بررسی میزان رضایتمندی شهروندان از سیستم اتوبوسرانی شهری (نمونه موردی: شهرمراغه)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

هوشنگ سرور ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران)
مهتاب امرایی ² (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گرایش آمایش شهری دانشگاه مراغه)

تاریخ دریافت : 1398/04/03 تاریخ پذیرش : 1398/08/02 تاریخ انتشار : 1398/08/15

کلید واژه: حمل و نقل عمومی, ارزیابی, رضایت, مراغه, اتوبوسرانی,

چکیده مقاله :

امروزه، اتوبوس مهمترین وسیله حمل و نقل عمومی در اکثر شهرهای بزرگ و متوسط بشمار می آید. برای راه اندازی اتوبوس به سرمایه گذاری کمی نیاز است؛ و وابستگی به مسیر خاصی در مقایسه با دیگر سیستمهای حمل و نقل جمعی ندارد.از اینرو قابل توسعه می باشد. همچنین در مقایسه با دیگر وسایل نقلیه سطح کمتری از فضای شهری را در بر می گیرد؛ و از نظر صرفه‌جویی در هزینه ها و کاهش ترافیک شهری اتوبوس نسبت به بسیاری از وسایل نقلیه اولویت دارد. در این پژوهش به منظور بررسی میزان رضایتمندی شهروندان مراغه از سیستم اتوبوسرانی بین شهری 192 نفر از مردم در مناطق مختلف شهر به عنوان نمونه انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و Minitab و خروجی داده‌ها از طریق آزمون T تک نمونه ای و آزمون ANOVA محاسبه و این نتایج حاصل گردید؛ بیشتر استفاده‌کننده‌گان از اتوبوسهای بین شهری زنان، افراد تحصیل کرده و افراد با درآمد کمتر از یک میلیون تومان می باشد. در فرضیه اول که خروجی داده ها از طریق آزمون T تک نمونه ای محاسبه شد مشخص گردید که در مواردی چون؛ زمانبندی حرکت اتوبوسها، صرفه‌جویی در وقت، وجود امنیت برای زنان، کاهش ترافیک، کاهش آلودگی و ... رضایت کافی وجود دارد، اما در مواردی چون: نحوه برخورد راننده‌گان، هزینه بلیت و تعداد ایستگاه‌ها رضایت کافی وجود ندارد. در فرضیه دوم که از آزمون ANOVA استفاده شد مشخص شد که بین مناطق مختلف شهر از نظر رضایتمندی از سیستم اتوبوسرانی بین شهری تفاوت وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Today, buses are the most important means of public transportation in most citiesof our country, as well as in most developing countries. There is little investmentneeded to launch a bus; and it does not depend on a specific route compared to other mass transit systems. It can be developed and changed. It also has a lower level of urban space compared to other vehicles; it is a priority in terms of cost savings and urban bus traffic reduction for many vehicles. In this study, in order to evaluate the satisfaction of Maragheh citizens from the interurban bus system, 200 people were selected as sample in each region of the city. Data were analyzed by SPSS and Minitab software and data output through the test T single-sample and ANOVA tests, and these results were achieved; most users of urban buses are women, educated people, and people with an income of less than one million. In the first hypothesis, the data output was calculated through a single-sample Ttest, it was found that there are some satisfactions in such cases as: bus timing, time saving, security for women, reduced traffic, reduced pollution, etc. However, there is not enough satisfaction in such cases as: drivers' behavior, ticket costs, and the number of stations. In the second hypothesis, using ANOVA, it was found that there is a difference between the different regions of the city in terms of satisfaction with the intercity bus system.

منابع و مأخذ:

1.  افندی‌زاده، شهریار؛ صدرالدینی، محمدرضا (1381): بررسی و ارزیابی شبکه اتوبوسرانی درون شهری، صنعت حمل و نقل، شماره 213.


2. ابراهیم‌زاده، عیسی؛ بهالو، عباس (1391): تحلیلی بر کارکرد سیستم اتوبوسرانی و نقش آن در حمل و نقل شهری موردشناسی؛ شهر زاهدان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 27، شماره سوم،پاییز 1391، شماره پیاپی 106، صفحات 18365-18341.


3. بهمن‌پور، ندا (1395): جایگاه اهمیت توسعه و امنیت در حمل و نقل عمومی، سومین کنفرانس علمی _ پژوهشی افق‌های نوین در علوم جغرافیا و برنامه‌ریزی، معماری و شهرسازی ایران.


4.  پورمعلم، ناصر؛ قدمی کلاریجانی، مصطفی؛ محمدی، امین (1391): بهینه‌سازی مسیرهای اتوبوسرانی با استفاده از الگوی ریتم مورچگان (مطالعه موردی: سیستم اتوبوسرانی شهرضا)، دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک.


5. حاتمی‌نژاد، حسین؛ پوراحمد، احمد؛ فرجی سبکبار، عظیمی، آزاده (1392): سنجش میزان رضایت استفاده‌کننده‌گان از سیستم حمل و نقل عمومی در منطقه البرزجنوبی، فصلنامه علمی _ پژوهشی اقتصاد مدیریت شهری، سال سوم، شماره نهم، صفحات 123- 105.


6.  زیاری، کرامت‌الله؛ حاجی شریفی، آرزو؛ رمضانزاده، مهدی (1392): بررسی میزان رضایت‌مندی از سیستم BRT؛ مطالعه موردی خط 3 پایانه علم و صنعت-خاوران، مجله علمی-پژوهشی برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، سال سوم، شماره اول، (پیاپی)، بهار 1392، صفحات 57-74.


7.  سقایی، محسن؛ صادقی، زهره؛ عقیلی، نسترن (1393): ارزیابی عملکرد سیستم اتوبوسرانی تندرو (BRT) در کلان‌شهر اصفهان از دیدگاه شهروندان، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی _ پژوهشی دانشگاه گلستان، سال چهارم، شماره مسلسل یازدهم، بهار 1393.


8. سلطانی، علی (1392): مباحثی در حمل و نقل شهری با تأکید بر رویکرد پایداری، چاپ دوم، شیراز، انتشارات دانشگاه شیراز.


9. عبدی، حامد؛ فاروقی، حامد؛ رحیمی کاکه‌جوب، آرمان (1392): سنجش کارایی سامانه حمل و نقل همگانی در شهر یزد، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال سیزدهم، شماره 30، پاییز 1392.


10. عمران زاده، بهزاد؛ قرخلو، محمد؛ پوراحمد، احمد (1389): ارزیابی و تحلیل کارآری سامانه حمل و نقل BRT و رضایت عمومی از آن درکلان شهر تهران، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 73، صص 19- 38.


11. انیسه، قربانی‌پور (1395): بازطراحی فضای داخلی اتوبوس، پایان­نامه جهت اخذ درجه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا(ص).


12. کردنائیچ، اسدالله؛ مختاری‌مغانی، علی (1390): استقرار، بهبود و توسعه اتوبوس‌های تندرو (BRT) راه‌حلی برای کاهش ترافیک کلان شهرها، فصلنامه مطالعات مدیریت ترافیک، شماره 20.


13. میرکتولی، جعفر؛ محمدی، فاطمه؛ نگاری، اعظم؛ اشکری، عظم (1392): بررسی رضایت مردم از کیفیت خدمات‌رسانی حمل و نقل عمومی (مطالعه موردی: منطقه 2 گرگان)، فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی شهری، سال اول، شماره اول، بهار 1392، صفحات 151- 133.


14. مراغه/wiki/ https:// fa. Wikipedia. Org.


15. مدیریت مطالعات و پژوهش-معاونت برنامه‌ریزی و توسعه شهرداری اهواز، چالش‌های مدیریت شهری در کلانشهر اهواز(حمل و نقل و ترافیک)، مدیریت روابط عمومی و امور بین­الملل شهرداری اهواز، جلد اول، اهواز.


16. نوروزی آوارگانی، اصغر (1393): ارزیابی عملکرد و سنجش میزان رضایتمندی از سیستم اتوبوسرانی تندرو (BRT) در کلان­شهر اصفهان، مجله علمی-پژوهش برنامه‌ریزی فضایی (جغرافیا)، سال چهارم، شماره اول، (پیاپی 12)، بهار 1393، صفحات 168-143.


17.  Abste Abrehs, D. (2007). Analyzing public transport Performance using efficiency measures and spatial Analysis, the case of Addis Ababa, Ethiopia. International Instatute for Geoformanation science and observation.


18.  Canada Mortgage & Housing Corporation. (2007). “Transit – oriented Development Case study – village de la Gere, Mont – saint – Hilarire,Que”., Canada Martgage and Housing Corporation


19. Estarda M & etal (2011), “Design & Implementation of Efficient Transit Networks procedure, case study & validity Test”, Transportation Research, part A45, PP935_ 950.


20.  Eboli, L, & Mazzulla, G. (2007). Service quality attributes affecting customer satisfaction for bus transit. Journal of public transportation, 10(3), 2.‏


21. Friberg, L. (2000). Innovative solutions for public transport; Curitiba, Brazil. Sustainable Development International, 153, 156.‏


22. Li, T., Yang, W., Zhang, H., & Cao, X. (2016). Evaluating the impact of transport investment on the efficiency of regional integrated transport systems in China. Transport Policy, 45, 66-76.


23. Tiranchini, Alejandro, David A: Hensher & Sergio R. jaradiaz (2010), “coparing operator & users costs of light Rail, Heavy Rail & BRT over a Radical publice Transport Network, Reserch in Transportation Economics, 29 pp 231_ 242.


24. Tumlin, J. (2012). Sustainable transportation planning: Tools for creating vibrant, healthy, and resilient communities (Vol. 16).

John Wiley & Sons. Wright, L, & Fjellstrom, K. (2003). Sustainable Transport: A Sourcebook for Policy-makers in Developing Cities. Module 3a: Mass Transit Options