ارزیابی جایگاه پیادهمداری در بازآفرینی شهری پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک شهر همدان)
محورهای موضوعی : آمایش محیطمحمود ملکیان 1 , بیژن کلهرنیا 2 , نوذر قنبری 3 , سهیل سبحان اردکانی 4
1 - دانش‌آموخته دکتری تخصصی، گروه مهندسی شهرسازی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
2 - استادیار گروه مهندسی شهرسازی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
4 - استاد گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، دانشکده علوم پایه، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران
کلید واژه: بازآفرینی پایدار شهری, مشارکت عمومی, پیاده¬مداری, همدان.,
چکیده مقاله :
امروزه ایجاد پيادهراه در فضاهای شهری، در بسیاری از پروژههاي شهرسازي از جايگاه خاصی برخوردار است و ارتقاي كيفيت اين‌گونه فضاها از اهداف پايهای مديريت شهري به‍شمار میآید. لذا، این پژوهش با هدف ارزیابی نقش پیادهمداری در برنامههای بازآفرینی شهری پایدار منطقه یک شهر همدان انجام یافت. بدین منظور، پس از شناخت ویژگیهای کالبدی، اقتصادی و اجتماعی محلات هدف، وضعیت حوزه‌های راهبردی و ماهوی از حیث عملکردی، زیبایی‌شناختی و محیط‌زیستی مورد سنجش قرار گرفت. پس از تعیین نقاط قوت و ضعف و نیز فرصتها و تهدیدها در راستای چشم‌انداز؛ ضوابط و معیارها و نیز دستور کار طراحی شهری-حوزه ویژه و طرح مایه‌ها در محلات هدف، نسبت به ارائه ضوابط اجرایی در راستای بازآفرینی شهری پایدار محلات همراه با ویژگی پیادهمداری اقدام شد. نتایج نشان داد که رفع زوال شهری از طریق ارتقای مؤلفه‌های سازنده کیفیت در طراحی، به‌خصوص مؤلفه پیادهمداری با بهرهگیری مطلوب از سرمایههای اجتماعی و توان بالقوه ساکنین در برنامههای احیاء و بازآفرینی از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. بنابراین، نسبت به توسعه و ارتقای پیادهمداری در درون محلات و احیای هویت از دست‌رفته و پیادهمدار سازی محلات شهری توصیه می‌شود.
Urban regeneration is defined as a comprehensive and integrated vision and action to address urban problems through lasting improvements in the physical, economic, social, and environmental conditions of an area. Therefore, this study was conducted to assess the role of pedestrian in sustainable urban regeneration programs in city of Hamedan in order to achieve sustainable development and pedestrian quality improvement in neighborhoods. In so doing, the physical, economic and social characteristics of the study area have been assessed. Then, in the framework of the description of urban design services, the status of the strategic area and the area of nature in three functional, aesthetic and environmental components were measured. The results showed that the improving the quality components of urban design, especially the pedestrian component, is of great importance by utilizing the social capital and potential of residents in recreational and recreational programs through the improvement of urban deterioration. In general, it was necessary to use the potential talents as strengths and rich culture and historical background as an opportunity to develop and enhance the pedestrian within the localities and to restore the identity of the lost and pedestrian urban neighborhoods.
1- آیینی، م. (1386). موضوعات اقتصادي، مالی و مدیریتی بهسازي و نوسازي بافت¬هاي فرسوده شهري. تهران: انتشارات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی.
2- اردلانی، ر.، مرجان منتظری، ه.، علیزاده افشار، ف. و سراجی اقدم، س. (1392). بازآفرینی بافت‌های فرسوده با تکیه بر اصول توسعه پایدار شهری مطالعه موردی: محله عودلاجان تهران. کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران.
3- ایزدی، م.س. (1392). ضرورت نشر فرهنگ نوسازی شهری در ایران. منظر، 25: 36.
4- بحرینی، سید حسین؛ ایزدی، محمد سعید؛ مفیدی، مهرانوش، 1393. رویکردها و سیاست¬های نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)، مطالعات شهری، 9.
5- 5- پاكزاد، ج. (1384). راهنماي طراحي فضاهاي شهري در ايران. 1384، جلد 3، تهران: وزارت راه و شهرسازي.
6- ثقفي اصل، آ. (1387). اهميت و نقش پياده راه در شبكه حمل و نقل شهر پايدار. جستار شهرسازی، 26-27: 87-79.
7- حاجی‌پور، خ. (1386). مقدمه¬اي بر سیر تحول و تکوین رویکردهاي مرمت شهري (دوره زمانی بعد از جنگ جهانی اول تا آغاز هزاره سوم). اندیشۀ ایرانشهر، 2(10-9): 11-7.
8- حبیبی، محسن؛ مقصودی، ملیحه، 1386. مرمت شهری،چاپ سوم، دانشگاه تهران، تهران.
9- حناچی، پ.، شایان، ح.ر.، مهدی‌نژاد، ج.، خادم‌زاده، م.ح. و کامل‌نیا، ح. (1386). بررسی تطبیقی مرمت شهری در ایران و جهان (با نگاه ویژه به بافت تاریخی شهر یزد). تهران: انتشارات سبحان نور.
10- صادقی، ن. و سبحان اردکانی، س. (1392). امکان‌سنجی احداث پیاده راه به‌عنوان یک کاتالیزور در جهت ارتقای کیفیت فضای شهری (مطالعه مورد: محور بوعلی همدان). مطالعات محیطی هفت حصار، 5(2): 20-13.
11- علی بک، ن. (1392). شرحی بر تجارب به‌کارگیری رهیافت بازآفرینی شهری پایدار در انگلستان جهت مداخله در بافت‌های فرسوده شهری. اولین همایش ملی معماری و فضاهای شهری پایدار مشهد،، مشهد، ایران.
12- كاشاني¬جو، خ. (1385). اهميت فضاهاي پياده در شهرهاي هزاره سوم. جستار شهرسازی، 17-18: 51-40.
13- گلكار، ک. (1385). جعبه ابزارطراحي شهري راهنماي تهيه چارچوب و طرح جامع سه بعدي طراحي شهري. تهران: مهندسان مشاور نقش پیراوش.
14- گلكار، ک. (1390). طراحي شهري، فرآيند يا فرآيندها. صفه، 21(1): 134-99.
15- ملکیان، م.، ایزدی، م.س. و سبحان اردكاني، س. (1395). اهمیت فضاهای همگانی شهری در توسعه پایدار گردشگری شهری (مطالعه موردی: منطقه یک شهر همدان). علوم و تكنولوژي محيط¬زيست، 18(3): 255-237.
16- نصيري، ا. (1390). راهبردهاي طراحي و كنترل فضاهاي پياده‌رو شهري. آموزش جغرافيا، 25(4): 19-14.
17- Castree, N., Crang, M. and Domoah, M. (2009). International Encyclopedia of Human Geography, First edition, Elsevier Ltd.
18- Donovan, R., Evans, J., Bryson, J., Porter, L. and Hunt, D. (2005). Large-scale Urban Regeneration and Sustainability: Reflections on the ‘Barriers’ Typology' CERT Working Paper 05/01, School of Geography, Earth and Environmental Sciences, University of Birmingham.
19- Healey, P. (1995). The institutional challenge for sustainable urban regeneration. Cities, 12(4): 221-230.
20- Roberts, P. (2000). The Evolution, Definition and Purpose of Urban Regeneration, in P. Roberts and H. Syke (eds.).Urban Regeneration, A Handbook. British Urban Regeneration Association, SAGE Publications, London, 9–36.
21- Roberts, P. and Hugh, S. (2003). Urban Regeneration: A Handbook. London: SAGE.
22- Rogers, R. (2011). Cultural Institutions and Urban Regeneration, M9’s role in the regeneration of Venice Mestre
