tehran. Educational psychology period. 5(15), 34-20 [In Persian].
Pourtaheri, F., zandoanian Naini, A., & Rahimi, M. (2014). Extra memory relations with the academic performance of students. Quality and quantitative studies about teaching and learning, 6(2), 157-137 [In Persian].
Shahim, S. (2003). Comparison of behavioral problems and social skills in the two groups of children with learning disorders and normal at home and school. The journal of psychology and educational sciences, 33(1), 138-121 [In Persian].
Sheikholeslami,A., Barzegar, K., & Khodaverdi; T. (2013). The role of academic self-efficacy, Metacognitive scopes and autoregulation critical thinking in predicting academic performance of high school students, Research on the educational system, 7(23), 122-111 [In Persian].
Shiri, A., Valipour, M., m. p., & Mazaheri, M. A. (2013). Compare of social skills and psychological problems in the bully, the victim and the lack of students involved. The psychology of transformation: Iranian Psychologist. 10(38), 210-201 [In Persian].
Shokouhi Yekta, M., Zamani, N., & Pourkarimi, G. (2015). Interpersonal problem solving skills training is a matter of effectiveness on increasing social skills and behavioural problems of students first student school officials late. Journal of psychological studies, 10(4), 32-7 [In Persian].
Vaezfar, S., Mohammadifar, M. E., & Najafi, M. (2014). The effectiveness of targeted questions on the teaching of mathematical thinking and reflection performance. Journal of school psychology, 2(3), 252-240 [In Persian].
Yeganeh, T. (2013). The effectiveness of social skills training on the use of emotional disorder and compromise action-students ' behavior. Psychology of transformation: Iranian psychologist, 10(40), 419- 409 [In Persian].
